Vrijheid van meningsuiting is geen vrijbrief om er op los te schelden!
Dit is de derde aflevering van een driedelige serie waarin Erik Schaap vertelt.
Bureau Discriminatiezaken
Erik Schaap: ‘Al vanaf mijn schooltijd was ik actief bij bewegingen die mensen willen verheffen, zoals dat zo mooi heet. Mensen zijn niet gelijk, maar wel gelijkwaardig. We leven gelukkig in een vrij en liberaal land met veel mogelijkheden. Geef iedereen kansen. Er gaat helaas nog wel eens iets mis. In 1993 werd er in de Zaanstreek net als in veel andere Nederlandse plaatsen een meldpunt opgericht voor mensen die zich racistisch bejegend voelden. In 1995, toen het initiatief wat inzakte, werd me gevraagd te onderzoeken of er een doorstart mogelijk was. Dat werd uiteindelijk het Bureau Discriminatiezaken. Inmiddels werk ik hier 25 jaar. Onze inzet en hoop is dat we in sommige situaties een verschil kunnen maken. We willen mensen een steuntje in de rug kunnen bieden en helpen bij het halen van hun rechten. Soms lukt dat, soms niet.
In de afgelopen 25 jaar heb ik de verharding en verruwing zien toenemen. Heel lang heerste er een taboe op bepaalde zaken. Het is goed dat het taboe er af is. Toch is dit geen vrijbrief om van alles te zeggen over mensen, die het vaak niet makkelijk hebben.
Geen melding is hetzelfde. Het bureau houdt zich bezig met klachten op allerlei gronden: ras, afkomst, huidskleur, geloof, seksuele geaardheid, leeftijd, sexe, handicap, chronische ziekte. De meeste klachten die binnenkomen gaan over ras, afkomst en huidskleur. Het gaat vaak om ruzies tussen buren, conflicten op de arbeidsmarkt of een onheuse bejegening op de werkvloer.
Idealiter wil je mensen bij elkaar brengen, om te laten zien wat de impact van woorden kan zijn. Het begint vaak met iets kleins. Als er niet op tijd wordt ingegrepen dan kan het heel groot worden en kan het ontsporen. Je ziet vaak dat mensen die bij ons komen het op een beloop hebben gelaten. Als het geëscaleerd is, dan is er al zoveel gebeurd. Dan lukt het niet meer om mensen samen te brengen. Ik zou willen dat mensen bij problemen eerder komen.
Dan zie je dat er vaak begrip ontstaat voor elkaars standpunt. Vaak blijkt er sprake te zijn van miscommunicatie. Het is een cliché, maar als je elkaar leert kennen is het moeilijker om ruzie te maken. Uiteindelijk lijken we veel meer op elkaar dan dat we van elkaar verschillen. Sommige politieke partijen buiten vooral de verschillen uit. Daar wordt de samenleving niet beter van.’
Sociale media
‘Let op wat je zegt, tegen wie en waarom, en wat de consequenties kunnen zijn. Een bericht kan zo snel ontsporen via de sociale media.
Mensen kunnen soms in een opwelling een stelling poneren die zo hard kan binnenkomen.
Van mijn ouders, die overigens geen activisten waren, heb ik een sterk rechtvaardigheidsgevoel meegekregen. Ze vinden dat je iedereen netjes moet behandelen en hebben dat overgedragen op hun kinderen. Daar ben ik hen ontzettend dankbaar voor. Sommige mensen zullen ervan opkijken dat ik dit zeg, omdat ze vinden dat ik ook niet iedereen netjes heb behandeld. Als ik vind dat mensen de bocht uitvliegen door andere mensen naar beneden te trappen, dan word ik fel. Ook via de sociale media. Dan word ik kwaad en dan helpt het om iets terug te schrijven.’
Meer verhalen
Deel 1 Erik Schaap vertelt over oorlog
Deel 2 van Erik Schaap: ‘Welkom in de Zaanstreek.
Deel 3 van Erik Schaap: Vrijheid van meningsuiting.
Meer weten van bureau Discrimatiezaken? Bezoek de website