Het duurde even voor het vliegwiel aanging. Er zijn aardig wat overleggen gevoerd voordat gestart kon worden. Sinds Rick de buurtkamer als huismeester runt in de Kramerstraat 34 in Zaandam loopt het.
Vanaf de zomer komen bewoners uit de stadsvernieuwingswijk Rosmolenwijk hiernaar toe voor een praatje, een reparatie, informatie over hun nieuwe woning, of om samen iets te ondernemen.
Eind april is het trefpunt gesloten, omdat de huizen daarna worden afgebroken. De toegestroomde buurtbewoners die de periode feestelijk afsluiten, maken duidelijk dat ze hier graag komen. Nu ze hebben gezien dat het werkt, hopen de organisatoren dat in een nieuw blok Het Vliegwiel 2.0 na de zomer wordt geopend.
Er zijn bij wijze van spreken mensen die al jaren met koffers onder hun bed leven.
Baukje Reitsma is wijkmanager voor de Rosmolenwijk in Zaandam. ‘Het idee achter het vliegwiel is om samen met wijkbewoners, de woningbouwvereniging Parteon, het sociaal wijkteam en de gemeente samen te werken. In deze wijk wordt veel gesloopt en gerenoveerd. Via het vliegwiel kun je hand en spandiensten verrichten voor mensen die moeten verhuizen. Het is een ontmoetingsplek en wordt gebruikt door Parteon om spreekuur te houden. Dit leverde een unieke samenwerking op die goed werkte.’
Iedere maand zetten Zaankanters voor Elkaar en de Gemeente Zaanstad vrijwilligers in het zonnetje door de wijkwaardering. Eind april 2019 kregen de vrijwilligers van het Vliegwiel de wijkwaardering toegekend. Meer verhalen over de wijkwaardering lees je hier.
Hoe kenmerk je de situatie in de Rosmolenwijk?
Melanie Andriessen van het Sociaal wijkteam: ‘Bij de herinrichting is veel vertraging opgelopen, waar wij overigens geen rol in hebben. Voor bewoners is die onduidelijkheid heel lastig. De buurt heeft daarom behoefte aan aandacht. Hier is sprake van heel oude gehorige woningen en funderingsproblematiek. Dat verbindt, omdat veel mensen elkaar helpen. Maar door de geluidsoverlast vraagt het ook weer veel van de buurt.
Er begint wel schot te komen in de herstructurering, maar er moet nog veel gesloopt en gerenoveerd worden. Er speelt zoveel tegelijkertijd. Het zal nog tijden duren voordat de hele wijk klaar is. Het wordt blok voor blok afgebroken of gerenoveerd. Nu zijn de Belgische straat en de Kramerstraat aan de beurt om afgebroken te worden.’
Bij het buurthuis De Kolk en Noorderkerk wordt ook van alles georganiseerd. Hier komen weer andere mensen.
Hoe werkt het Vliegwiel?
In de buurtkamer staat een fiets die net is geplakt. Een kleine jongen is blij met de reparatie en rijdt met de fiets de deur uit.
Driekwart jaar is het vliegwiel open geweest. Rick van Rossum, de huismeester, en vrijwilligster Maaike de Groot hebben met andere vrijwilligers de buurtkamer tot een succes gemaakt.
Rick wordt geïntroduceerd als de man die overal verstand van heeft. ‘Dit is mijn tijdelijke huis. Ze zochten een huismeester, een klusjesman, een hulp in de buurt, om diverse taken op zich te nemen. Sindsdien woon ik hier en help mensen.’
Het interview had eind april plaats. Daarna is het Vliegwiel gesloten, omdat de huizen in de straat worden afgebroken.
Waarvoor komen mensen bij het Vliegwiel?
Rick: ‘Ik help hier met allerlei zaken. Als mensen computerproblemen hebben, een lekke band, of als hun keukenapparatuur of radio niet meer werkt. We zijn geen officieel repaircafé, maar een soort klussendienst. In een buurt waar veel gaande is, zorgt het voor een verbinding.’
Het gaat hier om saamhorigheid en wederkerigheid.
Maaike: We noemen het ook wel give and take, dat klinkt nog iets leuker. Het is hier niet superdruk, maar er komen altijd wel mensen om spullen te brengen die gerepareerd moeten worden of die ze hier achterlaten voor een nieuwe eigenaar.
De eerste man die ons bezocht, woont aan de Oostzijde. Hij was zo blij dat iemand hem te hulp schoot met zaken die hij niet meer kon. Hij is blij dat we er zijn.’
Maaike: ‘Het is fijn dat het hier laagdrempelig is. Je weet nooit wie er komt. Hier kun je even zitten om iets te laten maken, een kopje koffie drinken of een praatje maken als je je bijvoorbeeld eenzaam voelt. Zo kwam hier ook een man met MS. Daarvoor kwam hij bij Pennemes, maar daar zat hij tussen de bejaarden. Hier voelt hij zich iets meer thuis.’
We zijn geen instantie, maar een huiskamer waar mensen binnenstromen.
Rojbin geeft aan dat ze het superleuk vindt om mee te helpen met de reparatie van computers en andere taken. Als je het niet leuk vindt, dan kom je niet.’
Wat heb je geleerd voor een volgende locatie?
Rick: ‘Mijn sociale skills heb ik hier wel ontwikkeld. Het heeft goed gewerkt voor de buurt. Het is best vloeiend verlopen, er zijn geen grote problemen geweest. We hebben bij de start geflyerd. Als we het vliegwiel 2.0 opstarten, dan zouden we wel wat meer aandacht kunnen besteden aan de bekendheid. Ook de combinatie met het inloopspreekuur van Parteon werkte goed. Dave hielp de mensen als woonmakelaar en liet hier de mogelijkheden zien.’
Maaike besluit: ‘Omdat ik vaak gebeld word door nieuwkomers met allerlei vragen op de meest uiteenlopende tijden, hebben we een inloopspreekuur ingevoerd. Dat werkt goed. We geven trouwens ook fietslessen en organiseren af en toe activiteiten voor kinderen. ‘
Het is jammer dat we hier moeten stoppen, het is superleuk hier.
Wat is de kracht van het Vliegwiel?
Savannah Zwart heeft het Vliegwiel namens het sociaal wijkteam opgezet met wijkmanager Baukje Reitsma en de woningbouwcorporatie Parteon: ‘De kracht is dat de mensen die bij Het Vliegwiel komen niet zo snel naar een buurthuis of hulpverleningsorganisatie gaan. Hier vinden mensen elkaar die niet zo makkelijk aansluiting vinden in de buurt. Daarbij was wederkerigheid een sleutelwoord.
Buurtbewoners konden gebruikmaken van activiteiten in het vliegwiel, maar moesten daarvoor wel iets terugdoen.
Bijvoorbeeld door spullen te doneren aan het vliegwiel of zelf een vrijwillige dienst te vervullen in de buurt.’
Melanie Andriessen die haar taak heeft overgenomen bij het SWT: ‘De aantrekkingskracht van het vliegwiel is de laagdrempeligheid. Het is Rick zijn verdienste dat de buurtkamer goed bezocht wordt.’