Een belangrijke oorzaak van de snelle opwarming van de aarde is de uitstoot in de atmosfeer van CO2 en andere broeikasgassen. Dit levert grote gevaren op voor de mensen en de aarde.
Urgenda en de Nederlandse Staat vinden allebei dat de uitstoot moet worden verminderd, maar de Staat doet niet waar hij voor heeft getekend: 25-40% minder uitstoot in 2020. Daarom klaagde Urgenda de staat aan zodat ze haast moeten maken met maatregelen om de klimaatopwarming tegen te gaan en zich houdt aan zijn eigen beloftes.
Op 20 december 2019 won Urgenda na zeven jaar de klimaatzaak die ze had aangespannen tegen de Nederlandse Staat. Dit betekent dat de overheid vanaf 2020 moet doen wat ze belooft: minimaal 25% minder broeikassen uitstoten dan in 1990.
Marjan Minnesma, directeur Urgenda, vertelt in vier afleveringen over de ontwikkeling van klimaatopwarming. Dit is de derde aflevering. Lees eerst deel één en twee.
Vijftig maatregelen tegen klimaatopwarming
Marjan Minnesma van Urgenda: ‘Na het advies van de Hoge Raad in 2019 brak er paniek uit. Sindsdien heeft de regering wel regelingen opgezet, extra subsidies ingesteld, varkensboeren uitgekocht en de saldering voor zonnepanelen doorgezet. Het is enorm traag, we moeten heel erg versnellen.
Als ze in 2015 waren begonnen met het nemen van maatregelen dan waren ze nu al veel verder. De overheid geloofde er toen nog niet in. Ze deden wat lacherig.
Datzelfde geldt voor de coronacrisis. Aan het begin van de uitbraak namen weinig mensen in Nederland het serieus tot het land stillag. Hetzelfde geldt voor de stikstofzaak. Pas toen de uitslag van de Raad van State bekend werd, toen sloeg de paniek toe en werden 16.000 projecten stilgelegd. Dit is zo wonderlijk, raar en traag, dat ze niet anticiperen op zaken die al jaren bekend zijn.
Ze wachten zo lang mogelijk en hopen tevergeefs op geluk, waardoor het proces vertraagt.’
Op de website van Urgenda staan vierenvijftig maatregelen die de Staat in 2020 had kunnen realiseren, opdat over geheel 2020 25% minder werd uitgestoten dan in 1990. ‘Er staan ook extra ideeën bij die wij niet voorstaan in een “noodpakket”, zoals het idee om alle zondagen autoloos te maken. Je hebt nu nog de keuze, dus het noodpakket hoeft nog niet. De overheid heeft er uiteindelijk voor gekozen om 30 van die maatregelen uit te voeren in meer of mindere mate en om twee kolencentrales dicht te doen en de rest op een laag pitje te zetten. Als dat allemaal doorgaat, dan hebben we echt een versnelling gerealiseerd.’
We kunnen het halen en laten zien dat het kan.
Geen verstand van zaken
‘Veel mensen in de top van de politiek hebben geen verstand van zaken van de klimaatopwarming. Rutte, Buma en Pechtold hadden er niets mee en ze hadden er de ballen verstand van. Ze hielden mensen voor dat er tot 2050 niets aan de hand is, mensen die hier wel verstand van hebben kwamen er niet door heen. De top is enorm dominant en niemand van hen dacht “Dit is echt erg.” Nu met Groen Links en D66 zijn er wel leiders die zien hoe ernstig het is en meer actie willen. De grote partijen hebben gebrek aan kennis, als ze er meer van zouden weten dan zou er veel meer gebeuren. De burgers geloven hen.
Ze denken als klimaatverandering echt zo erg is, dan zou er vast wel ingegrepen worden.
Ze willen de overheid ook graag geloven. Helaas… het is zo erg en er wordt nog niet ingegrepen.
Je kunt de vergelijking maken met de coronacrisis. Pas als je er middenin zit, dan realiseer je je hoe kwetsbaar je bent. En dan kun je er niets meer aan veranderen. Tijdens de coronacrisis hadden we even schonere lucht en minder uitstoot. Moeten we het niet anders organiseren zodat we dit vaker hebben? De klimaatopwarming is ook een crisis, handel daarnaar. Het coronavirus heeft ons wakker geschud en heeft extreme gevolgen gehad. Dat geldt ook voor het klimaat.
Als je wacht tot de gevolgen voor je neus staan, dan ben je te laat. Je hebt politici nodig met een rechte rug die vertrouwen op de wetenschap, de ernst inzien en daarna handelen.
Je hebt mensen nodig aan de top met verstand van zaken die de noodzaak in zien en lef hebben. Zij zijn schaars.’
Grote gevolgen
‘De gevolgen van klimaatverandering zijn heel groot. Er komen steeds meer en grotere bosbranden, bijvoorbeeld in Canada en de VS. Dit heeft ook effect op de Noordpool waar het ijs sneller smelt doordat er meer zwarte roetdeeltjes op de Noordpool belanden. Door het smelten van de permafrost komt methaan vrij, dat is nog veel schadelijker dan CO2 de komende twintig jaar.
De oceanen worden zuurder en warmer, dat is slecht voor het koraal en alle diertjes met kalkskeletjes in de oceaan. Er is een groot verschil tussen 1,5 of 2 graden opwarming. Bij 1,5 graad is de helft van het koraalrif nog in leven. Bij 2 graden opwarming sterft al het koraalrif af. We krijgen een ander klimaat met extremen: meer stormen, zware regenbuien, grote droogtes. We krijgen van alles meer. Deze extremen zorgen dat biologische systemen dit niet meer kunnen bijbenen. Eind van deze eeuw is de helft van alle soorten uitgestorven, als we zo doorgaan. Dat moet je niet willen, dat is zonde. De dieren en planten zijn voedsel, medicijnen en bouwstoffen, maar ze hebben voor mij ook waarde an sich. De aarde is ontzettend mooi. Kijk maar naar de documentaires van National Geographic.
We zijn de aarde aan het verkloten. Dat vind ik moeilijk.’
Serie over Marjan Minnesma/Urgenda
Marjan Minnesma, meest invloedrijke duurzame ondernemer
Urgenda ze moeten gewoon doen wat ze beloven