‘Iedereen is bezig met het milieu. Maar in de praktijk zijn er maar weinig mensen echt actief om een verandering teweeg te brengen. Wanneer je je inzet voor het milieu en daadwerkelijk vraagt om concrete acties, dan blijken er voor mensen veel bomen op de weg te liggen. Terwijl het toch zo belangrijk is om nu een verschil te maken, want we zijn eigenlijk al (bijna) te laat.’
Thecla Graas legt graag uit waarom ook jij de Zaanse Energie Koöperatie kan steunen.
Want groene, eerlijke en goedkopere energie waarbij je de lokale samenleving steunt wil toch iedereen?
Thecla Graas vormde vele jaren met twee anderen het bestuur van de ZEK ofwel de Zaanse Energie Koöperatie.
Op verschillende plekken in de Zaanstreek zijn zonnepanelen en een windmolen geïnstalleerd, die alternatieve energie opwekken. Leden van de ZEK nemen deze energie af via Green Choice. Zo vloeit lokaal gewonnen stroom terug de Zaanstreek in. Deze ‘gewoon goede eerlijke energie’ is nog goedkoper ook.
35 jaar ZEK
Zaterdag 22 april 2023 neemt Thecla Graas afscheid als bevlogen voorzitter van de ZEK bij De Zuidervermaning in Westzaan. Ze heeft zich vanaf 1996 actief ingezet voor de kooperatie. Dan wordt ook gevierd dat de ZEK 35 jaar bestaat.
Verschillende mensen die met haar hebben samengewerkt vertellen over de rol die zij heeft gespeeld.
Hoe de ZEK begon
Ton Smit: ‘35 jaar geleden besloten we met een groep bevlogen Zaankanters een energie koöperatie op te zetten. We wilden onderzoeken hoe we op een andere manier onze energiebehoefte kunnen realiseren. Via voorlichting vertelden we hoe je energie kon besparen. Daarnaast wilden we ook voorbeelden laten zien hoe je met wind en zon energie opwekt en daarmee bespaart. Zo dachten we aan een windturbine en later aan zonnepanelen. Dit is gelukt dankzij de leden en subsidie. En in het bijzonder door Thecla die behoorlijk geld inzette om dit te realiseren.
Molen het Windpaard is er gekomen, dankzij de vrijwilligers en de familie van der Laan die bereid was om een stuk grond aan de Noorderweg in Assendelft voor 1 gulden aan ons te verkopen.
Toen het tijd was voor een nieuwe voorzitter, informeerden we bij de familie Graas. Die vonden het niks voor hen. Toch heeft Thecla dit vele jaren knap gedaan. Ze ontwikkelde ook leskisten voor scholen en op braderieën en andere evenementen was ze present. Om steeds weer aandacht te vragen voor ZEK.’
Lid van ZEK
Koen Buning: ‘In de Zaanbocht kwamen we Thecla tegen op een braderie, zij stond achter de ZEK kraam met het ‘zonnehuis’. We zijn toen lid geworden. Veel later bleek mijn boekhoudkennis wel handig en zo groeide ik langzaam uit tot de financieel adviseur van de ZEK. We vulden elkaar goed aan, al had Thecla een veel beter geheugen voor getallen.
Praten en werken met Thecla is speciaal: niet vaak tref je iemand waarmee je intensief samen denkt en problemen oplost waar je achteraf met plezier en een goed gevoel op terug kijkt. Dat is echt speciaal. De ZEK zal anders zijn zonder haar maar door de kwaliteit van de overige bestuurders zal er een krachtige voortzetting zijn.’
Nico Heijnen: ‘ZEK vroeg ons voor hulp bij een onderdeel van de website en dan specifiek voor het maken van interactieve grafieken voor de opbrengst van het windpaard en de zonnedaken. Dat hebben we gemaakt en dit draait nog steeds. Daarnaast heb ik een aantal keer samen met Thecla op beurzen in de Zaanstreek gestaan om de ZEK doelstellingen uit te leggen aan geïnteresseerden. De bezoekers waren op zoek naar informatie over infrarood warmte panelen, warmte pompen, led verlichting en vele anderen zaken. Als mensen melden dat zonnepanelen voor hun situatie geen optie was, wezen we ze op de projecten van ZEK. Ik vond het leuk om Thecla en ZEK te helpen en ik doe af en toe nog wat voor ZEK. Thecla bedankt voor het goed voorzitten van ZEK!’
Rita Melk: ‘Zo’n 35 jaar geleden maakte ik kennis met Thecla. Eens in de drie maanden voerden alle groepen in het Zaanse overleg. Omdat bij deze overleggen de vrouwen in de minderheid waren heb ik het zelf altijd fijn gevonden dat Thecla er ook bij was. Ze was een constante aanwezigheid met een duidelijke stem in dit groene milieuoverleg. Ze zorgde voor een vrouwelijke inbreng. Zij heeft daar altijd met veel inzet en zeer veel overtuigingskracht de Zaanse Energie Koöperatie (ZEK) onder de aandacht gebracht van de andere organisaties binnen de Zaanstreek. Per organisatie vertelden we waar je eigen organisatie mee bezig was en kregen we ook inzicht waarmee de anderen voor streden.
Leuk detail. De meeste mensen kwamen op de fiets. Thecla kwam op de MOTOR.’
Teleurstelling
Dick Beets: ‘Thecla, je was een toffe meid voor mij! Goed besluit om het ZEK-bestuurschap over te dragen aan een verse generatie. Jaren hebben we samen geknokt voor schone en eerlijke energievoorziening voor de gewone burger. En we hebben veel teleurstellingen te verwerken gehad.’
Kees Bank, medebestuurder gedurende 10 jaar, beschrijft hun ervaringen over de moeizame maar volhoudende strijd voor ZEK
Thecla aan de telefoon: “Ik werd gebeld door ….. van Zaanstad. Ze willen ons spreken over hoe het nu verder moet met het Windpaard”.
Oké, ik ga wel mee. En daar zitten we weer met een ingehuurde kracht die voor één dag in de week de windenergie in Zaanstad op poten moet zetten. Een tekeningetje van de oever van het Noordzeekanaal met mogelijke plekken om een windturbine op te richten. Want opschalen van het Windpaard is onmogelijk door de richtlijnen van de provincie. Zaanstad wil uiteraard meewerken aan het zoeken naar een alternatieve plek voor een groot Windpaard. Er is zelfs een professioneel filmpje gemaakt waarin de ingehuurde kracht met weidse gebaren aan het Noordzeekanaal staat.
Thecla aan de telefoon: “Ik werd gebeld door ….. van Zaanstad. De vorige ingehuurde kracht is weg en er is een nieuwe aangesteld. Hij wil even kennismaken”.
Oké, ik ga wel weer mee. In een tochtig stadhuis zitten we weer kennis te maken. Weet u, Zaanstad wil dolgraag samen met de ZEK windenergie realiseren. Aan het Noordzeekanaal is vast nog wel een plek te vinden. Zou het werkelijk?
Daarna wordt het stil. Zullen wij nu eens bellen voor opvolging? Wat blijkt: de ingehuurde kracht is weg en er is nog geen opvolger benoemd.
Thecla aan de telefoon: “Ik werd gebeld door ….. van Zaanstad. Hij stelt voor een convenant op te stellen waarbij beide partijen met elkaar zullen samenwerken om windenergie in Zaanstad te realiseren”. En zo zitten we weer in het gemeentehuis te overleggen. Het convenant is na wat heen en- weer versies nooit afgemaakt, ik denk omdat er op een gegeven moment handtekeningen gezet moesten worden en dan is er plotseling een verplichting.
Thecla komt langs op de fiets. “Ik werd gebeld door ….. van Zaanstad met de vraag of wij als ZEK willen deelnemen aan een op te richten energiecoöperatie in Zaanstad onder auspiciën van Zaanstad”.
Oké, ik ga wel mee.
Ja, zeker wel interessant die ZEK, want wij waren de enige partij in Zaanstad die opwekfaciliteiten had en het begerige oog van Zaanstad wilde die graag inlijven. Weet je wat? We wachten nog maar even om te kijken hoe zich dit ontwikkelt.
Thecla aan de telefoon: “Of we toch nog even willen komen praten over die coöperatie want Zaanstad heeft ook wat te bieden”.
Oké, ik ga wel weer mee.
Het blijkt dat er een gelikte presentatie is gemaakt. Daar kunnen ook wij in komen te staan. That’s it. Afijn, lang verhaal kort, in de tien jaar dat ik medebestuurder ben geweest zijn wij vele keren naar het gemeentehuis getogen, steeds met goede hoop op een doorbraak. Als we weer eens aan de koffie zitten op de Gedempte Gracht na een vruchteloze sessie, kijk ik haar aan: “Ben je dat nou niet goed zat ? We zijn er inmiddels wel 10 keer geweest en niks aan toezeggingen, alles moet van onze kant komen”.
“Tja” zegt ze, “er zijn nou eenmaal dingen die een lange adem nodig hebben. En voordat jij erbij kwam waren we al twintig jaar onderweg met Zaanstad. Er is zelfs ooit een bv opgericht om mee te kunnen doen met een tender. Wat denk je? Nooit meer iets van gehoord”.
Ik vind het knap dat Thecla het voorzitterschap zolang heeft volgehouden, de ene teleurstelling volgde op de andere, het is een constante strijd om iets van de grond te krijgen. Je moet eigenlijk wel een zeer optimistisch mens zijn anders hou je dit niet vol. Gelukkig waren er tijdens je regeerperiode ook nog wat successen, ook gerealiseerd met veel strijd en tegenwerking, zoals de Energiekist, Zonneveldt, de Windhaan en White Ranch.’
Nico de Wever van Stichting Zaanse Warmte Scanners besluit: ‘Ik ben pas een paar jaar met Thecla in contact, maar ik zie wel iemand die zeer sterk betrokken is bij het wel en wee van de ZEK.
Bij het afstoten van de warmtescan activiteit door de ZEK heeft Thecla een grote bijdrage geleverd, dat de Stichting Zaanse Warmte Scanners (SZWS) daarmee door kon gaan.
Ook nu Thecla haar afscheid aangekondigd heeft is zij druk doende om alles super netjes over te dragen.
De ZEK zal Thecla gaan missen, maar ik denk dat Thecla de ZEK zal gaan missen.’
Op https://www.dezaanseverhalen.nl/category/natuur-en-duurzaam/ vind je meer verhalen van Zaankanters die zich inzetten voor duurzaamheid.
