‘Hoe krijgen we iets oudere mensen naar het theater die het in de avond minder veilig vinden om de straat op te gaan?’ In 2012 kwamen toenmalig theaterdirecteur Piet de Koning en programmeur Kim Muller op het idee om middagvoorstellingen te programmeren, waarbij het programma is samengesteld door leeftijdgenoten.’
Theater op de dinsdagmiddag in het Zaantheater is al vele jaren een groot succes, waar de programmacommissie terecht trots op is. “Onze bezoekers weten dat het goed is wat wij programmeren.”
Leren programmeren
Ineke Puls vertelt enthousiast over de start van de DiMi, zoals de dinsdagmiddaggroep heet. Ze zit er inmiddels tien jaar bij en stopt eind van dit seizoen. ‘Er is een sollicitatieprocedure. In mijn geval waren er zestig sollicitanten: samen met vier mannen werd ik uitgekozen om te leren programmeren. In principe doe je het voor drie jaar zodat de programmering in beweging blijft.
Het moet een gevarieerd aanbod zijn van cabaret, toneel, muziek, zang. We komen eerst met het team bij elkaar met een longlist, na het bespreken van alle suggesties blijft er een shortlist over. Die gaat naar de programmering, Steven Peters laat dan zijn licht erover schijnen. Hij kijkt wat haalbaar is en doet soms andere suggesties als een voorstelling te prijzig is. Bij sommige voorstellingen willen we het eerst zien, dan gaan we in tweetallen kijken. Het moet wel diepgang hebben, je kiest niet alleen op een bekende naam. Ik heb echt leren programmeren, waarbij je door de ogen van het publiek kijkt of het van waarde is. Dat is een enorme verrijking.’
Het aanbod moet verrassend blijven.
Van zes naar twaalf
‘We begonnen met zes voorstellingen per jaar, dat werden er acht en toen tien. Sinds vijf jaar hebben we twaalf voorstellingen op de dinsdagmiddag geprogrammeerd. Opvallend: Elders in dit land hebben ze bij theaters dit concept ook uitgeprobeerd. Daar is het ofwel doodgebloed of is het aanbod soms nog meer in ontwikkeling. De eerste jaren hebben we veel gedaan aan de promotie. Dat heeft gewerkt. Nu is het zo bekend dat het grootste deel van de voorstellingen bijna vol zit.
Bij ons is zeventig tot tachtig procent uitverkocht.
De bezoekers komen uit de Zaanstreek, maar ook bijvoorbeeld uit Almere, Haarlem, Hoofddorp en Amsterdam.’
Een community
‘In eerste instantie kwamen er alleen oudere mensen, inmiddels komen er soms ook jongere bezoekers. Sommige bezoekers komen van het begin van aan. Zo’n vijftig mensen komen bijna altijd, zij boeken vaak dan de hele serie. Er zijn hier vriendschappen gesloten. Het is echt een community. In de middag naar het theater gaan is heel leuk. We vangen de mensen op bij de deur. Je maakt praatjes en je helpt bezoekers met van alles.’
Zo leuk en waardevol
‘Het gaat ook om de ontmoeting. Er komen veel mensen alleen. Ze maken samen een praatje, hoe leuk en waardevol is dat? Dat is gewoon fantastisch.’ Aldus Els de Jong.
‘Ik zit er drie jaar bij. Ik speel zelf toneel en voor FluXus scoutte ik eerder voorstellingen voor scholen. Ik ben een enorm theaterbeest. Cultuur in de vorm van toneel, cabaret, dans en muziek is zo belangrijk. Meer greep op het leven krijgen, dat is de betekenis van cultuur voor mij. Je kan geraakt worden, tot jezelf komen, even de zinnen verzetten. Veel mensen hebben baat bij het cultuuraanbod. Het is heel goed dat mensen overdag ook naar het theater kunnen. Je merkt dat mensen zo blij binnenkomen.’
Integratie is leuk
Wat in Amsterdam volle zalen trekt, hoeft hier niet aan te slaan.
Els de Jong: ‘We programmeren professionele artiesten die hun sporen hebben verdiend en kwaliteit bieden.
We programmeren niet alleen voor oudere mensen. Het maakt niet uit of je 82 of 36 bent, de integratie van diverse groepen is juist heel belangrijk. Ook qua culturen. Zo is het heel leuk dat via New Bees nieuwkomers meehelpen bij de ontvangst, maar zeker ook welkom zijn bij de middagen. Dat is de waarde van cultuur.
In contact komen met elkaar, elkaar zien en naar elkaar luisteren en begrip krijgen voor elkaar.
We hebben er hartstikke veel lol in, dat voelen mensen. We staan bij de deur en je herkent de gezichten. “Wat leuk dat u er weer bent.” Het is echt ontmoeten. Zo kunnen bezoekers eerst samen lunchen om bij te kunnen praten. Dan gaan ze naar de voorstelling en daarna praten ze na. Het biedt ontspanning en de mogelijkheid om andere theaterliefhebbers te ontmoeten, je deelt dan dezelfde belangstelling.’
Meeste stemmen gelden
Trix Groenewold is sinds een jaar actief bij de DiMi groep: ‘Het is voor mij nog wel een zoektocht wat mensen aanspreekt. Je wilt ook nieuwe dingen uitproberen, mensen op een andere manier laten kijken. Zang is een makkelijke keuze, de zaal is dan snel gevuld. We willen daarnaast ook vernieuwende dingen laten zien, zo kan Shakespeare ook op een andere manier worden gebracht. De ene keer spreekt het meer aan dan een andere keer. Na afloop van de voorstelling voeren we altijd gesprekken om te horen wat mensen ervan vonden. Dat is heel leerzaam.
Onze groep bestaat uit zeven personen. Er is altijd wel een voorstelling bij die je zelf wat minder vindt, maar de meeste stemmen gelden. Zo krijg je ook een diversiteit in de programmering. Het is heel sterk van het Zaantheater dat het niet altijd uitverkocht hoeft te zijn. Dit wordt dan gecompenseerd door andere goed gevulde middagen.
Je wilt ook voorstellingen uitproberen en het publiek uitdagen.
Doordat de voorstellingen over het algemeen goed lopen, zie je dat ons publiek daardoor ook hun smaak ontwikkelt.’
Tips
Op dinsdagmiddag 8 april speelt de Iraanse verhalenverteller Sahand Sahebdivani de voorstelling ‘Het verre woord’, dat is super interessant. Het is heel fijn dat het Zaantheater de uitdaging aangaat om deze voorstelling te laten zien.
Ook bijzonder is Muziek van Katell “Aujourd’hui Paris” op dinsdag 20 mei.