Een leefgemeenschap voor ouderen en hun dementerende partner opzetten, dat was jarenlang de droom van Helmie Ammerlaan uit Assendelft. Sinds ze hem met anderen deelt, wordt haar droom in sneltreinvaart werkelijkheid. ‘Ik ervaar dat je een heleboel kunt bereiken als je er voor gaat, als je er met heel je hart en ziel achterstaat.’
Voor Helmie Ammerlaan uit Assendelft leek donderdagochtend 19 november 2015 een gewone donderdagochtend te worden. Voordat ze boodschappen zou doen, dronk ze met een vriendin koffie bij Limburgia, de vlaaienspecialist in winkelcentrum De Saen. Een oude SRV-wagen reed voor. Een man stapte uit, liep naar binnen met een cameraman in zijn kielzog. ‘Ik schoot nog in de lach,’ vertelt Helmie aan een tafeltje in datzelfde Limburgia. ‘Tegen mijn vriendin zei ik: “Wat is dít nou weer?” Ik bood ze een kop koffie aan.’
De man was Dennis Nolte, die voor de gemeentecampagne MAAK.Zaanstad met inwoners en ondernemers in gesprek ging over ideeën voor hun omgeving. Hij vroeg de vrouwen of ze een droom hadden. ‘Nou, ik wel!’ antwoordde Helmie meteen. Ze vertelde Dennis dat ze droomde van een leefgemeenschap voor ouderen en hun dementerende partner.
Men zegt dat mensen met het verdriet moeten leren leven.
Als vrijwilliger in een verpleeghuis van zorginstelling Cordaan maakt Helmie regelmatig mee hoe echtparen tegen hun wil worden gescheiden als een de partners dementeert. ‘Vaak moet men abrupt afscheid nemen van elkaar. Men leeft, maar niet meer samen. Eenzaamheid steekt op, men wordt ziek.’ Drama’s doen zich voor. De gezonde partner zoekt de ander een paar keer per week op, soms dagelijks. ‘En daarna moeten ze weer afscheid nemen, gaat de deur op slot. Vaak slaat de achterblijvende partner uit verdriet op ramen en deuren.’
Stil verdriet
Helmie noemt het stil verdriet. ‘We doen alsof het niet bestaat. Of er wordt gezegd dat het nou eenmaal zo is, dat mensen er maar mee moeten leren leven. Maar ik beloof, dit soort drama’s zullen bij mij niet gebeuren. Daar sta ik voor. Bovendien ontneem ik kinderen de zorgen om hun ouders. Ik zorg dat ze alle informatie hebben die ze nodig hebben om ervan verzekerd te zijn dat het goed gaat met hun ouders, dat ze zorgeloos op vakantie kunnen als ze dat een keer willen.’
Dennis bleef luisteren. Ook toen Helmie vertelde dat haar het geld ontbrak om haar droom waar te maken. Ze grapte nog dat de hoofdrijs van de Postcodeloterij altijd aan haar deur voorbij gaat. ‘Mijn droom kan dus nooit lukken,’ zei ze. ‘Dennis vroeg of ik ermee wilde doorgaan. Ik begon hard te lachen. Natuurlijk wilde ik dat! Ik had ook al een huis gezien in Westzaan, vlakbij de watertoren in Assendelft. Daar was ruimte genoeg om er met een aantal echtparen te wonen.’ Dennis stelde voor om er naartoe te rijden. Zijn bus stond immers voor de deur. ‘Ik moest nog boodschappen doen, maar dacht: wat kan mij het ook schelen, ik doe het.’
Eenmaal bij de watertoren gebeurde het. Terwijl de camera draaide, raakte Helmie geëmotioneerd. ‘Ik stond daar en opeens was de gekkigheid weg. Op de een of andere manier wist ik: het gaat er komen. Ik zag het stapje voor stapje gebeuren. Ik zag de mensen, het huis. Ik had niks, en toch zag ik dat mijn droom waarheid werd. Mijn ontmoeting met Dennis, mijn aanwezigheid op die plek, ik wist dat het allemaal niet voor niks gebeurde.’
Recht in het hart
Het spreekwoordelijke balletje ging rollen. En wel in een noodgang. Dennis hielp Helmie op weg. Hij bracht haar in contact met wijkmanager Monica Briefjes, die haar ook weer verder hielp. Helmies verhaal raakte mensen, onder wie ondernemers, recht in het hart. Een bouwer en een architect denken inmiddels mee over het realiseren van haar droom. Binnenkort zit ze ook om tafel met zorgorganisatie Zorgcirkel. Het huis bij Westzaan is inmiddels minder geschikt gebleken, redenen om naar andere een andere locatie om te zien.
Helmie bestelt nog een koffie en een thee. Ze heeft hulp in alle soorten en maten. Van alle sponsors die haar steunen, was Limburgia de eerste. Als er gesprekken heeft of interviews, sponsort de horecaondernemer de koffie en thee. Ook hij wil een bijdrage leveren aan het verwezenlijken van de droom die ook hem raakt.
Warmte, liefde, genegenheid
Helmie legt een plattegrond op tafel. Ze bruist van de plannen voor de leefgemeenschap waar kleinschaligheid, een persoonlijke, warme benadering en een thuisgevoel voorop staan. ‘Aandacht, er echt voor mensen zíjn, dat bied ik. Warmte, liefde, genegenheid. Geduld.’
Op de tekening wijst ze een woonkeuken aan waar mensen ook zelf hun eten kunnen bereiden. De eetzaal heet bewust geen eetzaal. Niks geen lange tafels waar mensen verplicht worden naast anderen te zitten. Muren met zachte kleuren, geen grote, witte vlakken. ‘Mensen krijgen de ruimte hun eigen weg te vinden in dit nieuwe thuis. Ik wil niet dat ze weer op een dwaalspoor komen.’
Niemand krijgt mij eronder met ‘ja, maar’. Natuurlijk gaat het door.
Ze stelt zich voor hoe ook een kinderdagverblijf voor maximaal tien kinderen onderdak bij haar krijgt om ouderen en kinderen met elkaar te laten optrekken, als bewoners dat willen. Ook een klein, inpandig zwembad heeft ze meegenomen in haar plannen.
Hart en ziel
Ze valt even stil. ‘Dromen kunnen uitkomen. En dat is bizar. Ik ervaar dat je een heleboel kunt bereiken als je er voor gaat, als je er met heel je hart en ziel achterstaat. Voor mij is dat nieuw. Mijn leven lang heb ik anderen geholpen, nu help ik mezelf. Dit is wat ik wil. Verliefd in mijn buik, zo voelt het als ik hiermee bezig ben.’
Bij de realisering van haar droom komt veel kijken. Ze heeft een overvolle agenda, een bult uitzoekwerk. Maar van beren op de weg wil Helmie niets weten. ‘Dat huis, dat komt er gewoon en daar ga ik helemaal voor. Mensen proberen me soms met ‘ja, maar’ op andere gedachten te brengen. Dan zeggen ze dingen als: ‘Als het maar doorgaat.’ Natuurlijk gaat het door.’
Negativiteit lapt ze aan haar laars. ‘Niemand krijgt mij eronder met ‘ja, maar’. Ik sta voor wat ik zeg en dat houdt me op de been. Wie steeds ‘ja, maar’ zegt, kan nooit zijn droom achterna gaan.’
De beuk erin
Iets meer dan drie maanden geleden reed de SRV-wagen voor bij Limburgia. Ze is zich bewust van de sneltreinvaart waarin alles gebeurt. ‘Ik lig nergens wakker van. Nou ja, misschien omdat het me niet snel genoeg gaat. Ik wil morgen aan de slag. Of nee, gisteren.’ Helmie denkt na. ‘Nee, dat klinkt ontevreden en dat bedoel ik niet. Maar als het aan mij ligt, gaat 26 juli de eerste paal erin. Dan ben ik jarig. Ik vier nooit mijn verjaardag, maar dit vind ik een mooi moment om het wel te doen. Happetee, de beuk erin. Ik ben jong van hart. Het zou me niks verbazen als het eerder lukt.’
Over haar droom heeft Helmie een Facebookpagina.
Op MAAK.Zaanstad zie je de filmpjes die zijn gemaakt van Helmie en anderen.