‘Als ik ergens induik, dan doe ik het goed.’ Marten van Tuijl, vicevoorzitter Leergeld Zaanstad zet zich in voor kinderen uit minimagezinnen in Zaanstad. Er zijn 3100 kinderen in de leeftijd van 4 t/m 17 jaar van wie de ouders een inkomen hebben tot maximaal 110% van het bijstandsniveau. ‘Geld voor een fiets, laptop, schoolspullen of schoolreisje is er daardoor niet altijd. Leergeld Zaanstad is sinds februari 2019 actief. Bij ons kunnen ouders die voldoen aan de criteria een aanvraag indienen voor schoolgerelateerde zaken.’
Zo ontvingen 218 kinderen in 2019 een of meer bijdragen van Leergeld Zaanstad. Voor 2020 is de verwachting dat dit aantal wordt verdubbeld.
Waarom zet jij je in voor de doelgroep kwetsbare kinderen?
‘Ik ben begaan met de doelgroep vanuit mijn eigen verleden. Ik kom uit een arbeidersgezin, mijn vader kwam uit een gezin met elf kinderen. Toen ik al geboren was, ging hij naar de avond ulo. Het is tekenend dat hij daarna de bijnaam professor kreeg. Zo werd er gekeken naar opleiding. Hij was de enige van de familie die voortgezet onderwijs volgde. En toen ging ik naar het Barlaeus gymnasium in Amsterdam. Het laatste jaar van de lagere school had ik me sterk verveeld omdat ze geen lesstof meer voor me hadden. De eerste dag op het Barlaeus kan ik me goed herinneren. In de lesbanken hadden eerdere generaties hun namen ingekerfd. Mijn klasgenoten herkende familieleden die hier ook op hadden gezeten. Ik hoefde niet te kijken, want voor mij was er niets te vinden. Iedere maand was er klassenavond bij iemand thuis. Mijn klasgenoten woonden op dure locaties. Zo kwam ik een keer bij iemand thuis aan de Vondelstraat waarvan haar slaapkamer net zo groot was ons huis op drie hoog. Veel ouders hadden gestudeerd of waren kunstenaar.
Ik kon het wel vinden met mijn klasgenoten, maar ik verzon steeds smoesjes waarom ze niet bij mij thuis konden komen. Op de ouderavond voelden mijn ouders zich ongemakkelijk.
Toch heb ik het drie jaar volgehouden. Het was tekenend dat een klasgenoot van mij met exact dezelfde cijferlijst wel over mocht en ik een herexamen kreeg. In die tijd werd het niet gestimuleerd dat arbeiderskinderen door leerden, de rector had liever leerlingen met ouders met titels. Daarna volgde ik de hbs b, daar voelde ik me meer op mijn gemak.
Later heb ik bij verschillende organisaties gewerkt om vanuit het onderwijs kinderen meer kansen te geven.
Hoe kom je bij Leergeld Zaanstad?
Ruim een jaar geleden werd ik gevraagd voor stichting Leergeld. Sindsdien zet ik me hier voor in. Wij waren de 107e stichting die in Nederland actief werd. Het is een landelijke vereniging die sinds 20 jaar bestaat. Zaanstad is dus vrij laat.’
Hoe werkt de stichting Leergeld?
‘We werken volgens landelijke richtlijnen. Ouders kunnen zich aanmelden en worden dan bezocht door een vrijwilliger. Aan de hand van de financiële gegevens wordt bekeken of iemand voldoet aan de inkomensnorm. Je kijkt goed naar wat het besteedbaar inkomen is. Tegenwoordig werken we samen met de Voedselbank. Als zij de screening hebben gedaan en iemand voldoet aan de eisen dan kunnen we de eerste stap overslaan. Een dergelijke afspraak willen we ook maken met gemeente Zaanstad want zij heeft immers ook de gegevens van mensen die leven op bijstandsniveau.
Al ruim twintig jaar wordt er gesproken over een stadspas. Als die er nu echt komt, dan scheelt dat voor ons veel werk. Want dan hoeft de screening – wat de nodige tijd kost voor een vrijwilliger – niet meer. En nog belangrijker, het is minder belastend voor de ouder(s)‘.
Om wat voor bijdragen gaat het?
‘Het gaat om schoolgerelateerde zaken. Als je naar een middelbare school gaat, dan is deze vaker verder van huis. Je hebt dan een fiets nodig. Ook een laptop is op een middelbare school vaak vereist. Eerder moesten ouders bij de school aangeven dat hun kind niet mee kon met schoolreisje. Voor die groep werd dan in sommige gevallen iets anders geregeld. Dat is pijnlijk want zo sluit je kinderen buiten. Je wilt juist dat alle kinderen mee kunnen doen. Wij zorgen dat ze mee kunnen met de groep.
Eerst leverden we laptops direct aan de kinderen. Deze zagen er echter anders uit, bijvoorbeeld omdat het een ander merk had dan de andere laptops. Tegenwoordig koopt de school de laptop en stuurt de rekening naar ons.
Het betreft hoofdzakelijk materiële zaken. We zien de kinderen niet.
We zoeken ook contact met scholen om te overleggen over het jaarlijkse schoolgeld. De vrijwillige ouderbijdrage vergoeden wij niet. Soms staan er ook kosten op voor bijvoorbeeld huur kluisje waarvan de coördinator uitzoekt wat echt betaald moet worden. We hebben nu met de scholen afgesproken dat de helft door school betaald wordt en de andere helft door ons.’
Hoe weten mensen van jullie bestaan?
‘We zijn nog voorzichtig met publiciteit, omdat we niet met wachtlijsten willen werken. De vrijwilligers moeten het wel aankunnen qua huisbezoeken. Inmiddels hebben we een paar honderd kinderen kunnen helpen. Samen met het Jeugdfonds Sport & Cultuur en Meedoen Zaanstad, die zich inzetten voor dezelfde doelgroep met bijdrages voor sport en cultuur, leveren we een tekst aan voor de schoolgids. Tot dusver gaat het vooral via mond tot mond reclame.
We gaan samen ook een website inrichten onder de naam Sam&. Ouders kunnen aanvragen waar ze behoefte aan hebben. Achter de schermen zoeken wij dan uit wie van ons welk onderdeel kan oppakken. Jarige Job hoort hier ook bij, zodat kinderen op hun verjaardag kunnen trakteren.’
Hoe wordt Leergeld gefinancierd?
‘Ik ben namens het bestuur verantwoordelijk voor de aanvragen van subsidies en fondsen. Dat lukt aardig. We krijgen voor twee jaar subsidie van de gemeente en van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Tevens hebben we bijdragen gehad van het Kansfonds, de Rabobank Foundation en een lokale stichting.
Een lokale Rotaryclub heeft ook bijgedragen.
Het is mooi dat een ambtenaar die betrokken was bij de oprichting het eerste bedrag heeft gedoneerd. Toen ze 25 jaar in dienst was, heeft ze een pot neergezet waar mensen geld in konden doen. Dit is zo aardig. Alle kleine beetjes helpen, grote beetjes nog meer.’
Gezocht bestuursleden
Stichting Leergeld Zaanstad zoekt bestuursleden! Wil jij jouw talent inzetten? Kijk dan even bij de link.
Meer weten en gerelateerde verhalen?
Bezoek dan de website
Zie ook het verhaal van Ondersteuning Zaanstreek Waterland
Buurtgezinnen, lees het verhaal
Weggeefwinkel Nix, het verhaal
Zwemles de Zaan, lees het verhaal