Wat komt er op nieuwkomers af?

Elf ambtenaren van de Gemeente Zaanstad brachten tijdens de Hart en Zieldag van de Gemeente Zaanstad een bezoek aan New Bees. Ze kenden soms de organisatie al vanwege hun werk waarbij ze te maken hebben met inburgering.

De dag werd in rap Nederlands ingeleid door Manal Janbeh van New Bees. Vier jaar geleden kwam ze uit Syrië naar Nederland. Twee jaar geleden meldde ze zich als vrijwilliger bij New Bees, een jaar later kreeg ze een betaalde baan als matcher. Sinds augustus is ze coördinator. Ook Shatha Tamim kwam zes jaar geleden als vrijwilliger bij New Bees en kreeg daar betaald werk als matcher. Door haar goede contacten in Zaanstad weet ze veel vrijwilligerswerk te regelen.

Mirjam Antaki en de stagiaire Noor Shahid komen ook allebei uit Syrië, samen begeleiden ze de groepen ambtenaren en de nieuwkomers die tijdens de Hart en Zieldag in groepen uiteengaan.

Lekker geregeld

De ambtenaren hebben van De Zaanse Uitdaging, de organisatie van de Hart en Zieldag, eten meegekregen voor de lunch. Dat bleek niet nodig, want bij de Syrische cultuur hoort dat gasten vaak ontvangen worden met lekker eten. Zo is er zelfgemaakte falafel voor de lunch.

Taal leren en kans op arbeidsmarkt vergroten

Manal Janbeh ontvangt de ambtenaren: ‘New Bees helpt nieuwkomers met inburgeren en participeren in de Nederlandse samenleving. Er is een programma waar nieuwkomers drie jaar aan mee moeten doen. Zo integreren ze sneller in de Nederlandse samenleving en krijgen ze sneller een baan. De Zroute staat voor Zelfredzaamheid, dit is voor mensen die moeite hebben om de taal te leren. Het begin is voor hen moeilijk, zeker omdat ze vaak nog een gezin hebben in hun thuisland.

Via de gemeente krijgt New Bees de gegevens van nieuwe Zaankanters die een verblijfstatus hebben. Vervolgens roepen ze hen op voor een intakegesprek om een leerplan te maken. Tijdens de Hart en Zieldag maakten ambtenaren mee hoe dit werkt. Een andere groep ging met filmeducatie aan de slag en weer een andere groep ging op wijksafari om nieuwkomers kennis te laten maken met Zaandam.

Wat komt er op je af als nieuwkomer

Op de vraag van Manal waarom de ambtenaren zich voor dit programma hebben aangemeld vertelt de enige man. ‘Ik heb een paar jaar bij het Jeugdteam van wijkcentrum Poelenburcht gewerkt. Daar had ik veel te maken met de Syrische gemeenschap. Toen heb ik me nooit echt verdiept in hoe het proces verloopt wanneer je nieuw in Nederland komt en waar je mee te maken krijgt. Daarom vind ik het nu heel interessant om te horen en enigszins te begrijpen wat er op je afkomt als nieuwe inwoner.’

Een andere ambtenaar vertelt: ‘Naast mijn werk ben ik vrijwillig buurtbemiddelaar in de plaats waar ik woon. Daar wonen steeds meer mensen uit Syrië en Ethiopië/Eritrea. We horen veel dat mensen die naast elkaar wonen elkaar niet verstaan. Letterlijk, maar ook figuurlijk. Ze begrijpen elkaar niet. Daarom wil ik vandaag van dichtbij meemaken hoe dat is.’

Kans via sport

Ambtenaar Mischa is verantwoordelijk voor het beleid op het gebied van sport en gezondheid. Zij ziet wel mogelijkheden om New Bees te verbinden met sportclubs. ‘Sport is heel belangrijk voor je gezondheid. Nieuwkomers hebben in hun thuisland vaak ook gesport. Sportclubs draaien op vrijwilligers. Het is steeds moeilijker om mensen hiervoor te vinden. Bij nieuwkomers is vaak niet bekend dat je ook zelf actief kunt worden als vrijwilliger bij een sportclub waar jezelf of je kind traint. We kunnen vraag en aanbod beter op elkaar afstemmen. Hier zouden we nog eens goed naar kunnen kijken met New Bees en Sportbedrijf Zaanstad.’

Andere ambtenaren zeggen: ‘Het is goed dat we vandaag een kijkje in jullie keuken krijgen.’ En ‘Het zou fijn zijn als we ook echt iets nuttigs kunnen doen.’

Via filmeducatie en workshops krijgen nieuwkomers kennis van de Nederlandse en Zaanse samenleving en cultuur

‘Vrijwilligers’werk

Manal: ‘De mensen moeten 800 uur vrijwilligerswerk doen om te participeren, maar het is niet vrijwillig. Je bent verplicht om dit te doen. Het is niet zo makkelijk om plekken te vinden waar mensen ervaring op kunnen doen. In Zaandam lukt dat beter dan in de dorpen zoals bijvoorbeeld Zaandijk, Wormerveer en Krommenie. Daar vinden organisaties en bedrijven het moeilijker om nieuwkomers een kans te geven. Bij een Sociaal Wijkteam kunnen ze vaak wel aan de slag.

Het is wel belangrijk dat er een buddy is om mensen te begeleiden, zeker omdat ze in het begin nauwelijks of geen Nederlands spreken en soms ook geen Engels. Dat merken we zelf ook. Wij spreken allemaal Arabisch waardoor je makkelijk de intake kunt doen. Bij nieuwkomers die geen Arabisch of Engels spreken, is het echt een uitdaging. Met handen en voeten en een vertaalprogramma kom je er uiteindelijk wel uit. In het begin is het heel moeilijk, maar wanneer mensen actief ons programma en de Nederlandse les volgen dan zie je na een jaar echt vooruitgang.’

Via Wijksafari’s leren nieuwkomers de stad beter kennen.

Kleine stapjes

Manal: ‘Er is veel begeleiding nodig. We zien dat er kansen zijn voor MBO 1 niveau, maar we krijgen ook veel hoog opgeleide mensen. Daar zou je traineeships voor kunnen opzetten zodat ze snel de taal leren en hun oude vak hier kunnen uitoefenen. Er is nu zoveel talent waar niets mee wordt gedaan.’

Intake

Verschillende ambtenaren gaan daarna oefenen met de intake en het maken van een cv. Twee Syrische nieuwkomers zijn aangeschoven. Stagiaire Noor Shahid, vierdejaars Social Work, komt ook uit Syrië en zorgt voor de vertaling. Beide mannen spreken geen Engels. Noor legt hen uit dat New Bees geen taalschool is, maar dat ze les kunnen volgen bij NL Training. Een man (25 jaar) vertelt dat hij op de wachtlijst staat, maar nog niet is opgeroepen voor taalles. Hij woont sinds een half jaar in Wormer met zijn vrouw en twee dochters (5 en 3 jaar). De oudste dochter zit net op school en leert daar Nederlands. Na hun vlucht uit Syrië hebben ze vijf jaar in Turkije gewoond. Daar heeft hij verschillende banen gehad in de bouw. Hier heeft hij al een beetje leren koken bij een Syrisch restaurant in Zaandam. Hij leert snel en hoopt zelf kok te worden en een Syrisch restaurant te beginnen.

De andere man is 29 jaar, zijn vrouw is nog in een Jordaans opvangkamp. Hij hoopt dat ze binnenkort over kan komen via de wet op gezinshereniging. Sinds juni woont hij in Zaandam. In Syrië was hij huisschilder en hij heeft als hobby luit spelen, dat is een Syrische gitaar.

Overvolle agenda

Het inburgeringsprogramma duurt drie jaar: 800 uur taalles en 800 uur vrijwilligerswerk. De ambtenaren benoemen dat het traject niet langer mag worden, korter kan wel. Daarvoor is het belangrijk dat er goede afspraken worden gemaakt zodat het haalbaar is voor de nieuwkomers. Manal geeft aan dat de agenda vaak zo vol is, in combinatie met andere zaken waar de nieuwkomers mee te maken hebben, dat een goede afstemming en een leerplan essentieel is. ‘We zoeken de balans tussen de taalschool en onze activiteiten zodat ze alles goed kunnen doen. In het begin snappen mensen niet waar het inburgeringsprogramma voor is. Naarmate de tijd verstrijkt, gaat het beter. En begrijpen ze wat het doel is. Dan gaat het beter.

We hopen dat de lezers van dit Zaanse Verhaal een kans willen geven aan de nieuwkomers. In het begin was het voor ons ook heel moeilijk. Je moet ergens beginnen. Nieuwkomers gaan een mooie kleur aan de Nederlandse samenleving toevoegen. Bedrijven en organisaties kunnen ervaren wat we als New Bees kunnen bijdragen.

We hopen dat de ambtenaren zien hoe makkelijk en hoe moeilijk het werk soms is. Dat ieder mens verschillend is en er een aanbod moet komen dat bij hem of haar past. Voor de nieuwkomers is het mooi om te zien dat ambtenaren vandaag interesse tonen. In ons eigen land is de afstand tot de overheid heel groot, dus het is een kans om ambtenaren te  leren kennen. Ik hoop dat de ambtenaren vaker langskomen en een beter idee krijgen van ons werk en hoe moeilijk het kan zijn voor nieuwkomers.’

De ambtenaren en de New Bees kijken terug op een waardevolle dag.

Manal besluit: ‘De ambtenaren vertelden aan het eind van de dag dat ze het een interessante ervaring vonden. Ze hadden gezien dat ons werk veel geduld vergt. Het was voor hen een goede gelegenheid om nieuwkomers te leren kennen, ze hopen dat vaker te kunnen doen. Als New Bees team willen wij de Hart en Zieldag organisatie en de Zaanse ambtenaren danken voor de fijne samenwerking!.’

Meer weten van New Bees? Kijk dan op www.new-bees.org.