Hoe werkt het weer? Waarom regent het? Hoe smelt een ijsblokje? Waarom voelen metalen koud aan? Hoe werkt elektriciteit? En waarom krijg je een schok als je van de glijbaan afgaat? Door proefjes, goed te kijken en na te denken kom je erachter.
Toen Geert de Boer jong was, was hij eindeloos aan het experimenteren in een laboratorium in zijn schuur. Door van alles uit te proberen, ontdekte hij hoe dingen werken. ‘Wat ik vroeger zelf deed, vertaal ik naar de tijd van nu. En ik kijk naar wat er nu actueel is.’
Wetenschaps Laboratorium voor kinderen
Zijn eigen experimenten in zijn jeugd liggen aan de basis van het Hemlab. Hier kunnen kinderen in het Wetenschap Laboratorium voor kinderen bij Maakgemeenschap de Hoop in Zaandam ontdekken hoe de wereld om hen heen werkt. ‘Nu kun je heel veel opzoeken en filmpjes bekijken. Dat kon niet toe ik jong was.
Veel kinderen houden van sport, muziek of creatieve dingen. Voor kinderen die van de bètarichting houden, is er niet zoveel. Ze komen weinig in contact met de wereld van wetenschap. Daarom organiseren we bij het Hemlab veel activiteiten. Ze kunnen elke zaterdagmiddag een experimentencircuit doen. Iedere maand hebben we een ander thema. En als ze meer willen weten volgen ze een cursus.’
Uitproberen tot je het begrijpt
‘Door proefjes te doen onderzoek je hoe iets werkt. Je gaat goed kijken en nadenken, tot je het begrijpt. Op zaterdagmiddag komen kinderen vaak met hun ouders. We geven geen demonstraties. Ze krijgen een verhaaltje vooraf, en moeten dan zelf het materiaal bij elkaar zoeken en aan het werk. We maken vaak gebruik van materialen die je thuis ook hebt. Zo kun je thuis door experimenteren.’
Kinderen zijn nieuwsgierig. Je begrijpt het niet, maar je wilt wel weten hoe het werkt.
Je stimuleert zo de eigen zoektocht en de creativiteit. Het leukste is als kinderen vragen gaan stellen of het proefje op een iets andere manier willen doen.
Als het kwartje valt hoe het werkt, dan zie je bijna letterlijk het lampje verschijnen. “O, zit dat zo!” De kinderen krijgen zo meer zelfvertrouwen. We doen ook proefjes met vuur en messen, we leggen uit hoe dat veilig moet.’
Je moet niet alles geloven wat je ziet, wat een ander zegt
‘Kinderen zien vaak filmpjes op Insta en Tiktok, die echt onzin zijn. Zoals dat je een telefoon kunt opladen met een citroen. Probeer het maar uit, dan zie je het zelf. Wanneer het heel onwaarschijnlijk klinkt, dan is dat vaak ook zo. Ze leren zo dat er ook veel onzin is.
De kinderen zijn allemaal enthousiast. Sommigen blijven bij een proef lang stilstaan en anderen huppelen heel snel naar de volgende proef. Alles is goed. Ze ontdekken hun eigen talent. Bij de een past mountainbiken, een ander ontdekt dat de wereld van wetenschap oneindig veel mogelijkheden biedt. Je moet zelf ontdekken wat je leuk vindt.’
Herfstvakantie
26 oktober Wetenschap in de nacht
Bij Wetenschap in de Nacht sluiten we aan bij het evenement nacht van de nacht. In de avond kun je experimenten doen die bij daglicht niet mogelijk zijn. Zo zijn er lichtgevende planten, gekleurde schaduw of glow in the dark die overdag heel weinig licht geven, maar wel in het donker. Het is heel spannend om dat mee te maken in het donker.
Op maandag 28 oktober is het bruisende kartondag. We gaan dan proefjes doen met karton, we versieren kartonnen doosjes met schuim en kleurstof. En we gaan kartonnen vulkanen maken met een echte vulkaanuitbarsting.’
Andere activiteiten in de herfstvakantie: Werkende molens, Camera obscura en het kastanjelab. Meer informatie
IFIKZ MaakMeeFestival
‘Op maandag 28 oktober is het bruisende kartondag. We gaan dan proefjes doen met karton, we versieren kartonnen doosjes met schuim en kleurstof. En we gaan kartonnen vulkanen maken met een echte vulkaanuitbarsting.’
Op maandagmiddag 28 oktober is Maakgemeenschap De Hoop open voor publiek. Je kunt er via het IFIKZ MaakMeeFestival verschillende workshops volgen bij een van de vele maakateliers. Voor kinderen is er de workshop ‘Bruisende kartondag.’ Lees meer over de workshops voor volwassenen en kinderen die je maandagmiddag 28 oktober kunt bijwonen.
