Het repaircafé Brandtweer, Breestraat 110 in Koog aan de Zaan bestaat sinds 14 september 2013. Iedere tweede zaterdag van de maand zijn er van 13 tot 16 uur dertien vrijwilligers druk aan het werk. Er staat koffie en iets lekkers klaar terwijl je wacht én vrijwilligers om gezellig een praatje mee te maken.
Iedereen heeft hier een verhaal, want het gaat om meer dan alleen spullen repareren. Mensen komen hier ook voor de gezelligheid.
Hoe is het repaircafé Brandtweer gestart?
Coördinator Mirjam vertelt: ‘Bij de start van buurthuis het Brandtweer wilden we al een repaircafé. Met sponsorgeld hebben we de eerste gereedschappen gekocht. We zijn gewoon gestart met het idee ‘we zien wel waar het schip strandt.’ We zijn nu al weer jaren bezig.’
Wat voor klussen doen jullie?
Anton en Eric zijn een jaar of vier betrokken bij het repaircafé. ‘Er komt hier van alles langs. Van grasmaaimachines tot koffiezetapparaten, en van rollators tot kinderspeelgoed. Van een stofzuiger waar het snoer niet meer automatisch oprolt tot een naaimachine.’
Je kunt het zo gek niet bedenken of het gaat kapot.
‘Een kostbare senseo is ingewikkeld om te repareren. Wat ons betreft komen deze er niet meer in. Probeer zo’n machine maar eens open te krijgen.’
Kun je alles repareren?
Eric: ‘Oude apparaten zijn eigenlijk altijd wel te repareren. Die krijg je ook heel makkelijk open met een schroevendraaier. Als je een oude radio open maakt dan zie je direct als een onderdeel bruin is dat deze is doorgebrand. Een onderdeel kun je dan zo vervangen. Tegenwoordig zijn de onderdelen in de apparaten zo klein en daardoor wordt het steeds moeilijker. Het is opvallend dat apparaten regelmatig vlak na de garantieperiode kapot gaan.’
Het is leuk om mensen uit de brand te helpen.
Welke reparatie heeft de meeste indruk gemaakt?
Anton vertelt: ‘Sommige dingen zijn heel leuk. Zo heb ik een keer van 2 brillen waar de pootjes stuk van waren 1 bril gemaakt.’
Astrid: ‘Er kwam een keer een gehandicapt jongetje met zijn knuffel in de vorm van een kerstboom die muziek maakte. Het was ontzettend leuk en dankbaar om het voor hem te maken. Ook was er een dame met Parkinson die vroeger zelf heel veel genaaid had maar het nu niet meer kan. Dat zijn de dankbaarste klussen.
Ben lacht: ‘Ik heb een keer een heel mooi zilveren horloge gerepareerd met een hamer. Natuurlijk heb ik dat heel voorzichtig gedaan, met een zelf geknipt viltrandje en een hamer kon ik het glas loskrijgen.’
Kun je hier ook terecht met kleding?
Er staan twee naaimachines die bijna voortdurend in beweging zijn. Astrid: ‘Soms is het hier zo druk dat we mensen moeten terugsturen. Mensen komen hier met een broek die ingekort moet worden of er zit ergens een naadje los. Als er een rits vervangen moet worden, dan vragen we wel van mensen of ze zelf al de oude rits lostornen. Anders duurt het te lang.’
Als het lukt en mensen gaan tevreden naar huis, dan ben ik blij. Daar doe ik het voor.’
Waarom komen mensen bij repaircafé Brandtweer?
Mirjam: ‘Het aantal bezoekers loopt flink op. Van 67 in het eerste jaar tot een kleine 300 nu. Er zijn veel mensen die regelmatig terugkomen. Het eerste jaar kregen we regelmatig de vraag wat een repaircafe doet, maar tegenwoordig kennen de mensen het wel.’ Anton: ‘Soms komen mensen met oude spullen aan waarvan je je afvraagt waarom ze deze niet nieuw kopen.’
Eric: ‘Het antwoord is dat we Nederlanders zijn en zuinig.’
Je ziet hier een sociaal kwetsbare groep.’ Mirjam: ‘Als je van een uitkering leeft, dan gooi je geen spullen weg. Voor het geld waar je een nieuwe strijkbout voor koopt, kun je twee weken leven. Het is fijn om die mensen te helpen. We krijgen hier veel oudere mensen en mensen die minder draagkrachtig zijn.’
Hoeveel kost een reparatie?
Mirjam: ‘We vragen een vrijwillige bijdrage. Soms zijn er mensen die 1 euro betalen voor drie spijkerbroeken terwijl een ander zo blij is met een reparatie en daar graag 25 euro voor neertelt. Hier betalen we de koffie en gereedschap van. Het houdt niet over, maar zou kunnen we net onze eigen broek ophouden. We hebben veel speciaal gereedschap dat mensen thuis niet hebben om de apparaten open te krijgen. Wat we doen is ook goed voor de natuur. We maken de afvalberg kleiner. Maar bij ons repaircafé krijgen we vooral mensen die nieuwe spullen niet kunnen betalen. In oud Koog is veel verborgen armoede.’
Waarom doen de vrijwilligers het?
Mirjam: ‘We zijn een heel hecht team. Bijna allemaal zijn we er van het begin af aan bij. Fenna van 10 jaar is onze jongste kracht. Zij zorgt voor de gezelligheid. Twee vrijwilligers zijn inmiddels overleden. Dat heeft ons nog dichter bij elkaar gebracht. De vrijwilligers komen hier om te repareren, maar ook voor het gezelligheidsaspect. We maken hier vriendschappen en het zorgt voor verbintenis in de wijk. We zijn heel blij dat het buurthuis Het Brandtweer ons deze ruimte aanbiedt. Het buurthuis zorgt dat wij kunnen blijven bestaan.
Ons salaris is de gezelligheid.
Eerder besteden we bij De Zaanse Verhalen ook aandacht aan het repaircafé in Wormerveer. Lees het artikel