Zaans kunstenaarsplatform Tengel: podium voor samenwerking

Tengel is een platform waarbij Zaanse kunstenaars elkaar kunnen vinden en een samenwerking kunnen aangaan, ook bijvoorbeeld met een vormgever of fotograaf.

Tengel viert dit jaar het 30-jarig bestaan. Het Zaanse kunstenaarsplatform is in 1994 opgericht, maar door corona wordt een jaar niet meegerekend.

Voorzitter Willem Moeselaar vertelt je graag meer over de stichting die Zaanse kunstenaars verenigt. ‘Nicole van der Heijden en Joke Konijn waren mede de grondleggers. Zij hebben ook de naam bedacht, ik weet niet precies waar het naar verwijst. Het verhaal gaat dat iemand iets riep en dat bleek Tengel te worden.’

Onder dit verhaal vind je de video ter ere van het 25-jarig bestaan, daar wordt de naam verklaard door Joke Konijn.

De kunstenaars vonden dat er iets moest gebeuren, want er waren veel kunstenaars in de Zaanstreek die elkaar vaak niet kenden. Tengel is sindsdien een platform voor kunstenaars.

Zaans kunst

De Zaanstreek kent een sterke traditie van beeldend kunstenaars in de afgelopen eeuwen. ‘Tegenwoordig zijn de Zaanse kunstenaars David Bade en Folkert de Jong internationaal bekend. In de vorige eeuw was ook veel onbekend talent. Dat is te zien in het boek Kunst zonder rugwind: Hierin worden kunstenaars belicht die in de Zaanstreek woonden en/of werkten. Door gebrek aan een platform en expositiemogelijkheden werden ze niet bekend bij het grote publiek. Terwijl er zeker goed werk werd gemaakt.’

Kunst en kunstnijverheid

‘De eerste periode sloten vooral veel Zaanse schilders zich aan bij Tengel. We hebben de discussie gevoerd over de arts en crafts beweging halverwege de 19^e eeuw. Bij de opkomst van fabrieken werden de producten eenvormig, maar er ontstond ook een hang naar ambacht in combinatie met artistiek vermogen. Dan heb je het over kunstnijverheid: edelsmeden en fotografen kunnen in die visie ook kunst maken. We hebben de definitie de laatste tijd wat ruimer genomen, zo zijn er nu ook edelsmeden, fotografen, vormgevers en architecten actief.’

Ballotage

‘Kunstenaars die een professionele vakopleiding hebben afgerond, worden altijd toegelaten.

We hebben een ballotagecommissie om het kaf van het koren te scheiden voor mensen die geen professionele vakopleiding hebben gevolgd. Autodidact bestaat. Het is iedere keer spannend om te oordelen of het werk wel of niet onder kunst valt. Je wilt het niveau wel hooghouden en geen club worden van amateurs. We kijken echt naar de kwaliteit.

Het moet ergens over gaan zonder dat je precies vastlegt wat dat dan is. Het moet iets zijn wat je aan het denken zet.’

Kunstzinnige streek

‘Bij Tengel zijn inmiddels 140 kunstenaars aangesloten. De streek werkt zeker stimulerend. Ik noem het graag het Rotterdam van het Noorden of Amsterdammers in een no nonsens versie. De streek en het verleden is absoluut interessant en belangrijk. Zo was het in politiek opzicht een rode gemeente, heeft het een verleden met arbeiders die werkten in een maak- en voedselindustrie. Verkade zette bijvoorbeeld goede kunstenaars in voor de Verkade-albums.

Nog altijd zijn er mooie fondsen, zoals het Honig Laanfonds en Duyvisfonds, die de kunst ondersteunen.’

Hieronder kun je de video bekijken die De Zaanse Verhalen maakte bij het 25-jarigbestaan van Tengel.

Lees nu ook het verhaal over de overzichtstentoonstelling op 31 mei en 1 juni op en de atelierroutes op 14/15 juni en 21/22 juni 2025. Alle foto’s bij de twee verhalen zijn kunstwerken die te zien zijn bij de tentoonstelling en de atelierroutes.