De Blijde Ruiters is een manege waar ruiters met een lichamelijke en/of geestelijke beperking als een koning te paard kunnen rondrijden. In 1973 vonden een arts, een fysiotherapeut en Co Keijzer (in 2018 overleden) elkaar in de wetenschap dat paarden een goede uitwerking hebben op het geestelijke en lichamelijke gestel van ruiters.
Speciaal voor lichamelijke en gehandicapte inwoners uit de Zaanstreek werd De Blijde Ruiters opgericht. Al snel groeide de manege uit en komen de ruiters uit heel Noord-Holland. Sinds een jaar of dertig heeft De Blijde Ruiters een eigen manege bij de Jagersplas in Zaandam. Het is een van de weinige maneges in Nederland die geheel is ingericht op ruiters met een beperking, waar onder meer vrijwilligers het mogelijk maken om te rijden.
Iedere maand zetten Zaankanters voor Elkaar en de Gemeente Zaanstad vrijwilligers in het zonnetje door de wijkwaardering. Op 12 oktober 2018 kregen de vrijwilligers van De Blijde Ruiters de wijkwaardering toegekend. Meer verhalen over de wijkwaardering lees je hier.
Waarom werkt de paardensport voor gehandicapten?
Lies Keuter: ‘Een paard heeft een positieve uitwerking op de spierspanning en op de geest van de ruiter. Stel je eens voor dat je in een rolstoel zit waarbij je altijd omhoog moet kijken, waarbij het regelmatig voor komt dat mensen het woord richten tot de persoon achter de rolstoel en niet tot jou. En dan zit je opeens op een paard waarbij je een keer omlaag kijkt in plaats van omhoog en je doet iets wat een ander niet kan, dan dat is toch heel prettig? De interactie met het paard is heel belangrijk.
Als een paard stapt, dan volgt het lichaam van de ruiter het paard en maakt de ruiter dezelfde beweging als wanneer we zelf lopen.
Het voelt dus als het ware alsof je kunt lopen. Je hoort vaak dat mensen zeggen dat de beperking even wegvalt wanneer je op het paard zit. Het mooie van paardrijden is dat al je lichaamsonderdelen op een paard net iets anders doen.
We hebben een verscheidenheid aan ruiters. Zo komen er mensen met een sociaal probleem, maar ook met een zware, soms meervoudige handicap of kinderen met suikerziekte of adhd. Wanneer ze op een paard zitten dan kunnen ze lekker ontspannen en rustig worden.
De behoefte aan begeleiding verschilt enorm. Er zijn ruiters waar twee vrijwilligers naast de ruiter meelopen en een vrijwilliger die naast het paard loopt, maar ook ruiters die zelfstandig een les kunnen rijden en zelfs kunnen springen.’
Waarom ben jij vrijwilliger bij de Blijde Ruiters?
‘Ik had geen enkele ervaring met gehandicapten, maar dit geeft zoveel voldoening.
René Fabry was vroeger actief in de paardensport. ‘Door ziekte kan ik niet meer werken. Omdat ik niet de hele dag binnen wil zitten, ben ik bij de manege gaan kijken. En daar doe ik dus nu met veel plezier vrijwilligerswerk. Soms komen mensen met een bedrukt gezicht binnen. Wanneer ze dan op het paard zitten, zie je direct een glimlach. Dit geeft zo ontzettend veel voldoening.’
Hoe werkt de Blijde Ruiters?
Lies Keuter: ‘We hebben 240 ruiters, die overal uit Noord-Holland komen. Een derde heeft een lichamelijke beperking, een derde een geestelijke, weer een derde heeft zowel een geestelijke als een lichamelijke beperking. De overige kwart bestaat uit ruiters zonder beperking die aangesloten zijn bij deze manege en die naast hun eigen les vrijwilligerswerk op de manege verrichten.’
Zo zijn er 70 vrijwilligers die allerlei soorten vrijwilligerswerk doen. Een gemeenschappelijke noemer is de liefde voor de paardensport. Het kunnen mensen zijn die re-integreren, alternatieve straffen moeten voldoen, gepensioneerden, maar ook jongeren en volwassenen kom je hier veel tegen.’
René Fabry: ‘Zonder vrijwilligers kunnen we absoluut niets. Bij een reguliere manege doet iedereen wat hij moet doen. Hier betalen de vrijwilligers gewoon voor hun lessen en zetten ze zich daarnaast in als vrijwilliger. Dat doen ze met heel veel plezier. Ze kiezen bewust voor het rijden en het werken hier. Het voordeel is dat je hier met een instructeur in kleine groepjes rijdt. Bij De Blijde Ruiters rijd je met één tot maximaal zeven ruiters in een les.
De vrijwilligers hebben uiteraard affiniteit met de paarden en onze doelgroep ruiters. Ze vinden het leuk om mensen te helpen en de dieren te verzorgen. Zij willen graag iets doen voor andere mensen. Soms komen mensen een paar uurtjes, maar anderen zijn er een volle dag. Het werk varieert van paardenboxen schoonmaken, paarden poetsen en voeren tot mee helpen bij de lessen.
Je kunt hier niet zomaar vrijwilligerswerk doen, daar word je wel bij begeleid. Zo leer je heel goed te kijken wat er gebeurt wanneer je rondrijdt met iemand met een beperking, zodat je langzaam de bocht in gaat zodat het voor de ruiter fijn voelt. Het vrijwilligerswerk op de manege is zeer divers.’
Alle vrijwilligers zijn voor ons belangrijk.’
Mitch: ‘Als dierenarts voor kleine dieren heeft ze het druk. Maar als ze even tijd heeft, is ze hier te vinden. Problemen met de dieren probeert zij eerst op te lossen.;
Hoe is het voor de paarden?
Lies Keuter: ‘Paarden spiegelen zich aan de mensen. Je ziet vaak dat ze rustiger worden bij mensen met een beperking. Voor de paarden is het wel zwaar. We hebben jonge paarden nodig die zelf willen lopen. Stel je maar eens het verschil voor of je rechtop met een rugzak van tien kilo loopt of met een rugzak van vijf kilo die scheef op je rug hangt. Dat laatste is veel zwaarder, omdat de mensen niet in balans zitten. Het duurt over het algemeen een jaar voordat het paard in het werk gegroeid is. Niet ieder paard is geschikt.’
Alle paarden worden ook bij gereden door de instructrices zodat de paarden soepel blijven en gehoorzaam aan de hulpen.’
Krijgt De Blijde Ruiters veel steun?
‘We zijn ontzettend blij met de sponsors en donateurs, maar we kunnen altijd meer steun gebruiken. De uurprijs van de lesgelden dekken niet volledig de kosten. We willen deze laag houden zodat het betaalbaar is. Bij iedere ruiter moet er per jaar wel honderdvijftig euro bij. Gelukkig helpen sommige rotaryclubs ons met acties en zijn we heel blij met scholen die acties houden en een paar honderd euro ophalen.’
Meer weten? Bezoek dan de website van De Blijde Ruiters of stuur een mail naar info@deblijderuiters.nl als je meer wilt weer over bijvoorbeeld de bordsponsoring in de paardenbox.
