Lex Brakenhoff is de derde generatie van het familiebedrijf. ‘Onze bakkerij bestond in 2022 75 jaar. De naam Brakenhoff is een bekende naam in de Zaanstreek, veel familieleden werken nog in een bakkerij. Mijn opa is de bakkerij gestart op een andere locatie in het dorp. We zijn in 1947 naar de Dorpsstraat 1054 in Assendelft verhuisd. De omgeving werd vroeger het Krentenplein genoemd, omdat alle huizen toen van de familie Brakenhoff waren.’

‘Het bakkersvak is ook bikkelen. Het is mijn doel om nog meer van ons vak te laten zien. Het zijn niet de makkelijkste tijden. Om geld te verdienen moet je keihard productie draaien. Als we de tijd hebben om rust te nemen dan wil ik meer lezingen en workshops geven.’

Deze uitspraak deed bakker Lex Brakenhoff jaren geleden. Het liep helaas anders. Vanwege een bakkersallergie waardoor hij niet meer in de productie kon staan, en bizarre prijsstijgingen en hoge personeelskosten werd de bakkerij te koop aangeboden. Lex vertrok 1 augustus met zijn gezin naar Bonaire. Helaas is het niet gelukt om voor de bakkerij een koper te vinden. Eind december sluit de bakkerij.

Hieronder zijn verhaal uit de periode dat alles nog voorspoedig verliep.

Lex Brakenhoff uit Assendelft is op de huidige locatie de derde generatie bakker. Zo ver hij heeft kunnen nagaan in de stamboom waren alle mannen boer of bakker. Lex wilde wat zijn opa en vader deden: in het holst van de nacht – terwijl iedereen slaapt – druk bezig zijn met lekker eten maken. Hij wil bij de beste bakkers van Nederland horen om jongeren te inspireren om voor het bakkersvak te kiezen.

‘Hoe meer tijd ik geef aan het brood, des te meer smaak het krijgt. Dat geldt ook voor degene die het opeet. Voor de liefde en passie die de ambachtsman aan het product toevoegt, moet je toch echt naar de ambachtelijke bakker of slager. Mensen die iets met hun handen maken, dat is tegenwoordig iets bijzonders. Zeker in de Zaanstreek was een ambacht vroeger heel normaal, want iedereen had een specialisatie. Het is zo jammer dat veel van die ambachten verloren zijn gegaan. Daarom wil ik graag zoveel mogelijk laten zien van het bakkersvak, om zo meer aanzien te krijgen voor het vak en jongeren enthousiast te maken. Het heeft nog altijd het stempel van zwaar werk en dat je ’s nachts aan het werk bent. Dat hoeft niet meer zo te zijn, je kunt ook overdag lekkere producten maken.’

Het is belangrijk om het respect en het aanzien terug te brengen voor de ambachtsman achter het brood en patisserie.

Magie van de bakker

‘Brood maken we van graan, meel, water en zout. Gecombineerd met liefde wordt het een lekker product. We vermijden zoveel mogelijk toevoegingen die niet natuurlijk zijn. We werken graag met producten uit de natuur. Je kunt iets malser maken op verschillende manieren, dat kan ook met water. We ontvangen hier regelmatig basisschoolleerlingen. Vroeger vond ik het al magie, en dat vinden kinderen nog steeds, als ze zien dat je van vier simpele ingrediënten een eindproduct maakt dat totaal anders is. Tachtig procent van de kinderen vindt het machtig mooi. Zo krijg je waardering voor het vak, daar doe ik het voor.

Soms sta ik op een middag alleen in de bakkerij. Dat is het moment waarop het innerlijk kind in mij kan spelen. Brood vind ik het leukste. Dan ga ik met verschillende soorten deeg uitproberen. Het kan altijd beter en lekkerder, het is nooit perfect. Dan ga je sparren met leerlingen of collega’s zodat je je product kunt upgraden. Voor mij is het niet alleen werk, maar ook mijn hobby en mijn leven.’

Bakkerij Lex Brakenhoff kneedt de leerlingen

‘Ik ben superblij met de inzet van leerlingen. Zij zijn de toekomst, we hebben hen eerst nodig als collega’s en daarna om het over te nemen. Ik heb een paar heel goede leerlingen, daar spat de passie ervan af. Je ziet dat het in de toekomst goede bakkers worden.’

Anders kijken

De bevlogen bakker uit Assendelft vervolgt: ‘Ik heb veel kansen gekregen van mijn vader om fouten te maken. Daardoor voelt het voor mij als een verplichting naar de branche en mezelf toe om ook andere mensen een kans te geven. Ik heb veel gezien in mijn jeugd. Mijn jongere zusje was lichamelijk en geestelijk beperkt. Ze had een levensverwachting van een jaar, uiteindelijk is ze negen geworden. Daardoor kijk je anders.

Ik heb me altijd ingezet voor leerlingen met een rugzak die via de Praktijkschool kwamen. Vaak hebben ze bagage, zoals ADHD of autisme, je moet er daardoor meer tijd insteken.

Via de social media kwam Mike op ons pad. Zijn moeder had een bericht op FB gepost dat ze een stageplek bij een bakker zocht voor haar zoon die bijna blind is. In een korte tijd werd ik wel honderd keer getagt in het bericht omdat mensen wisten dat ik hiervoor openstond. Natuurlijk heb ik gelijk ja gezegd nadat ik de moeder en Mike had gesproken. Je bent niet alleen op de wereld, je bent er om elkaar te helpen. Niet voor iedereen ligt er een gespreid bedje klaar. Als je dan iemand de kans kan geven, dan moet je dat doen. Daar komen alleen maar mooie dingen uit voort. Zo niet, dan heb je er weer van geleerd.

Het kost tijd en energie. Maar als je ziet hoe blij Mike was met de kans, daarvoor zou ik het direct weer doen. Ik heb ook veel van hem opgestoken, van zijn doorzettingsvermogen. Het gaat niet vanzelf voor hem. Voor zijn opleiding moet hij twee tot drie keer zoveel tijd rekenen, ik heb bewondering voor hoe hij het doet.

Waardering is voor iedereen belangrijk. Iedereen wil een complimentje. Het is zo simpel om te doen, maar je kan iemand zo gelukkig maken. We zijn allemaal ergens goed in, laten we dat vooral naar boven proberen te halen.

Leren is het mooiste wat er is.

Je doet er nieuwe kennis door op en je leert nieuwe mensen kennen.’

Mooi nieuws (4 maart 2021): Lex Brakenhoff meldt dat Mike geslaagd is voor zijn bakkersdiploma. Mike en Lex van harte gefeliciteerd!

Leerplaats

‘In de praktijk leer je het bakkersvak echt. Je kunt wel de theorie in je kop stampen, maar je moet het voelen en ervaren. Als je tien broodjes op school maakt dan leer je niet wat het vak is. Wel door onder druk samen met collega’s honderd broodjes te maken. Je hebt een leermeester nodig die je laat zien wat er gebeurt. We kneden zelf de leerlingen. Wij leiden ze hier op, bijna een op een. Dat is normaal voor ons, maar bijzonder voor de branche. Ze mogen fouten maken. Zo leren ze wat er verandert als je iets in het productieproces verandert, maar ook wat er gebeurt als je iets toevoegt. Ze ervaren zo dat het eindproduct veel beter kan worden. We nemen de leerlingen bij de hand en gooien ze aan de hand in het diepe.

Het is goed om fouten te maken, maar ook om het te blijven proberen en niet op te geven.’

Zaanse samenwerking

‘We trekken graag op met andere Zaanse makers. Gedrevenheid en passie voor het product dat spat ervan af. We hebben plezier in ons werk en daardoor verzinnen we nieuwe dingen.

Zo promoten we samen met andere ondernemers Pinksterdrie. Op Tweede Pinksterdag versloegen driehonderd Zaankanters drieduizend Spaanse soldaten bij de Kalverschans, de huidige Zaanse Schans. Dat werd de dag erna gevierd met een feest en een vrije dag. Pinksterdrie was in de vergetelheid geraakt. Daarom vinden we het leuk om hier gezamenlijk aandacht voor te vragen.’

Duivekater

‘In de regio wordt al sinds de Germaanse tijd duivekater gegeten. Toen was het een offerbrood om de goden te vereren. Nu staat het dagelijks op tafel bij het ontbijt en soms ook bij de koffie. Het is een typisch Zaans product waar wij bekend om staan. Mensen eten het graag vers uit de oven. Onze duivekater wordt nog lekkerder wanneer je het een paar dagen laat liggen

Als bakker vind ik het belangrijk om te innoveren. Zo ben ik altijd bezig met het ontwikkelen van nieuwe smaken en kleurcombinaties. Ik ben eindeloos aan het experimenteren tot ik echt tevreden ben. Voor Pinksterdrie ontwikkelden we het Zaans schransje, zo lekker dat je blijft schransen. Het is een pittig koekje waar pepertjes in zitten net zoals in de Zaanse sambal. De chocolade verwijst naar de cacao waar de Zaanstreek bekend om is. En het is gebakken in de vorm van een molentje.’

Oog voor de maatschappij

‘Het tegengaan van voedselverspilling vinden we heel belangrijk. Zo hebben we een kassasysteem waarmee we kunnen berekenen hoe groot de vraag is naar bepaalde producten. Wat overblijft, dat gaat naar minderbedeelde mensen. Op 6 oktober 2022 schonken we ter ere van het IFIKZ festival alle klanten van de Voedselbank een gratis duivekater. Ook kunnen studenten hier kosteloos de bakkerij gebruiken voor hun bananenbread. Zij drogen bananenschillen en vermalen ze, zo voegen ze meer vezels toe aan het brood. Zo’n mooi initiatief ondersteunen we graag.’

Meester boulanger

Als ik geen bakker was geworden, dan had ik een ander vak gekozen dat met lekker eten te maken heeft. Zoals kok of slager.

Bakkerij Lex Brakenhoff uit Assendelft heeft drie sterren, dat is het hoogst haalbare. De titel Bakker met ster wordt uitgereikt aan ambachtelijke bakkerijen die zich onderscheiden door uitzonderlijke prestaties op het gebied van kwaliteit, service, organisatie en klantgerichtheid. Meester Boulanger is een persoonlijke titel, die volgens de website getuigt van wereldklasse op het vakgebied, en van visie en het vermogen om innovaties te brengen. De MOF in Frankrijk is het voorbeeld.

Lex Brakenhoff: ‘Het is jammer genoeg niet gelukt om de titel te halen. Na de eerste keer zei ik: Nooit meer. Daarna heb ik opnieuw meegedaan. Je moet laten zien dat je alle aspecten zo goed beheerst dat je je meester mag noemen. Ik had me erop verkeken hoeveel tijd je erin moet steken, zeker in combinatie met een eigen zaak is dat lastig. Als ik terugkijk op wat ik toen heb neergezet, zie ik dat het niet was wat het moest zijn. 

Er zijn slechts zeven bakkers die de titel de afgelopen jaren hebben behaald. Zo krijgt het wel aanzien. Voor de jeugd zijn het idolen waar ze tegen op kijken.’ Door corona en de voedselallergie is het voor Lex helaas niet meer mogelijk om de titel alsnog te behalen.

 

Zoeken naar de betere Lex

Het is mijn passie om door te gaan en altijd te blijven verbeteren. Te zoeken naar de betere Lex. Ik heb altijd het hoogst haalbare willen bereiken. Je leert altijd van dingen die niet goed gaan, je wordt er nooit slechter van.

Mijn motto heb ik afgekeken bij Disney. Denk eerst zo groot mogelijk, je kunt daarna afstrepen wat niet mogelijk is. Als je denkt in beperkingen dan worden je dromen niets. Droom zo groot mogelijk en ga daarna kijken wat haalbaar is.’

Iemand gelukkig maken met een mooi product geeft meer voldoening dan een zak geld.’

We wensen Lex Brakenhoff en zijn gezin veel succes toe op Bonaire en hopen nog regelmatig van hem en de bakkerij te horen. Lex zullen we nog regelmatig in Assendelft zien totdat de bakkerij is verkocht. Denise gaat op Bonaire de beheer regelen van vakantiewoningen.