In vergelijking met omliggende gemeentes spelen kinderen in Zaanstad minder buiten. Buitenspelen is belangrijk, maar we krijgen het niet voor elkaar. Hoe kan dat? De zoektocht naar de redenen heeft een beeldverhaal opgeleverd waarmee ouders met een niet-westerse achtergrond zich kunnen inleven in de hoofdpersoon.
JOGG Zaanstad ging op zoek naar verklaringen en vond moeders die mee dachten over een beeldverhaal dat oplossingen geeft.
Wat is het probleem van overgewicht?
Annelijn van JOGG (Jongeren op Gezond Gewicht) vertelt: ‘Zaanstad telt naar schatting 4800 kinderen met overgewicht (3700) of obesitas (1100). Hier heeft één op de vijf kinderen overgewicht, in sommige wijken zelfs een op de drie kinderen. Uit onderzoek blijkt dat zij vaker niet lekker in hun vel zitten, een lager zelfbeeld hebben en meer kans hebben op een depressie. Ze zijn ook minder fit en hebben een grotere kans op diabetes 2, kanker, hart- en vaatziektes. Er zijn zelfs al kinderen van vijf jaar met een te hoge bloeddruk. De oorzaak is een ongezonde leefstijl.
Het positieve nieuws is dat de cijfers stabiliseren.
Water drinken gaat geweldig. In Zaanstad drinken meer kinderen water dan in de omliggende gemeentes.
Hoe worden kinderen gezonder?
‘Wij willen dat alle kinderen gezond opgroeien. Met laaggeletterde ouders in Zaanstad Zuidoost hebben we interviews gehouden over opvoeden en gezondheid. We hebben de thema’s gezonde voeding, slaap, zelfvertrouwen en bewegen met hen besproken. De meeste ouders wisten wel dat dagelijks leven belangrijk is, maar hoe doe je dat?
We hebben ons vooral gericht op ouders met een niet-westerse achtergrond. Zij benoemden belemmeringen die we niet hadden verwacht. Buitenspelen vonden ze onveilig qua verkeer, maar ook dat je niet weet wie hun kinderen daar tegenkomen. In de communicatie naar hen toe moeten we dus inspelen op de belemmeringen die zij zien. Ook wilden we aanhaken bij wat zij belangrijk vinden in de opvoeding, zoals gezondheid en zelfvertrouwen.’
Als kinderen meer spelen en bewegen, dan is dat niet alleen goed voor een gezond gewicht, maar ook voor de hersenen en sociale vaardigheden.
Hoe brengen jullie de boodschap over?
‘We hebben een prijsvraag van Pharos gewonnen waardoor we € 1000 beschikbaar hadden voor een illustrator om een beeldverhaal te maken. Sevda, een moeder uit Zaandam Zuid, heeft de ontwikkeling van het verhaal en de tekeningen kritisch gevolgd.
Voor het beeldverhaal heeft ze goede input gegeven, zo sluiten de tekeningen nu veel beter aan bij de doelgroep. We hebben elf ouders gevraagd of de hoofdpersoon wel of geen hoofddoek moest dragen. De meerderheid was voor geen hoofddoek. Sevda wees ons erop dat je geen weelderig los haar ziet bij de doelgroep, ook heeft ze tips gegeven zodat de Turkse vader in het verhaal beter lijkt. Het moet wel herkenbaar zijn.
Naast Sevda hebben Nurten en Aisha mee geholpen bij de ontwikkeling van het beeldverhaal. Zij hebben de afbeeldingen en tekst getest onder laaggeletterde ouders. Daar kwamen verrassende opmerkingen uit. Zo was het niet herfstig genoeg op de tekeningen en moest de hoofdpersoon Aysa meer lachen.’
Hoe maak je buitenspelen aantrekkelijker?
‘Ayse is de hoofdpersoon in het beeldverhaal. Ze heeft twee kinderen en ze merkt dat haar kinderen minder fit zijn, maar hoe ga je dat veranderen? In het verhaal krijgt ze tips van haar vriendin Sevda. Zo hoort ze dat het Sportbedrijf gratis sport en spel begeleidt in de wijk. We hoorden dat dit nog weinig bekend is bij ouders. Bij sport in de wijk is begeleiding, daardoor hoeven ze niet bang te zijn dat hun kinderen alleen zijn. Een andere tip is om met een vriendin af te spreken om de beurt met de jongste kinderen mee te gaan naar een speelplek. We weten dat niet iedereen zo’n vriendin heeft. Hoe kom je dan uit zo’n isolement?’
Je kunt vrouwen bijvoorbeeld uitnodigen voor Moedere en kindbijeenkomsten in Zaandam Zuid. Onder het verhaal vind je de link naar Moki.
‘Omdat ouders bang zijn hun kind alleen te laten spelen, krijgt Ayse in het verhaal tips waar haar oudste dochter op moet letten. Bijvoorbeeld dat ze nee moeten zeggen als ze iets niet wil. Je moet ervoor zorgen dat je kind niet bang wordt en leert om zelfstandig te worden.Ook komt in het beeldverhaal de app voor waarmee je kunt zien waar je kind is. Uit gesprekken blijkt dat dit een bruikbare tip is voor ouders.
In Zaanstad hebben we veel leuke speelplekken. Sevda heeft er een aantal in Zaandam toegevoegd aan de website Play advisor. Via die website kun je zelf op zoek naar een leuke speelplek vlakbij huis.
Uit de voorgesprekken bleek dat vrouwen het best lastig vinden om hun man bij de opvoeding te betrekken. In het beeldverhaal geven we de man van Ayse ook een rol, zo gaat hij voetballen in het park met zijn jongste kind.’ Onderaan dit verhaal vind je de link naar Vadergroepen in Poelenburg waarbij vaders met elkaar praten over de opvoeding.
Wat gebeurt er met het beeldverhaal?
‘Jeugdverpleegkundigen van de GGD bespreken overgewicht en een gezonde leefstijl met ouders en kinderen. Buitenspelen is altijd een thema. Nu kunnen ze het beeldverhaal meegeven, zodat de lezer in het hoofd van de hoofdpersoon kan kruipen. Zo dragen we niet alleen informatie over, maar kunnen we ook een gedragsverandering bereiken.
Meer informatie
Het beeldverhaal kun je lezen via de link.
Voor meer informatie over het aanbod van het Sportbedrijf zie de link.
Gratis sport en spel in de wijk, zie de link
De link naar speelplekken vind je hier
Meer relevante Zaanse Verhalen
Moeder kind groep in Zaandam Zuid, lees meer
Vadergroepen in Poelenburg, lees meer
