Zaanse mantelzorgers kunnen rekenen op de steun van twee organisaties: KAPPA Helpt! en Stichting MOE. Beide helpen ze de vaak zware taak die mantelzorgers hebben lichter te maken. Initiatiefnemers Eve van Dijk (KAPPA) en Micky Biddlecombe (MOE) leggen uit wat ze voor mantelzorgers doen. ‘Voor een mantelzorger is het nooit klaar.’
‘Ik realiseerde me hoe belangrijk het is dat mantelzorger tijd voor zichzelf heeft’
Van dichtbij zag Eve van Dijk uit Koog aan de Zaan hoe belangrijk het voor een mantelzorger is dat hij af en toe tijd voor zichzelf heeft. Onder de naam KAPPA Helpt! bemiddelt ze tussen mantelzorgers en medewerkers die de zorgtaken zo nu en dan voor korte tijd overnemen.
‘Mijn man en ik ondersteunden mijn schoonvader toen die mantelzorger werd. Mijn schoonmoeder had haar heup gebroken en in de periode na de operatie had ze veel zorg nodig. Op een keer belde hij met de vraag of we een halfje wit voor hem wilden meenemen. Natuurlijk deden we dat. Daar begon het allemaal mee. Al snel kwamen we elke zondag langs om het bed te verschonen en zetten we voor de hele week mijn schoonmoeders pillen klaar. Regelmatig pasten we op haar, zodat mijn schoonvader even weg kon. Ik begon me te realiseren hoe belangrijk het voor een mantelzorger is dat hij soms tijd voor zichzelf heeft en daarbij niet aan thuis hoeft te denken.
Even weg van huis
Ik begon KAPPA Helpt!, de organisatie die het mogelijk maakt dat mantelzorgers met een gerust hart even weg van huis kunnen. Ik verbind medewerkers en cliënten met elkaar. In het leggen van die koppelingen ligt mijn kracht. Dat ik dat juist voor mantelzorgers doe, heeft te maken met de gevolgen van de transitie in de zorg. In die zogeheten participatiemaatschappij drukt een veel te zware last op kwetsbare schouders. Daarbij gaat het niet alleen om ouderen, maar bijvoorbeeld ook om alleenstaande, werkende moeders van kinderen met ADHD. Er wordt gezegd: ga uit van je eigen kracht. Maar waar haal je die kracht vandaan als je het zwaar hebt? Ik vind dat niet eerlijk.
Mijn man zegt wel eens: ‘Ik wou dat wij die mogelijkheid hadden gehad.’
Stichting MOE en KAPPA vullen elkaar mooi aan; in feite zijn het zusjes. MOE organiseert uitjes en activiteiten voor mantelzorgers. KAPPA maakt het mogelijk dat ze daar ook daadwerkelijk aan mee kunnen doen. Onmisbaar zijn de ongeveer zestien medewerkers van KAPPA. De meesten zijn afkomstig uit de zorg, maar voor iedereen geldt dat het zorgzame mensen zijn die dit werk doen vanuit hun hart. Zoals een ouder echtpaar. Zij is 74, hij 79. Hij is ernstig ziek geweest en is nu zo dankbaar dat hij nog leeft, dat hij zegt: “De tijd die ik nog heb, wil ik gebruiken door te geven.” Samen passen ze iedere zaterdag en zondag van vier uur ’s middags tot negen uur ‘s avonds op een dementerende vrouw, tot de thuiszorg haar naar bed brengt.
Als ik mijn man vertel over koppelingen die ik maak tussen mantelzorgers en medewerkers, dan zegt hij wel eens: “Ik wou dat wij die mogelijkheid hadden gehad.” Dagelijks ging hij vanuit zijn werk even langs zijn moeder. Zodra hij thuiskwam zakte hij op de bank in elkaar. Mantelzorgen doe je voor iemand met wie je een emotionele en vaak familiaire relatie hebt. Je doet het ‘wel even’, maar loopt over. Dit is het steentje dat ik eraan kan bijdragen om ervoor te zorgen dat mensen zich af en toe weer kunnen opladen.’
Meer informatie over de bemiddeling door Eve lees je op de site van KAPPA Helpt! KAPPA vind je ook op Facebook.
Eerder spraken we Eve van Dijk bij de start van haar organisatie.
In een filmpje spreekt ze over het belang van een organisatie als de hare.
‘Er móet iets gebeuren, en ik kan de overheid daarop wijzen’
Met een zorgintensief gezin ervaarde Micky Biddlecombe uit Wormerveer ten volle wat het betekent om mantelzorger te zijn. Haar Stichting MOE behartigt de belangen van iedereen die voor zijn naasten zorgt.
‘Mijn oudste zoon was een jaar toen bleek dat hij een ernstige longziekte had. Tot wel tien keer per jaar werd hij opgenomen in het ziekenhuis. Als hij thuis herstelde, zorgde ik voor een heel ziek kind. Leven werd overleven. Als hij op een koude winterdag van de voordeur naar de auto liep, kon hij een zware aanval krijgen als gevolg van de overgang van de warmte naar de kou en moest dan direct naar het ziekenhuis.
Op het moment dat ik dacht dat we alles onder controle hadden, kreeg mijn man een ongeluk. Hij brak zijn nek. Zijn bekken en enkel waren verbrijzeld. Nadat hij uit het ziekenhuis was ontslagen – zijn nek was nog steeds gebroken – kwamen we op een wachtlijst voor thuishulp en nam ik de verzorging op me. Het was als een fulltime baan.
Aan het ongeluk hield mijn man restverschijnselen over, maar er kwam een moment dat we weer als man en vrouw konden leven. Ik raakte in verwachting van een tweeling. Ik moest erom lachen. Ik vond dat onze lieve heer een ongelooflijk gevoel voor humor had; dit was blijkbaar léven. Helaas bleken mijn jongens dezelfde ziekte te hebben als hun broer. Later kwamen ook de diagnoses ADHD en een verstandelijke beperking. Ik heb een behoorlijk zwaar zorgpakket.
Van de 40.000 mantelzorgers in Zaanstad redden 30.000 zich prima. De overige 10.000 zijn overbelast. Ze missen een netwerk, moeten alles alleen doen. Maar ze doen het, want voor je naasten zorgen doe je nou eenmaal. Ook al is dat het einde van je sociale leven. Het mijne bestaat niet meer. Wilde ik mijn verdriet aan vriendinnen verwoorden, dan proefde ik: daar heb je haar weer, het is nu wel klaar. Maar het is nooit klaar.
Ik dacht: kom niet aan de mantelzorger!
Dát is de visie en missie van de Stichting MOE: voorkomen dat mantelzorgers in een isolement raken. Ervoor zorgen dat ze er wel over kunnen praten, de hulp krijgen die nodig is, hun netwerk versterken en ervaringen kunnen delen.
Met het idee voor MOE liep ik al langer rond, maar toen ik van de transitie in de zorg hoorde, en geluiden als dat de mantelzorger meer zelf zou kunnen doen, dacht ik: kom niet aan de mantelzorger! In 2015 heb ik de stichting opgericht. MOE behartigt de belangen van mantelzorgers. We organiseren activiteiten, maar zitten ook in door de gemeente geïnitieerde werkgroepen, organiseren De Dag van de Mantelzorger en een symposium, en staan vastgelopen mantelzorgers bij.
Zelftwijfel, schaamte en verdriet
De nood is hoog. Veel mantelzorgers zijn aan het overleven. Ze kunnen alleen nog in het strakke regime van de zorg voor de ander leven. Zijn er nog andere gezinsleden, dan vinden ze van zichzelf dat ze naar die anderen toe tekortschieten. Bij veel ouders, vaak moeders, van zorgintensieve kinderen kennen is er daarom vaak zelftwijfel, schaamte en verdriet. Ik kan dat niet van ze overnemen. Wel kan ik de overheid erop wijzen dat er iets móet gebeuren. Indicatiestellers zien vaak niet dat wanneer een mantelzorger hulp vraagt, hij acuut hulp nodig heeft.
Ik werk gemiddeld vijftig uur per week als vrijwilliger voor de stichting. Dankzij de dankbetuigingen van mantelzorgers kan ik mezelf steeds opladen. En wat een moed is er wel niet voor nodig om bij een vreemde, bij mij, aan te kloppen! Dat betekent dat mijn boodschap aankomt. Daar ben ik trots op.’
Over MOE lees je meer op de site van de Stichting. MOE vind je ook op Facebook.
In een filmpje vertelt Micky over het belang van een plek als De Amandelbloesem in Wormerveer, van waaruit MOE opereert.
Eerder schreven we over MOE.