Ze houden van hun Zaandam-Zuid en zien wat de wijk kan gebruiken. Meer saamhorigheid en zorg voor de omgeving. Om daar wat aan te doen, hebben ze zich verenigd in Zaanse Bewoners Zuid. Bewoners Esther, Yede, Peter en Carline nodigen anderen uit zich aan te sluiten als stadsambassadeur. ‘Met elkaar zijn we de samenleving. Het is mooi als iedereen daarvan een stukje voor zijn rekening neemt.’
Niet praten, maar doén, die instelling bindt Esther Schild, Yede Bruinsma, Peter van Oostenbrugge en Carline de Boer uit Zaandam-Zuid. Ook de liefde voor hun wijk hebben ze gemeen. Peter woont er al zijn hele leven, 58 jaar om precies te zijn. Hij heeft goed kunnen zien hoe de onderlinge verbondenheid tussen buurtbewoners is afgenomen. Niet van plan om die ontwikkeling met lede ogen aan te zien, besloot hij daar wat aan te doen. Eerst als gemeenteraadslid, sinds een tijd als vrijwilliger voor het Sociaal Wijkteam en vooral ook als initiator van de nieuwjaarsborrel in zijn eigen straat. Want zo eenvoudig kan het zijn om buren nader tot elkaar te brengen.
Snel de auto
‘Ik heb altijd gedacht: de saamhorigheid moet weer de wijk in,’ vertelt Peter. ‘Als het tegenzit verpaupert het zoals in sommige delen van Poelenburg. Mensen groeten elkaar niet meer. Ze stappen ’s ochtends snel de auto in en rijden weg. En als ze uit hun werk thuiskomen, zijn ze weer net zo snel achter de voordeur van hun woning verdwenen. Dat kan anders, bijvoorbeeld met een nieuwjaarsborrel zoals wij dat doen in onze straat, de Jonge Arnoldusstraat. Dat werkt prima, mensen kennen elkaar weer en gaan op een positieve manier op elkaar letten. Men leert rekening met elkaar te houden, eenzaamheid te signaleren. En als je iets wilt bereiken in je buurt, lukt dat beter als je het samen doet.’
Wat mensen denken met familie te hebben, zou je misschien veel meer met de buurt kunnen hebben.
Op initiatief van het Sociaal Wijkteam Zaandam-Zuid (SWT) kwamen Peter en een aantal andere, betrokken bewoners voor de zomervakantie bijeen. Ook Carline de Boer, bewoonster van de Prins Hendrikkade, was daarbij. In haar straat zijn zij en een andere buurtbewoonster een actief straatoverleg begonnen, met als aanleiding de vele klachten over zwerfafval als gevolg van het gebruik van de Zaanoever in hun straat door onder meer jongeren en mensen die er vissen.
Aanspreken
‘Ik geloof in aanspreken. Als ik zie dat er afval wordt achtergelaten, zeg ik: “Hé, heb je geen plastic zakje mee voor het afval? Hier heb ik er een voor je.” En tegen blowende hangjongeren zeg ik: “Als jullie willen hangen, prima. Maar ga om elf uur gewoon weer lekker naar huis. Dan kun je iedere keer blijven komen.” Veel mensen zijn bang om een ander ergens op aan te spreken, uit angst een klap te krijgen. Ik geloof daar niet in. Met elkaar zijn we de samenleving. Iedereen moet zijn ruimte hebben, ook hangjongeren en daklozen. En samen kunnen we er voor zorgen dat het netjes blijft.’
Blijven investeren
De uitnodiging van het SWT sprak haar direct aan. ‘Ik was erg benieuwd wat het was en of het onze buurt zou kunnen helpen. Ik vind dat je altijd moet blijven investeren in je woonomgeving en dat het een vrij natuurlijk gegeven is dat als je je buren kent, je veel meer geduld en samenhang creëert. Ik ben opgegroeid in Oostzaan. Daar wonen veel ouderen, en is het normaal dat je voor een ander een boodschap meeneemt. Zo ben ik opgevoed. Wat mensen denken met familie te hebben, zou je misschien veel meer met de buurt kunnen hebben.’
Bezig met een opleiding maatschappelijke zorg schoof ook Esther Schild aan bij het initiatief, evenals Yede Bruinsma die al wel wat ideeën had om bewoners door evenementen meer met elkaar in contact te brengen. ‘We hebben de wijk in ongeveer zeven stukjes verdeeld, met het idee dat ieder stukje straks zijn eigen buurtambassadeur heeft,’ legt Carline uit. ‘De buurtambassadeurs vormen samen de buurtwerker van vroeger; buurtwerk door de bewoners zelf. Om een machtsblok te voorkomen zit er wat mij betreft elk jaar een andere bewoner op de stoel van buurtambassadeur.’ Peter: ‘Op die manier is er altijd ruimte voor nieuwe ideeën.’
Aanspreekpunt voor iedereen
Even voor het interview gaf wethouder Jeroen Oltof, zelf al bijna vijftig jaar woonachtig in Zaandam-Zuid, het startschot voor de wijkambassadeurs, voor wie het echte werk nu begint. ‘We zijn vooral op zoek naar meer mensen uit de wijk die net als wij in hun eigen omgeving het aanspreekpunt willen zijn voor iedereen die een idee heeft of zich zorgen maakt over sociale onderwerpen.’ Ook bewoners die niet structureel, maar wel ad hoc hand- en spandiensten willen verrichten zijn welkom.
Bij overlast kunnen we anderen helpen elkaar daarop aan te spreken.
‘Het is niet de bedoeling dat we een burgerwacht worden of dat we meldingen binnenkrijgen over losse stoeptegels,’ zegt Carline. ‘Daarvan kunnen de mensen een melding bij de gemeente doen. Maar bij overlast kunnen we wel meedenken en bewoners helpen elkaar daarop aan te spreken.’
Buurtfeest
‘Of we helpen mensen een buurtfeest te organiseren,’ zegt Esther. Alle ideeën worden getoetst door buren in het betreffende deel van Zuid. ‘Om te kijken of het inderdaad iets voor de wijk is en hoe het vorm gegeven kan worden,’ zegt Yde.
Ze gaan het druk krijgen. Dat is tenminste waar ze op hopen en eigenlijk ook wel vanuit gaan. ‘Kom over een jaar nog maar eens kijken hoe het gaat,’ zegt Carline. ‘Als je het mij vraagt zijn we dan niet meer met z’n zessen, maar met z’n zestienen. En laat mensen nou niet denken dat wij mensen zijn die de hele dag niks doen. Allemaal hebben we een druk leven. De meesten hebben een baan, een studie, doen vrijwilligerswerk. Wij komen niet om in de tijd. En toch doen we dit. Omdat als iedereen een stukje van de samenleving op zich neemt, we er met elkaar ook echt een sámenleving van maken.’
De Zaanse Bewoners Zuid hebben een site en een Facebookpagina. De buurtambassadeurs zijn momenteel met zijn zessen. Rene de Reus en G. Koele waren bij het interview verhinderd.