Missie: Bewustwording! Ik wil graag mensen laten zien wat er al is en wat daarmee mogelijk is. Dat is veel breder dan voedsel.
Ik ben nooit gehinderd door enige kennis van zaken over ziektes, handicaps, etc. Ik kom niet uit de zorg. Ik doe het gewoon omdat het er daarvoor niet was.
Astrid van der Meer heeft veel talenten
Astrid van der Meer uit Westzaan speelde op hoog niveau waterpolo. Negentien jaar had ze de schoonheidssalon Skincare in Assendelft die in 2010 tot de beste vijf van Nederland werd uitgeroepen. Toen ze na de verkoop van de beautysalon de oproep zag voor deelnemers aan het tv-programma Masterchef was haar eerste reactie: ‘Leuk, ik doe mee.’ In 2015 startte ze de stichting Koken Eten Daten in Westzaan waarbij ze volgens het ‘no waste’ principe mensen via kookworkshops en catering inspireerde om anders te kijken naar voedsel. De ‘no waste’ gerechten die de afgelopen jaren met deelnemers zijn gekookt schrijft ze op in een kookboek. Recent heeft ze de kookstudio gesloten als gevolg van de coronacrisis.
Je moet onderscheidend zijn en mensen weten te binden aan het concept.
Waardering van voedsel
‘In 2050 hebben we anderhalve keer de aarde nodig om iedereen van voedsel te voorzien. Door het voedsel beter te waarderen kan de voedselproductie optimaal worden gebruikt. Er gaat veel verloren. We willen mensen bewust maken van deze feiten zonder overigens belerend te zijn.’
Passie
‘Iedereen heeft talenten. Die komen bovendrijven als je hard werkt om ze te ontdekken en ontwikkelen. Ik heb een topsport carrière achter de rug. Hierdoor heb ik leren incasseren en mijn persoonlijke eigenschappen kunnen versterken. In alles wat ik doe, staat de passie centraal. Ik hou van het competitieve en ik wil altijd onderscheidend zijn.’
Met simpele ingrediënten verrassend koken
‘Het leven kan niet alleen bestaan uit hoogtepunten, verre vakanties en het uitzoeken van de mooiste kleding. Je kunt je afvragen of je dat echt nodig hebt en of je het ook dichtbij kunt zoeken. Je kunt zaken ook vereenvoudigen. Met Koken Eten Daten maak ik de gasten bewust van voedselverspilling door het beter leren waarderen van het voedsel dat er is.’
Masterchef
‘Koken is mijn passie. Dat geeft veel voldoening, zeker als je dat voor een ander doet die ervan geniet. Als deelnemer aan het tv-programma Masterchef realiseerde ik me door de opdrachten – waarbij je blind moest proeven – hoe belangrijk het is dat je zintuigen goed werken. Daardoor ging ik nadenken over mensen die door een handicap hun zintuigen niet kunnen gebruiken. Door de geur van gebakken eitjes of gekookte bloemkool komen er herinneringen boven. Bij het maken van een lekker gerecht voel je weer die vreugde. Ik vroeg me af wat het betekende als je hulpbehoevend bent en mensen voedsel in je mond stoppen omdat je dat zelf niet meer kan. En wat het betekent als je gemaksvoedsel op tafel zet in plaats van dampende pannen die worden uitgeschraapt. Ze brengen een geur mee die herinneringen oproept. Daarom bied ik kookworkshops aan voor verschillende doelgroepen, waaronder mensen met een beperking. De activiteit is het koken met simpele ingrediënten die anders weggegooid worden en de belevenis is het eten. Hier zijn bewust geen afzuigkappen, zodat je kunt genieten van de geuren. Eten is meer dan alleen functioneel je maag vullen. Als je bewust bent van wat er op je bord ligt, dan smaakt het ook beter.’
‘Geuren roepen associaties op en herinneringen.’
Winnende pitch bij Rabobank Zaanstreek
Van 2014 t/m 2016 konden Zaankanters ieder jaar een idee presenteren voor de leden van Rabobank Zaanstreek. Dit met het doel om de lokale maatschappij sterker, duurzamer en socialer te maken. Astrid van der Meer werd door leden van Rabobank Zaanstreek in 2014 verkozen tot winnaar van de coöperatieve elevator pitch. Met € 40.000 aan prijzengeld op zak en hulp van andere sponsors, startte ze Koken Eten Daten.
Astrid van der Meer presenteerde een nieuw concept: Koken Eten Daten met en voor mensen met een lichamelijke beperking. ‘Toen ik op het podium stond van Rabobank wist ik dat ik mijn idee sowieso zou uitvoeren. Ik had het oude clubhuis van de tennisvereniging – dat gebruikt werd door de drumvereniging – op het oog. Met wat simpele verf en tafels met kooktoestellen zou het gaan gebeuren. Ik vertelde leden van Rabobank Zaanstreek over mijn droom. Die is helemaal uitgekomen doordat de leden mij na mijn pitch van tien minuten de eerste prijs gunden en daarmee een startkapitaal. Dat is intens bijzonder. Je hebt iets in je hoofd dat je kunt visualiseren waarbij je mensen kunt overtuigen dat het uniek is.
Dankzij de gift van € 40.000 uit het Coöperatiefonds van Rabobank Zaanstreek kon ik goede materialen aanschaffen. Zo is het nog veel mooier geworden dan ik had bedacht. Die metamorfose is mogelijk geworden doordat het publiek geloofde in mijn droom.’
Voedselwaardering
‘Om de kookworkshops financieel haalbaar te maken voor gasten met een laag budget had ik kosteloze producten nodig. De cijfers over voedselverspilling waren voor mij een kans om op basis van ‘no waste’ mensen te verbinden door samen koken en eten. We konden betaalbare maaltijden serveren, omdat we samenwerkten met de Dekamarkt. Wij kregen van hen niet verkochte dagverse producten, die anders weggegooid werden. Wij lieten zien dat het nog goed bruikbaar is. Van de groente, fruit en het zetmeel maakten we bij de kookworkshops verrassende gerechten. De afgelopen jaren blijft er steeds minder vlees over bij de supermarkt en dat is een goede zaak. We kookten 90 tot 95 % vegetarische gerechten. Met chorizoworst, spekjes of makreel kun je de smaak versterken. Met groentes en fruit kun je zulke lekkere gevarieerde maaltijden maken. Onze gasten realiseren zich dat het anders weggegooid wordt en dat het door ons is gered. Die bewustwording is bijzonder.’
Zichtbare en onzichtbare handicaps
‘Eerst wilde ik me vooral richten op mensen met een lichamelijke beperking die met hun rolstoel of ligbed konden koken. Zo konden zij een gezellige avond beleven en even uit de zorgsfeer zijn. Maar er zijn ook veel andere handicaps die minder zichtbaar zijn. Als je 80 euro per week hebt voor je gezin, dan is dat een financiële beperking. Door voortschrijdend inzicht richtte ik me op meer doelgroepen. Zo kwamen hier bijvoorbeeld ook minimagezinnen, mantelzorgers, bewoners van het Leger des Heils, mensen van de Zonnebloem of langdurig zieke mensen.
De kracht van samen koken en eten is, dat iedereen het leuk vindt om iets lekkers voor elkaar te maken. “Hebben wij zoveel lekkers gemaakt met zo weinig ingrediënten?”
1,5 meter afstand houden is niet mogelijk tijdens de kookworkshops. Helaas stopt de stichting daarom met de activiteiten en sluit de kookstudio. Een deel van de inboedel staat inmiddels bij de Fronikboerderij in Zaandam. Astrid is alweer in volle vaart verder. Elke woensdag en zondag staat ze met haar foodtruck op het plein bij ’t Regthuys in Westzaan, op vrijdag in de zomer met goed weer bij de vrijmiddagborrel en in combinatie met concerten bij de Bullekerk en ze verzorgt de catering bij diverse gelegenheden.