De Zaanstreek heeft verschillende musea waar meestal het verleden tot leven komt.
Het cultuurhistorisch Zaans Museum heeft naast de Verkade Experience ook dependances, zoals het Czaar Peterhuisje in Zaandam, het Hembrugmuseum, en Het Wevershuisje, Jisperhuisje en Tiemstra Kuiperij. Zie de video van drie verschillende locaties.
Op het Hemburgterrein staat de fotografie van Ruben Timman centraal bij het Museum of Humanity.
In Zaandam is het Monetatelier.
En in Zaandam kun je het Natuur Educatie Milieu Centrum bezoeken.
In Zaandijk is het Honig Breethuis.
Koog aan de Zaan heeft het ‘Cacaomuseum’ oftewel het bezoekerscentrum Cacao de Zaan.
Westzaan heeft het Lettergietenmuseum
Op de Zaanse Schans vind je aan het eind van de Kalverringdijk het nieuwe Molenmuseum van Vereniging De Zaansche molen. De vereniging heeft op de Zaanse Schans en andere locaties ook molens die te bezoeken zijn.
Op de kop van de Zaanse Schans kun je ook het Museum van het Nederlandse Uurwerk bezoeken. Hiernaast is de Museumwinkel van Albert Heijn.
Museum Het Hem is weer open met nieuwe chapters.