Ron Sman uit Zaandijk kreeg 20 december bij zijn afscheid als penningmeester van de stichting Zaanse Pakhuizen de erepenning van de gemeente Zaanstad uitgereikt. De penning werd overhandigd door burgemeester Jan Hamming in de hennepklopmolen De Paauw. De renovatie van de molenschuur en de bouw van de molen is een project van stichting Zaanse Pakhuizen, die onder voorzitterschap van Ron Sman verschillende pakhuizen van de sloop heeft gered.
Sarah Vermoolen heeft in haar archief gezocht waar ze de ereburger van Zaanstad Ron Sman zoal van kende. Zie de berichten hieronder.
Wist je dat Ron Sman er voor heeft gezorgd dat De Waakzaamheid is gered?
Gé Sombroek van bouwbedrijf Somass op de website Kijk Zaans (2012): ‘Ron Sman heeft zich in zijn vrije tijd altijd ingezet voor de Zaanse houtbouw. Hij schrijft erover, maar hij is ook voorzitter van verenigingen zoals vrienden van het Zaanse huis, de Kalverpolder, de Zanedijk en de overkoepelende club van historische verenigingen. Hij neemt altijd het voortouw en zet zich pro deo in om de historie van de Zaanstreek te behouden. Hij is ook de stuwende kracht achter de restauratie van de Waakzaamheid. Na de verloren race om Het Mooiste Pand van Nederland (programma van SBS met als hoofdprijs een geldbedrag voor restauratie) heeft hij meteen gezegd dat hij ons zou helpen met fondsenwerving. Het is een kundige en 100% integere man. Dankzij zijn inzet is de Waakzaamheid weer tot leven gekomen.
Wat is het verhaal van De Waakzaamheid?
Gé Sombroek in het boek Zaanse Parels: ‘Als reizigers vroeger over de rivier de Zaanstreek binnenkwamen, genoten ze van het uitzicht met de prachtige gekleurde houten huizen en de mooie tuinen, de pakhuizen en de molens. Het was een harmonieus geheel, dat adembenemend mooi moet zijn geweest. Toen wij begonnen met restaureren was er echter al veel verwaarloosd of afgebroken. Wij hebben hard gevochten voor het behoud van de Zaanse houtbouw. Ik ben blij dat er in de Zaanstreek weer vele ‘groene sprongetjes’ zijn. Overal zie je nu kleurige Zaanse panden. En gelukkig dat de Zaankanter, die de oude panden eerst als troep beschouwde, nu trots is dat er weer gerestaureerde en bijgekomen Zaanse pandjes staan. De complimenten die wij krijgen over ons werk zijn voor ons heel inspirerend.
De Waakzaamheid in Koog aan de Zaan was ook zo’n pand waar ongelooflijk veel mensen bijzondere herinneringen aan hadden, maar dat geheel vervallen was. Door mijn Waakzaamheidverleden en de betreurenswaardige toestand van het pand, groeide de belangstelling om dit pand te restaureren enorm. Het is een van de laatste gestapelde Zaanse panden met een dubbele verdieping en een kap. In 2007 kochten we De Waakzaamheid. Op een bepaalde moment werden we gebeld of we mee wilden doen met het SBS programma ‘Het mooiste pand van Nederland waarbij de winnaar een miljoen kreeg voor de restauratie van hetzijn pand. Zestien panden deden mee. Toen we op 14 april 2010 de finale bereikten, wisten we zeker dat wij zouden winnen. Een paar duizend mensen stonden in een feeststemming buiten. Op het moment dat bekend werd dat we verloren hadden, viel er een depressieve deken over de mensen en was de menigte in een kwartier weg. Nog dezelfde avond verzekerde een aantal mensen, waaronder Ron Sman, ons dat dat ze ons zouden helpen om geld te vinden voor de restauratie. Al snel was er een goed bestuur die plannen ontwikkelde om geld in te zamelen. Iedereen schakelde zijn netwerk in om het Zaanse publiek enthousiast te houden. Met de campagne ‘Het hout niet op’ konden mensen bijvoorbeeld een plank kopen waarmee ze de restauratie steunden. In ruim een jaar tijd hadden we voldoende geld en konden we eindelijk beginnen. De Herberg is weer in de oude staat hersteld. Voor een restauratie gebruiken we altijd zoveel mogelijk van de oude constructie en betimmeringen. Dat ziet er zo mooi doorleefd uit. Zoiets kan je nooit nabootsen met een nieuw stuk hout. Ook al zie ik het voor de tiende keer, dan geniet ik er ook tien keer van. Historisch materiaal en historische panden gaan nooit vervelen.’
Waar kennen we Ron Sman nog meer van?
Ron Sman was jarenlang voorzitter van stichting De Kalverpolder, een natuurgebied dat door inzet van de stichting werd gered. Anders had er in de achtertuin van de Zaanse Schans een woonwijk gestaan.
Ron Sman vertelde eerder in het boek Zaanse Parels: ‘Het veenweidegebeid en de ernaast gelegen 17e-eeuwse droogmakerij De Engewormer zijn nog vrijwel intact omdat er nauwelijks of niet in is gebouwd. Hier heb je nog een uniek kilometersver uitzicht over het veenweidegebied. De diversiteit aan weidevogels is bijzonder groot. Het meest kenmerkend zijn de kwetsbare soorten, zoals de tureluur, de grutto, de scholekster en de kieviet. Het is bijzonder dat er hier wel 65 soorten broedvogels voorkomen, omdat de bomen worden gekapt waarin kraaien zich normaal nestelen. Elke dinsdag worden in alle weersomstandigheden de percelen ontdaan van riet door tientallen trouwe vrijwilligers om verruiging van het landschap tegen te gaan. Het Laarzenpad biedt prachtig uitzicht op het verstilde landschap van de relatief kleine polder, maar ook op het molenpanorama van de Zaanse Schans. De wolkenpartijen maken het mooie beeld compleet. Het pad is gesloten van 15 maart tot 15 juni in het broedseizoen. Vanaf de uitkijktoren, gebouwd door Bart Nieuwenhuijs en zijn ploeg, heb je een mooi uitzicht op en het natuurgebied en de Zaanse Schans.’
Ekko Vermeulen van de stichting Zaanse Pakhuizen: ‘Ron Sman (tot eind dec 2018 penningmeester van de stichting) heeft het boek “Molen De Paauw, hennepklopper, veranderingen in een molenbestaan” geschreven. Hij heeft de geschiedenis en het restauratieproces van De Paauw en De Haan op unieke wijze vastgelegd en ook de historie van het hennepkloppen en de omvangrijke Zaanse zeildoekindustrie beschreven met leuke, interessante en pakkende teksten. Het boek is ook voorzien van prachtige foto’s en andere afbeeldingen die zeer de moeite waard zijn om te bekijken, vooral ook omdat je hier de geschiedenis en de herrijzenis van een voor de wereld unieke molen ziet.’
Ron Sman heeft zich via de stichting Zaanse Pakhuizen ingezet voor het behoud van het rijtje pakhuizen Waal, Maas en Schepel aan de Zaan in Wormer.
Binnenkort het verhaal over de restauratie van de molenschuur en molen De Paauw.