‘Een kleine tien jaar geleden was het niet gepast om de fabrieken in de Zaanstreek mooi te vinden. Ook andere oude gebouwen werden helemaal niet gewaardeerd. Dat is inmiddels wel veranderd.’
Dit verhaal werd in oktober 2012 gepubliceerd in het boek Kijk Zaans. Vanwege 50 jaar Zaanstad blikken we met verhalen uit de oude doos terug.
Stichting Babel is een podium voor vormgeving en kwaliteit dat zich op diverse manieren inzet om de discussie over de omgeving op gang te brengen. Voorzitter Paul Carree: ‘We hebben hier ongekend mooie architectuur. Het interessante van de Zaanse omgeving is de dynamiek van bedrijven en wonen langs de Zaan. Zaanstad is een mooie bandstad of lintstad, met alle eigenschappen van dien. Vroeger bestond het verlangen naar een ronde stad, maar dat is het nu eenmaal niet. Nu kijken we meer naar wat we wél hebben: binnen vijf minuten fietsen zit je aan de Zaan, of in het veld, of bij een station, of op de doorgaande weg. Als je van noord naar zuid wilt, dan kun je flink doorrijden over de Provincialeweg.
Voor architectuur is in Zaanstad lange tijd weinig aandacht geweest. Op de mooie Westzijde bijvoorbeeld had men winkels verbouwd zonder op de kwaliteit te letten. Maar gelukkig is het tij aan het keren. Inmiddels worden de woningen boven de winkels weer bewoond en de panden weer fraai opgeknapt. Wij reiken ieder jaar de Parteon Architectuurprijs uit. Het eerste jaar vroegen we ons nog af of er wel tien kwalitatief goede panden zouden zijn. Tot onze verbazing bleken veel meer panden aan de criteria te voldoen. Inmiddels zijn zowel Babel als de prijs een groot succes. Architecten vermelden trots op hun site dat hun ontwerpen genomineerd zijn. Babel is echt een merk geworden.
Stichting Babel wil mensen beter leren kijken naar de omgeving, analyseren hoe de Zaanstreek in elkaar zit en verbeteringen stimuleren. Ook organiseren we lezingen op speciale plekken, leuke workshops en opmerkelijke films over architectuur. We betrekken daar alle disciplines bij zodat je samen visioenen kunt bespreken over de toekomst. We voeren diverse discussies over de nieuwe ontwerpen in het prachtige lint dat het inmiddels is geworden.
Elke stad wil creatieve mensen hebben, maar dan moeten er wel mogelijkheden zijn om die creativiteit te laten werken. Dat gaat hier steeds beter. Eerst had Zaanstad ‘het’ niet, maar het wordt steeds leuker. Al moet je dingen soms wel de tijd geven.’
In 2012 won het stadhuis, ontworpen door Soeters van Eldonk Architecten, de Parteon Architectuurprijs. De Conrad en het Fietsenpakhuis in Zaandam werden allebei genomineerd. Prijswinnaar in 2007 was de A8ernA onder de A8 in Koog aan de Zaan. In 2005 won het kantoor van de Afvalzorg Nauerna, dat wil schitteren op een prachtige locatie.
Deze reportage met fotografie van Elroy Blom werd gepubliceerd in het boek Kijk Zaans (2012). Op de website van Babel lees je wat ze tegenwoordig ondernemen om de Zaanse architectuur op een leuke manier te belichten.
