De opgave om een buurthuis te redden is bepaald geen makkelijke opdracht. Bij buurthuis De Kolk in de Rosmolenwijk in Zaandam werken zeven bestuursleden en 15 tot 20 vrijwilligers vol passie om het buurthuis draaiende te houden. Dankzij hun inzet hebben buurtbewoners nog een plek waar ze elkaar kunnen ontmoeten. ‘In een herstructeringswijk waar plannen lang worden uitgesteld, is dat bijna van levensbelang om de buurt leefbaar te houden,’ vertelt een bestuurslid.
Door Sarah Vermoolen
In de mooi verbouwde ruimte van De Kolk zitten een flink aantal dames gezellig aan de koffie. Het is donderdagochtend en dan komen de dames van Seniorfit bij elkaar. Volgens de vrijwilliger achter de bar ‘om zich flink uit te sloven met de sport. En natuurlijk om gezellig een bakkie te doen.’
De dames zijn vol lof voor buurthuis De Kolk die herrezen is aan de Klamperstraat, in een voormalig fysiotherapiecentrum. ‘Het is allemaal vrijwilligerswerk. Ze hebben het zo mooi opgeknapt. De cursussen in de buurthuizen liepen vaak wel goed. Voor de bingo en de Kerst-in bijvoorbeeld was de belangstelling zo groot dat je je lang van tevoren moest inschrijven. Het is zo jammer dat de buurthuizen verdwenen, want daardoor verandert de buurt ook.’Wij komen hier graag om te sporten. Door de gym blijven we fit. En we komen natuurlijk voor de gezelligheid. Sommigen van ons sporten al 40 jaar met elkaar! Een dame roept: ‘Ik kom hier ook om slank te worden, maar dat lukt niet.’ Op tafel staan lekkere soesjes, vanwege een speciale gelegenheid wordt er ook nog een wijntje geschonken.‘Vroeger gymden we bij andere buurthuizen, maar die gingen allemaal dicht. Het is belangrijk om een goede locatie te hebben, want in de sportscholen kunnen we ook niet terecht. Die zijn bestemd voor de scholen. We hebben veel waardering voor de vrijwilligers die het mogelijk hebben gemaakt dat wij hier kunnen komen. Ze hebben er zo hard voor moeten vechten. O ja, ze hebben hier ook lekkere koffie.’
In Zaanstad zijn buurthuizen gesloten na bezuinigingen en het faillissement van Welsaen. Op veel plekken proberen vrijwilligers het buurthuis te behouden. Dat dit niet bepaald gemakkelijk gaat wordt duidelijk wanneer je het verhaal van De Kolk hoort.
‘Er moet wel vraag zijn vanuit de buurt.’
Bestuurslid Eric Teffer wordt geïntroduceerd als de verhalenverteller van De Kolk:
‘Toen bekend werd dat De Kolk in zwaar weer kwam hebben vrijwilligers de initiatiefgroep Houd De Kolk open opgericht.’ Het werd een lange moeilijke periode waarbij verschillende mogelijkheden voor nieuwe panden voorbij kwamen maar de financiering een groot obstakel werd. Vrijwilligers worden zelf verantwoordelijk voor de financiën en beheer bij de overname.
‘We vonden dat een buurthuis niet zomaar kan verdwijnen. Voor een aantal mensen is een buurthuis heel belangrijk. Ik zeg altijd dat een buurthuis voor en door ons buurtbewoners moet worden gedragen. Iedereen uit de wijk moet hier terecht kunnen met een idee. We hebben een moeilijke periode achter de rug waarbij we het nieuwe pand moesten verbouwen maar tegelijkertijd de activiteiten in het oude pand door moesten draaien.
Er waren zoveel problemen en we hebben zoveel vergaderd, onder meer met de gemeente, dat we wel eens in het bestuur hebben verzucht of we nog wel door moesten gaan.
‘Doordat ik samen met mijn buurman Gerrit van Huisstede de verbouwing heb gedaan en het schilderwerk is verricht door leden van de dartclub zijn we goedkoper uit. Er zijn nu vier ruimtes die je kunt verhuren voor ongeveer 25 personen, maar je kunt door de verrijdbare wanden ook grotere ruimtes creëren. Mensen zijn enthousiast over de verbouwing en voelen zich hier thuis. Het moet er gezellig uit zien en niet te zakelijk.’
Herstructering duurt wel erg lang in de Rosmolenwijk
Bestuurslid Leo de Rooij benadrukt het belang van het buurthuis specifiek voor deze buurt:’ De Rosmolenbuurt is al zestien jaar een herstructeringswijk. Veel mensen zijn tijdelijk verhuisd naar een andere wijk omdat hun woning werd afgebroken. Plannen voor nieuwbouw worden zo lang uitgesteld vanwege de crisis dat mensen erg lang moeten wachten om terug te komen in hun wijk. We weten dat veel mensen eenzaam zijn in hun tijdelijke nieuwe woning. En als ze dan terugkomen, blijkt soms de huur veel te hoog.
Sociale cohesie is noodzakelijk om nieuwkomers op te vangen
De sociale cohesie in deze buurt was altijd heel goed. In de afbraakwoningen zijn veel nieuwe tijdelijke bewoners geplaatst uit de laagste inkomensgroepen en uit diverse landen. Als je nieuwkomers wilt opvangen dan heb wel een hechtheid nodig onder de mensen die hier al langer wonen. En dat wordt steeds minder.
Eric Teffer: ‘De sociale cohesie willen we weer versterken door nieuwe activiteiten te organiseren. We willen ook de eenzaamheid aanpakken. Iedere vrijdag is er een buurtmaaltijd. We begonnen met 14 mensen en nu schuiven er al 44 mensen aan. Nieuw is een creacursus en elke derde donderdag van de maand is er een internationaal kookcafé. Het klaverjassen is populair.
Meer dan 55 plus
Eric Teffer: ‘We bereiken vooral 55-plussers. Het is moeilijk om jongeren en 30-40 plussers te bereiken. Maar we willen het wel proberen.
We zijn ons nu aan het beraden op de activiteiten. We hebben voor het nieuwe seizoen de luxe dat er al een groot aanbod is, maar brengt dat voldoende geld op om de huur te betalen? Naast de verhuur van zalen en de baropbrengst, krijgen we een kleine financiële vergoeding van de gemeente, van het Sociaal Wijkteam Rosmolenwijk en via de dagbesteding van het Pennemes. Er moet ook geld binnen komen, anders redden we het niet. Je kunt het gebouw huren voor vergaderingen, feestjes en activiteiten.
Mensen hebben steeds minder contact met hun buren en met elkaar. Het is vaak zo afstandelijk. We willen graag dat mensen hier komen met een glimlach op hun mond. Daar doen we het voor.
Er wordt gewerkt aan de website www.buurthuisdekolk.nl.