‘We make life easy by living together and to share. We create big steps in timeline.’
Vier dagen trokken stadmakers uit Eindhoven, Apeldoorn, Maastricht, Amsterdam, Lelystad, Brussel, Utrecht en Zaanstad door Parijs. Sarah Vermoolen was afgevaardigd namens Platform Aan de Zaan om veelal Franse jongeren aan te horen die actief bezig zijn met thema’s, zoals duurzaamheid, stadstuinbouw, deeleconomie, circulair ondernemen, kleinschalige buurteconomie, etc. En het creëren van daadwerkelijk contact tussen mensen.
Innovative startups
Stadmakers uit Nederland en België lieten zich afgelopen week inspireren door Parijse wereldverbeteraars. De Metropolitan fieldtrip Paris was georganiseerd door Steden in Transitie/Pakhuis de Zwijger en het Parijse kantoor CAP ou pas cap.
Sarah Vermoolen, tevens schrijfster voor Zaanse Verhalen, vertelt: ‘Het is opvallend dat er wereldwijd mensen dezelfde thema’s op een soortgelijke wijze vormgeven. De tijd is blijkbaar rijp voor deze transitie. Het was indrukwekkend om te ervaren dat zoveel mensen zich hier voor inzetten. We hebben een flink aantal projecten bezocht. Alleen in Parijs zijn er al meer dan 500 communities waar mensen gezamenlijk werken aan hun droom om hun omgeving te verbeteren en te verduurzamen.
Het najagen van een sociale droom staat centraal.
Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt heet in Parijs ‘chaotic lifestyle’.
Exposition public space: Open space for young artist who can’t afford a studio
De overeenkomst was dat eten bijna altijd een sleutelwoord was. Zo krijgen nieuwe deelnemers bij een initiatief een maaltijd aangeboden zodat ze direct welkom worden geheten. Op veel plekken wordt samen gekookt waarbij de verschillende culturen voor een rijke variatie aan gerechten zorgen. Delen en elkaar ontmoeten zijn essentiële begrippen die we voortdurend hoorden. In de stad is de relatie met het platteland bijna verdwenen. Maar overal in de stad zijn stadstuintjes. Mensen kweken hun eigen voedsel en maken daarbij graag gebruik van permacultuur. In de wijken staan bakken om buurtbewoners met elkaar te verbinden, zodat ze gezamenlijk zorgdragen voor de groente en er mee kunnen koken.
Social innovation: Find a challenge, solve it, celebrate
Circulair denken speelde een sleutelrol bij veel projecten. Leegstaande panden zijn getransformeerd tot hippe uitgaansplekken, waar mensen in de rij staan voor een drankje en eten. Supermarktvoedsel met een verlopen houdbaarheidsdatum blijkt nog altijd lekkere en inventieve gerechten op te leveren. Het afval dat overblijft uit het restaurant gaat naar de kippen. De meubels zijn gemaakt van afvalhout en alles wordt opnieuw gebruikt. Het levert prachtige ontmoetingsplekken op die gezien de rijen en de grote aantallen bezoekers voorzien in een behoefte.
Share our wealth in different fields.
Kunstenaars in Parijs spelen een belangrijke rol bij de transitie. Hun uitingen zorgen voor een aantrekkelijke stad en creatieve uitingen. Overal wordt muziek, theater, kunst en poëzie ingezet om de plek nog mooier te maken. En een echte ontmoetingsplaats waar ook mensen uit andere culturen zoveel mogelijk een plek krijgen.
Food waste: closed circle
De vraag is waarom er zoveel gebeurt in Parijs en hoe dit mogelijk is. De Parijse gekozen burgemeester speelt een hoofdrol in het verhaal. Anne Hidalgo zet persoonlijk haar handtekening onder veel van de aanvragen, zodat de mensen daadwerkelijk aan de slag kunnen. Vijf procent van de Parijse begroting is voor maatschappelijke en sociale projecten. Het Parijse publiek kan online stemmen op projecten, zodat ze letterlijk zelf bepalen wat er in hun buurt gebeurt.
Come and share our stuff
Net zoals Zaanstad kent ook Parijs veel leegstaande panden. Het kost geld om ze te bewaken en het verval tegen te gaan. Daar hebben ze een mooie oplossing voor. Het zijn kweekvijvers voor sociale woningbouw, kunstenaars, startups, creatievelingen die samen een nieuwe gemeenschap vormen.
When you like it you do it yourself
We bezochten de resultaten van de competitie ‘Herontwkkel de stad’ waarbij 800 teams aan de hand van enkele uitgangspunten een voorstel ontwikkelden voor een leegstand gebied/gebouw in de stad. De gemeente wil van deze plekken af en zocht naar een goede invulling. Er waren nauwelijks criteria om mee te doen, slechts kleine aanwijzingen. Iedereen mocht mee doen. Het leverde 372 haalbare ontwerpen op, waar stadstuinbouw, het mixen van diverse generaties en behoeftes, duurzaamheid overal terugkwamen. 22 projecten gaan vanaf 2020 ook echt uitgevoerd worden. De gemeente verkoopt de panden aan de ontwikkelaars die hun sociale projecten kunnen verwezenlijken met sociale ondernemers.
Open source
De stad is bezig om met elkaar een nieuwe samenleving te vormen. Waar het tegengaan van verspilling en duurzaamheid belangrijk zijn. Maar het is ook een stad die zich profileert als global village zodat mensen wereldwijd met elkaar verbonden worden.
Practice what we preach
We bezochten een buurtwinkel die net open was. Voortdurend werden er producten uit de directe omgeving binnen gebracht. De droom van de oprichters was om op termijn nog veel meer van degelijke kleinschalige winkels te openen zodat de grote supermarkten verdwijnen. Verbondenheid met de buurt en de producten speelt een belangrijke rol.
Workingspace from waste
In de toekomst zou er ook geen fysieke universiteit meer kunnen zijn, maar delen mensen online hun kennis met elkaar.
Waarbij mensen uit de hele wereld elkaar regelmatig treffen bij meetings. Ze komen bij elkaar in panden, die voorheen leegstonden en een nieuwe functie hebben gekregen. Bijvoorbeeld op het terrein van een voormalig ziekenhuis waar nu als proeftuin een mixed city wordt gecreëerd. Hier is één ruimte ingericht voor gasten. Op het enorme terrein wonen nu al vele honderden mensen en zijn er talloze kleine bedrijfjes. Dit worden er nog veel meer.
Big network
Nieuwe bewoners/ondernemers krijgen de vraag wat ze komen brengen en wat ze willen toevoegen aan de buurt. Zo ontstaat hier een nieuwe maatschappij waar mensen zelf de inrichting van de openbare ruimte bepalen. Een kippenhok, een sauna en talloze ruimtes om te chillen werden gebouwd terwijl we rondliepen. De camping en het hostel gaan binnenkort open. Over anderhalf jaar moet het terrein weer worden opgeleverd. Dat vonden de initiatiefnemers geen probleem, juist een uitdaging. Ze zagen zichzelf als nomaden die zaken mochten testen.
Global solutions
We bezochten ook een lab waar jonge mensen samen projecten ontwikkelden waarbij ze zichzelf geen beperkingen oplegden. Dit is letterlijk een proeftuin waar niets te gek is. Met de afgedankte apparaten die niet meer gebruikt worden door labs ontwikkelden ze ideeën voor drones, een sauna waar je op water drijft, kleding, medicijnen, producten voor het space station, voedsel en nog veel meer. Dat leverde grappige vondsten op. Ze vonden het zelf jammer dat het nog geen schandalen of verrassingen had opgeleverd, want alles liep volgens verwachting.
Platform for social entrepeneurs
500 projecten klinkt indrukwekkend maar net als in Zaanstad gaat het relatief om een kleine groep die actief is. Om de doelgroep uit te breiden worden er ook speciale websites en groepen ontwikkeld waar aansprekende rolmodellen uit de muziek, film of sport aan gelinkt worden. Wanneer een popster vertelt hoe hij vorm geeft aan de nieuwe tijd, dan zou de doelgroep flink kunnen toenemen.’
Meer foto’s van de projecten vind je op Facebook.
Projecten
-
Le 3e cafe La maison des Associations 12e arrondisement: weggeefwinkel La boutique sans argents, buurttuinen Incredible Edible
- Le 3e cafe, 16 Rue de Beauce: in een klein buurtcafé kunnen leden (er zijn er 2500) vijf keer per week aanschuiven voor een goedkope maaltijd en zelf activiteiten organiseren.
-
Les grands Voisins La Paillase: the largest biohacking and open science space in Europe. Gratis modern laboratorium.
-
Pavillon de l’Arsenal Pavillon de l’Arsenal: centrum voor architectuur en planning met expo over Re-invent Paris.
- Upcycle: allerlei activiteiten om verspilling tegen te gaan. Hier worden meubels gemaakt, voedsel gedeeld en zijn er allerlei startups.
- Shakirail (van collectief Curry Vavart): pand vol kunstenaars, muziek en theater. Het bevindt zich naast de treinrails. De gebruikers organiseren talloze activiteiten voor de buurt.
-
Shakirail 59 Rivoli: zes etages vol kunstenaars. De meesten hebben hier een eigen plek, maar er mogen ook regelmatig wisselende kunstenaars een paar maanden werken.
-
Freegan Pony Freegan Pony: leegstaande panden worden bezet om gasten te ontvangen. De omstandigheden zijn niet ideaal (heel koud, kaarslicht, etc) maar er wordt met liefde gekookt met producten die overblijven van supermarkten.
- Veló Solidaire: Project waarbij mensen van allerlei leeftijden leren fietsen. De verhuur, reparatie en verkoop van de fietsen vindt plaats in een locatie onder de rails. Dergelijke gebouwen die je overal in de stad vindt, hebben vaak een nieuwe bestemming gekregen sinds de rails niet meer gebruikt wordt.
- 104: een prachtige ontmoetingsplek waar in de openbare ruimte lessen worden gegeven en Parijzenaren oefenen met akrobatiek, jongleren en dansen. Buiten is een klein marktje.
104 - La Louve
- Cooperative de la Goutte d’Or: een buurtwinkel waar leden voornamelijk producten kunnen kopen die in de directe omgeving worden gemaakt.
- Halle Pajol: groene projecten en art galleries.
- Vergans Urbains: stadstuinen en projecten voor de buurt.
La recyclerie: een hip restaurant waar alles zelf gemaakt is. Er wordt gewerkt volgens de principes 3 R (Reuse – Reduce Recycle).- La petite Ceinture: een verlaten rails biedt nieuwe mogelijkheden.
-
Les grands Voisins Les Grands Voisins: een voormalig ziekenhuisterrein is nu een broedplaats. Hier wordt de ideale mixed city gecreëerd als proefproject.
