Vrijdag 12 en zaterdag 13 november is er bij acht supermarkten van AH – van Assendelft tot Oostzaan – een winkelactie. Vrijwilligers vragen je bij de deur of je extra inkopen wil doen voor de Voedselbank Zaanstreek.
‘We staan 52 weken per jaar klaar voor onze klanten. Die verplichting voelen we. Daar kunnen we de hulp van veel Zaankanters goed bij gebruiken.’
Simpel concept
Vrijwilligers van de Voedselbank met een oranje hes vragen klanten van de AH of ze speciale producten willen kopen. Het is heel simpel: Je doet boodschappen voor een ander.
Hans Brinkhuis, voorzitter Voedselbank Zaanstreek: ‘We hopen met de Winkelactie zo’n 600 tot 700 gevulde kratten op te halen. Je ziet dat het goed werkt als er iemand bij de deur aandacht voor vraagt. Met de houdbare producten zouden we ongeveer twee maanden onze klanten weer kunnen voorzien. Je merkt regelmatig dat de meest gulle gevers mensen zijn die weten hoe het is om weinig geld te hebben. Soms krijg je ook reacties van mensen die vinden dat de Voedselbank er niet zou moeten zijn. Dat ben ik helemaal met ze eens. Ik zou ook niet willen dat er een ziekenhuis nodig is. Maar je hebt deze voorzieningen wel nodig.’
Impact tijdens corona
‘Mijn verhaal begint altijd met de klant.’ Hans Brinkhuis vertelt over de stand van zaken na 20 maanden corona. ‘Doordat het inkomen opeens wegviel, hebben we 50 extra huishoudens voorzien van voedselpakketten. De piek was eind 2020/begin 2021. Daarvoor hadden we 255 huishoudens, tijdens de piek waren dat er 310. Dat is veel. Het heeft veel impact als je 150 mensen meer van voedsel moet voorzien. We zitten nu weer op 270 huishoudens.
De mensen die bij ons aanklopten vanwege het tijdelijk wegvallen van inkomen hebben vaak weer een baan. De Voedselbank is dan niet meer nodig. Die tijdelijke groep tekent zich door veerkracht. De hele samenleving heeft tijdens corona te maken met tegenslag. In die tijd was de Voedselbank geen taboe. Het wegvallen van inkomen was een aanwijsbare oorzaak. Zo zag je in die gevallen niet de schaamte die je normaal vaak wel ziet.’
Onze basistaak is dat we voedsel leveren. En wanneer iemand noodhulp nodig heeft, dan is die er.
Geen hulp zonder traject
‘Mensen hebben te maken met schulden, scheiding en diverse problemen. Bij ons geldt ‘geen voedselhulp zonder traject’. Zo kunnen mensen drie jaar aanspraak maken op hulp waarbij in die periode de problematische schulden worden afgelost. Bij zo’n 12 procent is drie jaar niet genoeg. Bijvoorbeeld als mensen alleen AOW hebben en geen extra pensioenvoorziening hebben. Mensen die niet meer in staat zijn om hun eigen situatie te verbeteren, die help je langer.’
Hamsteren
‘De eerste maanden van de coronacrisis werd er veel gehamsterd. En we konden geen supermarktacties houden. We kregen zo veel minder voedsel binnen. Naast het verstrekken van voedsel hebben we ook als doel om voedselverspilling tegen te gaan. In die periode waren we echter wel genoodzaakt om voedsel te kopen.
In de begintijd van corona konden we in plaats van drie maar twee maaltijden per week leveren. En de schijf van vijf was moeilijk te realiseren. Ook zorgden we daarvoor altijd voor vijf ontbijten per week.
Als er zoveel gehamsterd wordt, dan willen we onze klanten ook een goed pakket geven. Wat heeft de klant nodig? We hebben toen alles op alles gezet om mensen een volwaardig pakket te leveren.
We hadden een enorme drive om tegen de stroom in te zorgen dat de kwaliteit van het pakket omhoog ging.
Enorme solidariteit
Het is waanzinnig wat er toen binnen kwam.
‘Wellicht omdat mensen zich schuldig voelden vanwege het hamsteren kwamen er voor de zomer veel inzamelingsacties. Bedrijven en particulieren hebben toen heel goed geholpen met financiële donaties en er werd veel gedoneerd. Die solidariteit was enorm. Wauw, dat mensen dit aan ons geven. Er waren ongelooflijk veel acties. Dat is wel weer weggezakt.
We leveren op basis van wat we krijgen. Als we niet gesteund worden, dan stopt het.’
Je merkt wel dat alles weer redelijk gewoon is en dat we niet meer speciaal ondersteund worden. Ik hoop wel dat het op niveau blijft. Anders kunnen we niet functioneren. De Voedselbank moet wel onder de aandacht blijven.’
Vrijwilligers
Iedereen werkt hier als vrijwilliger. Er wordt geen cent verdiend.
‘Voor corona hadden we 170 vrijwilligers. Heel veel vrijwilligers zijn tijdens de pandemie doorgegaan. Preventief zijn er zo’n 40 gestopt. Dat was een drama. We hebben toen tijdelijke vrijwilligers uit ons netwerk opgetrommeld. Ze kwamen overal vandaan, ook bij bedrijven waar mensen tijdelijk niet konden werken. We hadden 60 tot 70 tijdelijke krachten die drie maanden zijn bijgesprongen. Van de oude vrijwilligers is er maar een enkeling teruggekomen. In die tijd hebben we wel contact met hen gehouden.
We hebben wel weer nieuwe mensen gevonden.’
Warme ontmoetingsplek
‘Voorheen was de uitgifte ook een moment om te vragen hoe het met iemand ging. Dat was tijdens corona niet mogelijk omdat er maar twee mensen tegelijk naar binnen mogen. Dan is er geen tijd voor een babbeltje. Inmiddels is er wel iets meer ruimte. Het babbeltje is wel weer terug maar niet zoals vroeger.
Wij zien de mensen iedere week. Daardoor zie je ze vaker dan de hulpverleningsinstanties. Het is ongelooflijk jammer dat de warme ontmoetingsplek nog niet is zoals het zou moeten zijn.
We hebben gezien dat het isolement bij onze klanten nog is verergerd.
Zij hebben vaak geen omgeving met een vangnet, zoals familie. Tijdens corona ben je dan nog meer op jezelf aangewezen.
Schijf van vijf
‘We krijgen naast de supermarktacties ook veel producten die door Unilever bij een centraal distributiecentrum worden afgeleverd en verdeeld over de Voedselbanken in het hele land. En we krijgen veel van Hessing, die speciaal extra voorverpakte groenten maakt voor de Voedselbank.
Met de boerin die 6000 kilo aardappels voor de Deen had gestort en daarmee veel publiciteit kreeg, hebben wij nu een afspraak. Tegen een symbolisch bedrag levert ze ons aardappelen en groentes die ze overheeft.
Acht bedrijven die zijn aangesloten bij Marketing Zaanstreek hebben dit jaar een mooi bedrag gedoneerd voor ons aardappelen, groente en fruitplan. Dit zijn lastige producten omdat je die niet van winkels krijgt. Daarom zijn we er extra blij mee zodat we de schijf van vijf wel kunnen leveren. Als we niet voldoende hebben, dan kopen we dit bij.
We krijgen van onze klanten nu ook te horen dat ze door de groente en fruit anders eten.
Met Kerst zijn er ieder jaar weer organisaties die geld of andere zaken doneren, zodat we bijvoorbeeld een goede kip of iets anders aan onze klanten kunnen geven.’
Sinterklaas
‘Vorig jaar hebben we kinderen allemaal een cadeautje gegeven met Sinterklaas. Ze waren er zo blij mee. Dit was zoveel werk, dat kunnen we helaas niet nog een keer doen. Daarom vragen we nu mensen om een donatie te doen zodat kinderen een bon krijgen van een speelgoedwinkel.’ Je kunt Intertoys bonnen van tien euro langsbrengen bij de Industrieweg 15c in Assendelft of geld doneren via de site onder vermelding van sinterklaasactie.
Armoede in Zaanstad
‘Met de gemeente Zaanstad hebben we een overeenkomst voor twee jaar. Wanneer we tekortkomen op de exploitatiekosten dan leggen zij het verschil bij. En we willen meer gaan samenwerken in de armoedebestrijding. Signalering, doorverwijzing, kennis en overzicht zouden we dan meer kunnen inzetten. Dit staat nog wel in de kinderschoenen.
In Zaanstad leven er volgens de criteria van het Nibud zo’n 6000 tot 7000 huishoudens op of onder de armoedegrens. Bij de Voedselbank zijn we in staat om zo’n 375 huishoudens te helpen die voldoen aan de financiële norm. Klanten die bij ons komen, zitten aan de ‘zwaarste kant.’ Er zijn meer organisaties die mensen in armoede helpen. We kunnen niet iedereen helpen. Daar hebben we niet de ruimte, organisatie, vrijwilligers en de aanvoer van producten voor.’
De Voedselbank Zaanstreek heeft tegenwoordig ook een webwinkel waarmee je producten kunt doneren. Doneer goederen online.
Gerelateerde Zaanse Verhalen
Zaans Weggeefhuis geeft advies aan hulpverleners
Leergeld Zaanstad: kwetsbare kinderen doen mee
Speelgoedbank is voor alle kinderen
Songul Mutluer: ik geloof dat je echt verschil kunt maken
Hans Brinkhuis: Van bank naar voedselbank
Een kleine klus kunnen we regelen
Present Zaanstreek: een dag maakt het verschil
OZW: Je moet zelf de oplossing zoeken
Gezond en vitaal door sport, taal en hulp