Cees Zijlstra kwam met het idee om bij de Atletiekvereniging Lycurgus een afdeling op te zetten voor atleten met een verstandelijke beperking. Inmiddels is Cees al bijna 20 jaar voorzitter van de G-atleten.
‘De G-atleten hebben me veel meer gegeven dan dat het me aan inspanning heeft gekost. Alleen al de dankbaarheid. We hebben regelmatig themaweekeindes, dat is altijd zo leuk. Ik kom iedere woensdag. Ze noemen me opa.’
Iedere maand zetten Zaankanters voor Elkaar en de Gemeente Zaanstad vrijwilligers in het zonnetje door de wijkwaardering. Op 10 april 2019 kregen de trainers van de G-Atleten de wijkwaardering toegekend door wethouder Songül Muetler en wijkmanager Lenie Rademaker. Sander van der Vlugt, Katja Maes, Arno van der Vlugt, Wil Koopmans, Rutger Blanson Henkelmans, Suzanne Herman, Monique Petra en Marion Kors zetten zich al vele jaren met veel plezier in als trainer. Ze worden onder meer ondersteund door de Johan Cruyff Foundation. Meer verhalen over de wijkwaardering lees je hier.
Voorzitter Cees Zijlstra: ‘De G staat voor geestelijk gehandicapt, tegenwoordig hebben we het liever over verstandelijk beperkt. We hebben nog een poging gedaan om het woord te veranderen, maar uiteindelijk hebben we het zo gelaten.
Wie is de doelgroep?
‘Er zijn allerlei gradaties, maar ga er maar van uit dat onze sporters een intelligentieniveau hebben van rond de 70%. Er kan sprake zijn van autisme of syndroom van Down. Onze atleten kunnen niet zelfstandig functioneren en wonen of nog thuis of maken deel uit van een begeleid wonentraject.’
Waarom heeft u dit opgezet?
‘Ik had een neef en nicht met een verstandelijke beperking. Ze zijn allebei inmiddels overleden. Ik zag dat er vroeger weinig werd gedaan voor deze mensen. In 1999 heb ik daarom informatie ingewonnen bij de atletiekbond NSGK. Ze spraken toen vooral over de valkuilen, want je moest goede trainers hebben die verstand hebben van de doelgroep.
Ze hielden me voor dat ik goed moest weten waar ik aan begon, maar ik heb me niet laten weerhouden.
Op hun advies ben ik naar een wedstrijd voor gehandicaptensport in Gouda en Leiden gegaan. Ik trainde zelf de reguliere atleten bij Lycurgus. In Gouda kwam ik een clublid tegen van de groep Amsterdam. Toen Sander van der Vlugt hoorde over mijn plan om een afdeling voor G-atleten op te richten in Krommenie, meldde hij zich direct aan als trainer. Hij heeft de sportopleiding gevolgd met de richting voor verstandelijk gehandicapten. Dat was dus een schot in de roos. Hij is een geweldige man en nog steeds de trainer coach.’
Hoe vonden jullie de G-atleten?
‘Ik kende Kees Pels. Hij heeft ervoor gezorgd dat Odion in Zaanstad van de grond kwam. Voor onze nieuwe afdeling heb ik hem benaderd, waarna hij het bij alle huizen in Zaanstad bekend heeft gemaakt. We begonnen met vier atleten.
Bij aanvang liep niet snel, want mensen moesten wel een drempel over.
Door het principe van hoort, zegt het voort, werd het bekender. We hebben nu 45 atleten. Tijdens de trainingen doen we aan kogelstoten, speerwerpen, hoog en ver springen, korte en lange afstand en estafette. Op onderdelen waar ze goed in zijn, gaan ze naar de wedstrijden. Het is een redelijk constante groep. Het wordt niet minder, voorzichtig worden het er eerder juist iets meer.
Het verloop is nihil.
Als ze eenmaal bij ons zijn, dan blijven ze. Dat komt zeker ook door de trainers.
Wat kenmerkt de trainers van de G-atleten?
‘We hebben negen trainers, waarvan sommigen er al van het begin af aan bij zijn. Het is vaak koud buiten, maar ze zijn er eigenlijk altijd altijd. Er is nauwelijks verloop. Als we wel een nieuwe trainer zoeken, dan zoeken we bijvoorbeeld bij de reguliere atleten of iemand zich onderscheidt door zich sociaal of meelevend op te stellen. Belangstelling en begrip voor de g-atleet is heel belangrijk. En het bewustzijn dat je niet reguliere atleten aan het trainen bent. Sommige mensen hebben moeite om de instructie te begrijpen, daar moet je dan wel het geduld voor kunnen opbrengen.
Belangrijk is dat je de snaar weet te raken, dat is de kunst. Onze trainers hebben dat gevoel.
Er zijn grote verschillen tussen de g-atleten. Tegenwoordig is er wel veel meer bekend en worden er cursussen en bijscholing gegeven. Een trainer voor deze doelgroep moet het van nature hebben. Als je de mensen niet aanvoelt, dan kun je dat ook niet leren. Het doel is om mensen te benaderen op een niveau dat het voor hen begrijpelijk is.
Het is belangrijk om veel te complimenteren.
Wij leren ook heel veel van de mensen. Ze zijn zo puur. Soms word je er verlegen van. Als iemand bijvoorbeeld valt in een wedstrijd, dan stoppen de anderen om iemand overeind te helpen en vragen dan hoe het gaat. Dat zal je in reguliere wedstrijden niet tegenkomen, dan zijn de sporters blij dat er een weer een tegenstander minder is. Wanneer iemand ziek is of afwezig, dan vragen de andere sporters wat er aan de hand is. Dat is het verschil.
Bemoedigend aanspreken staat altijd centraal. Kom op, je kan het, hoor je vaak.
Natuurlijk is er ook een uitdaging. We houden een keer per maand een onderlinge testwedstrijd. Daar leren ze van. Zo trainen ze ook voor echte wedstrijden. Regelmatig gaan we het land in voor wedstrijden van de Special Olympics. Zo leer je goed met elkaar omgaan, maar ook hoe je teleurstellingen verwerkt.
Wat betekent het voor de sporters?
‘Je ziet een duidelijk verschil in ontwikkeling wanneer ze bij ons komen en zich ontwikkelen. Dat is bijvoorbeeld goed te zien in hoe ze leren omgaan met tegenslag, verdriet, en niet winnen. Dat is mooi om te zien. Het maakt ouders ook trots, dat hun kinderen door de sport weerbaarder en zelfstandiger worden. Bij deze doelgroep kan overgewicht een probleem zijn, dan is een keer per week trainen eigenlijk te weinig. Maar het is goed dat ze die training dan wel hebben.’
Hoe ervaren de andere sporters van Lycurgus de G-Atleten?
‘We zijn volledig geïntegreerd, dat was 20 jaar geleden ook mijn doel. Andere atleten vinden het geweldig. Wanneer de G-Atleten de onderlinge wedstrijden houden dan staan de andere atleten er om heen om ze aan te moedigen.
Iedereen beschouwt de G-Atleten als een verrijking voor onze vereniging Lycurgus.
Meer relevante verhalen
Odion: bij Evean Verzorgd Wonen in Westerwatering tellen de mensen weer mee, lees meer
Blijde Ruiters: als een koning te paard, lees meer
Count Basie, lees meer
Bij Bakkie Leut bloeit iedereen weer op, lees meer
Tante Tee zoekt versterking, lees meer
De Hooimaker, lees meer
