Sinds de oorlog op 24 februari uitbarstte in Oekraïne veranderde het leven van Oksana Guseletova (43 jaar) totaal. Ze woont met haar man en hun twee kinderen sinds 2014 in Westzaan. Haar verhaal begint natuurlijk al veel eerder.
In Oekraïne volgde ze twee studies: Management en Marketing. Bij een groot commercieel bedrijf dat onder meer handelde in verwarmingssystemen was ze manager en marketeer. Haar man studeerde IT. ‘In Nederland is een groot tekort aan huizen. In Oekraïne waren er genoeg woningen, alleen zijn ze te veel duur. Daarom is het daar gebruikelijk dat je pas op middelbare leeftijd op jezelf kan wonen. Zo woonden wij met onze kinderen in bij mijn ouders.’ Als kennismigranten zochten zij naar mogelijkheden in het buitenland. In Oekraïne zagen ze geen toekomst, geen perspectief voor hun kinderen.
Kennismigrant
De Sovjet-Unie viel eind 1991 uit elkaar. ‘Deze nieuwe tijd betekende heel moeilijke jaren voor de mensen in Oekraïne, maar ook voor de mensen in de Baltische Staten, Wit-Rusland, Oezbekistan, etc. Het was voor ons overleven, niet echt leven.
In 2001 werd onze dochter geboren. In 2004 was Euromaidan, de eerste keer dat ik tijdens mijn volwassen leven de revolutie bewust meemaakte. We hadden de hoop dat er iets zou veranderen in Oekraïne. Viktor Joesjtsjenko was een goede president, hij stond echter alleen. Zijn omgeving was pro-Russisch. In die tijd ontstond de gedachte dat we iets anders moesten zoeken voor ons kind. Toen er niets veranderde in het land, had het geen zin om te blijven.’
Goede balans werk, privé en hobby’s
Er brak een lange periode aan van zoeken naar een goede mogelijkheid in het buitenland. ‘Zo kreeg mijn man de mogelijkheid om in Amerika te werken. De kinderen bleven bij mijn ouders en ik ging mee om te zien of dit leven iets voor ons was. Amerika is een goed land om te wonen en werken. Maar voor een gezin is het geen goede keuze. In Amerika draait het om geld, geld, geld. Slavische mensen gaan voor mensen. Het gaat om een goede harmonie tussen werk, je privé leven en je hobby’s. Dat lijkt veel meer op Nederland. Ook al is dit niet honderd procent hetzelfde. Hier heb je veel meer vrijheid om je eigen keuzes te maken. Als je hier goed werkt, dan kun je veel organiseren voor je gezin. Voor ons Slavische mensen is natuur ook heel belangrijk. Amerika was niet het land van onze droom.’ In Noorwegen deed haar man ook een poging, maar daar kreeg hij niet genoeg vrijheid om de projecten naar zijn inzicht in te vullen. In 2014 kreeg hij een contract voor 1 jaar in Nederland. ‘Ok, dan gaan we naar Nederland.’
Magische Zaanstreek
Vanaf Schiphol gingen we beladen met grote koffers in de trein naar Bergen. Daar hadden we tijdelijk een zomerhuisje gehuurd. De trein maakte een stop bij Zaandam. Toen ik uit het raam keek zag ik mooie groene gebouwen. Wat een mooie plek. Ik hoorde een stem ‘Hier zou je wel kunnen wonen.’ Ik keek mijn man en kinderen aan, maar zij hadden het niet gezegd. Zo magisch.’
Van een makelaar hoorden we dat er een huisje in Westzaan te huur was. We hadden nog maar 1,5 salarisstrookje – terwijl er drie vereist zijn om iets te kunnen huren – maar de makelaar zei dat we het gewoon konden proberen. Tijdens de kijkdag waren er veel meer mensen. De eigenaar stond in een hoekje naar de mensen te kijken. Ik had direct het gevoel: Dit is mijn huis, hier wil ik wonen. Het huisje aan de Zuideinde is een monument en lijkt heel erg op het huis van mijn oma in Wit-Rusland. Na enkele dagen werden we gebeld dat de eigenaar het aan ons gunde. Het huis was van zijn schoonvader, hij had daar heel goede herinneringen. Voor hem was het belangrijk wie er in dit huis zou komen wonen. Het is een echt goede gevoelige persoon. We hebben een sterke verbinding. We zijn echt gelukkig dat we hier mogen wonen.
We kwamen aan eind juni. Ik ging op zoek naar scholen voor onze kinderen, maar niemand reageerde op de mails. Alles was nieuw, zo wist ik niet dat de scholen hier in de zomer dicht zijn. In Oekraïne gaan kinderen tot hun zestiende jaar naar dezelfde school. Zo ervaarde ik hoe anders het hier is.’
De Bieb trefpunt
‘Als je in een ander land komt dan is het normaal dat je in de taal van het land iets kan zeggen tegen je buren. Het is goed om je dankbaarheid te tonen aan de mensen die ons deze kans geven. Mijn man heeft veel interesse in talen en hij vond het direct leuk om de nieuwe taal te leren. We zouden hier maar een jaar blijven, maar het sprak voor zich dat ik ook graag met een buurman of buurvrouw een kopje koffie wilde drinken. En ik wilde begrijpen wat een afvalkalender is en wanneer je de kliko buiten moet zetten.
Bij de huisarts sprak ik Engels. ‘Probeer maar Nederlands te praten. Vertel het maar via google translate. Dan help ik je wel.’
Zo maakte ik notities in het Oekraïens en vertaalde het daarna voordat ik ergens naartoe ging. Ook bij de sportschool. Daar vonden mensen het zo leuk dat wij Nederlands probeerden te leren. Al is dit geen makkelijke taal. Er zijn zoveel woorden uit verschillende talen en ook de grammatica is soms zo onlogisch.
Bij De Bieb kon je als nieuwkomer anderhalf jaar gratis Nederlandse les volgen. Dit deed ik niet voor een diploma, maar om de Nederlandse cultuur te leren kennen. En om andere nieuwkomers te leren kennen en een sociaal netwerk te krijgen. Het was nog altijd niet het doel om lang te blijven. En toen kreeg ik de mogelijkheid om een cursus te volgen zodat ik na negen maanden het staatsexamen B1 haalde. Ik ben een perfectionist. In Oekraïne heb ik twee hoge opleidingen gehaald. Dan is het moeilijk als je in de Nederlandse taal fouten maakt.’
Lees nu ook deel twee waarin Oksana vertelt over haar leven en inzet voor de Oekraïense vluchtelingen.