Ed Pielkenrood houdt van erfgoed en geschiedenis. ‘Dat moet je van toepassing maken op de tijd van nu. Nostalgie vind ik een mooie emotie, die moet je koesteren.’
Ed Pielkenrood vertelt
Ed Pielkenrood is een geboren en getogen Zaankanter. Hij was van 1998 tot 2008 bestuurslid van Vereniging Zaansche Molen. Sinds 2007 is hij als vrijwilliger hoofdredacteur van De Windbrief, het verenigingsblad. Hij is een echte verhalenverteller. In deel 1 van een drieluik stapt hij terug in de tijd.
‘Wanneer ik een molen binnenkom, dan stap ik terug in de tijd. Zeker wanneer je er alleen bent, dan voel je dat extra. Dit is mijn roots, hier kom ik vandaan. Ik realiseer me dat mijn voorouders hier hebben gelopen en hier aan het werk zijn geweest. Dat geldt voor alle Zaankanters die hier al generaties wonen. Zij hebben allemaal een geschiedenis in de molens. Dat vind ik mooi.’
De fabriek Piekenrood
‘Mijn voorvader kwam uit Duitsland en zou nu misschien een economische vluchteling worden genoemd. Hij heette oorspronkelijk Pilckenroth en kwam uit de Harz. De oudste uit het gezin erfde de boerderij, de andere gezinsleden trokken naar gebieden waar wat geld te verdienen viel. In 1760 kwam mijn voorvader zo in de Zaanstreek terecht. Hij trouwde met een Nederlands meisje, wat overigens niet zo op prijs werd gesteld door haar familie. De Duitse gastarbeiders werden ‘poepen’ genoemd, je kon beter met een rijke Zaankanter trouwen. Omdat ze zwanger bleek, werd er toch toestemming gegeven voor het huwelijk. Van huis uit heb ik de belangstelling mee gekregen voor de geschiedenis, want er werd vaak gesproken over Zaankanters en bedrijven uit het verleden.
Mijn overgrootvader is begonnen met een bedrijf in luchtdicht afsluitbare bussen waarin verf en stopverf kon werden bewaard. Daarvoor werd door schilders iedere dag met lijnolie en pigmenten de verf voor die dag gemaakt. Een beetje roeren en dan was het klaar. Daardoor kon de kleur per dag een beetje verschillen. Door de luchtdicht afsluitbare bussen kon je grote hoeveelheden verf maken die je kon bewaren. De orders voor de bussen kwamen uit het hele land en daarna ook uit het buitenland. Dat heeft een enorme vlucht genomen. De fabriek in Zaandijk groeide daardoor in het begin van de vorige eeuw enorm.’
Herinneringen aan de schans
‘Als kind ben ik opgegroeid tussen de molens maar daar was ik me niet heel erg van bewust. Het besef van de waarde was er toen nog niet. Ik speelde wel graag op de schans. Daar stonden toen nog geen molens, wel een vervallen molenschuur van De Kat. Dat was een heel spannende, griezelige omgeving waarin we elkaar bang maakten met sterke verhalen. Ik kan me nog herinneren dat De Huisman werd neergezet. Op een dag speelden we op het ijs. We noemden dat ‘ijssie lidderen’, wanneer we uitprobeerden of het ijs ons al kon dragen. Als je naar de overkant durfde te lopen, dan was je de held. Dat ging mis en ik had een ‘natte klets’ en ik zat onder de modder. Naar huis wilde ik liever niet, omdat mijn moeder daar niet blij mee zou zijn. Ik heb toen aangebeld bij het huis waar de molenaar van De Huisman woonde en vroeg de vrouw die opendeed of ze mijn vieze sokken wilde wassen. Haar antwoord was: ‘Kom maar binnen. Doe het zelf maar, daar is het aanrecht.’ En daarna gingen we weer verder.’
Opgegroeid met cultuur
‘Mijn ouders hadden veel belangstelling voor cultuur. Op vakantie bezochten we daardoor altijd veel musea en monumenten. Langzaamaan ging ik dat steeds meer waarderen. Door cultuur onderscheiden we ons, daarom hebben we zo’n rijk continent. Europa is een groot museum waar de gebouwen een verhaal vertellen over wie ze gebouwd hebben en waarom. Op de middelbare school had ik een lerares geschiedenis die er prachtig over kon vertellen. Dat waren de mooiste lessen. Zo kreeg je duiding over je land en je streek en begreep je waarom het nu is zoals het is.
Later nam de belangstelling voor erfgoed toe. Zeker toen we een houten stolpboerderij uit 1780 in Westzaan opknapten. Er zijn nauwelijks houten stolpen meer. Wij hebben deze toen in de oude glorie hersteld.’
Binnenkort in het tweede deel van het drieluik vertelt Ed over de Zaanse identiteit.
Meer verhalen over de Zaanse historie
Ruud Meijns vertelt zijn Zaanse verhaal
Archief is zolder van Zaanstad
En zie ook Historie
