Hoe beleven Zaankanters de ‘coronatijd’? Wat zien zij veranderen en wat betekent dit voor hen persoonlijk? Zaankanters schrijven hun eigen verhaal in een nieuwe serie. Dit is de zesde aflevering waarin Jeannette Schoone haar ervaringen deelt.
Jeannette Schoone is geboren in Assendelft en heeft 20 jaar in de Tropen gewerkt. Ze is altijd actief geweest in het verenigingsleven. Zo is ze nu vrijwilliger bij de volkstuinvereniging Jan Vroegop, vereniging De Zaansche Molen en in de woongemeenschap De Oase te Zaandam.
Tekst en fotografie Jeannette Schoone
‘Eind januari 2020, Suriname. Vliegtuigen vol mensen van Chinese komaf arriveren om Chinees Nieuwjaar met hun familie te vieren. Een grote tent in Paramaribo waar wel 3000 mensen in passen. Daaromheen allemaal stalletjes met eetwaar. Ik vraag mij af of het verstandig is daar naar toe te gaan gezien de berichten uit China over het Coronavirus en besluit vanaf het balkon van mijn hotelkamer het vuurwerk op de Bosjebrug te aanschouwen en de rest maar te laten voor wat het is.’
Is het middel erger dan de kwaal?
‘Terug in Nederland is er nog weinig aan de hand, maar dat duurt niet lang. In maart, slaat het virus volop toe en medio maart zitten we in de intelligente lockdown. Om mij heen voel en zie ik de paniek. Een regering die nog niet goed weet wat te doen. Overvolle IC’s, overuren draaiende zorgmedewerkers en overuren makende begrafenisondernemers. Zelf ben ik nog niet zo onder de indruk. Is die lockdown de oplossing? Moeten de scholen wel dicht? Moet het hele land op slot? De hele economie op zijn gat. Is het middel niet erger dan de kwaal?
Twintig jaar werken in de gezondheidszorg in de tropen brachten mij in aanraking met vele epidemieën en veel voorkomende ziekten die daar dagelijks hun tol eisen.
Dengue, Ebola, Zika, HIV/AIDS, Typhoid Fever, TBC, Malaria, Mazelen, Slaapziekte (TseTse), Meningitis, Marasmus, Kwashiorkor en wat al niet.
In ontwikkelingslanden hoort de dood bij het leven. Het ziekenhuis is vaak zo ver weg dat er naar toe gaan niet (meer) loont. Er is geen IC, geen beademingsapparatuur, te weinig opgeleid personeel (dat werkt in de grote stad of in het buitenland). En in de regel hebben de gewone mensen het geld niet om een behandeling te betalen (no pay-no stay).
In Nederland daarentegen hebben we de dood ver weggestopt. We halen werkelijk alles uit de kast om mensen in leven te houden. Maar eens houdt het op en is het einde nu eenmaal daar. Ik nam het besluit om, in geval van corona, niet naar de IC en aan de beademing te gaan.
Geen zin om, bij overleven, als een wrak achter een rollator verder hijgend door het leven te strompelen.
Land op slot
‘Het land ging op slot, mijn vrijwilligerswerk op oliemolen De Bonte Hen op de Zaanse Schans hield op. Er kwam geen toerist meer om de molens te bezoeken. En er kwam geen euro meer binnen. Daar maakte ik me wel zorgen om. Hoe moet dat daar nu zonder inkomsten? Hoe overleeft De Zaansche Molen deze crisis?
De activiteiten in woongemeenschap De Oase, waar ik woon, kwamen ook tot stilstand. Daar waar alleen 50-plussers wonen vallen er velen onder de doelgroep kwetsbaren, inclusief ikzelf gezien mijn leeftijd. Wat nu? Thuiszitten? Ik zou mij niet hebben verveeld. De piano, de naaimachine, kleurboeken, 3-D kaarten, interessante boeken en films, een kast vol CD’s, de dagen komen wel om.’
Corona toevluchtsoord
‘Maar ik ben helemaal geen thuiszitter! Dus werd het een dagelijkse fietstocht naar mijn volkstuin om daar een aantal uren aan het werk te gaan. Met een tuin van 200 m2 is het niet moeilijk om 1,5 m afstand te houden. Bezoek kon ik daar dus ook rustig ontvangen.
Mijn volkstuin werd mijn corona-toevluchtsoord.
Opkweken had ik al gedaan, in de kas stonden vele bakjes met jonge groenteplantjes. Het vogelhuisje hing weer aan de boom. Appel- en perenboom stonden in bloei. Gras maaien, heg knippen, onkruid wieden, water geven. Er wordt elke maand geschouwd en ik wil geen rode kaart.
Planten en bloemen zien opkomen en bloeien, een koolmeesfamilie aan het broeden in het huisje. Genieten van de magnolia en rododendrons vol bloemen. Vogels, vlinders, bijen, wespen en hommels aan het werk zien. Eind april de groente vanuit de kas naar buiten, in de kas de (sub)tropische groente (tomaat, paprika, aubergine, komkommer, spaanse peper, meloen).
Half mei maar liefst 7 knoppen in de artisjok en een boom vol kleine peertjes! De fruitstruiken lieten ook de eerste bloemetjes zien (braam, framboos, rode en zwarte bes, druif, Japanse wijnbes).’
Nederlanders en regels
‘Die fietstocht naar en van de tuin was nog wel een dingetje want die 1,5 m was niet altijd te handhaven. Fietspad te smal (tegenliggers die gewoon naast elkaar blijven rijden), bij stoplichten op een kluitje (ze komen gewoon naast je staan).
De gemiddelde Nederlander houdt niet zo van regels.
De lockdown was op een gegeven moment deels opgeheven, veel mocht weer, maar de 1,5 m blijft voorlopig nog bestaan. Ik ben zo blij met mijn volkstuin! Elke dag lekker buiten, ook als het regent ga ik er naar toe, want in de kas regent het natuurlijk niet. De eerste tomaten en komkommers zijn al onderweg. Sla, andijvie en biet worden al geoogst. Het experiment broccoli gaat wel wat opleveren. De aardbeien zijn nu op maar bessen en frambozen zijn er nog genoeg. De druif hangt vol kleine trosjes. En na gedane arbeid nog heerlijk op een bankje van al het moois genieten voordat de terugtocht naar huis weer wordt aanvaard.
En dan, ineens stijgt het aantal besmettingen weer explosief! Wat nu? Komt er weer een lockdown? Waarom houdt niet iedereen zich aan de 1,5 meter?! Waarom moeten we juist naar landen waar inmiddels code oranje geldt? Nederland is toch ook mooi? Kom maar naar de molens op de Zaanse Schans. Die kun je nu in alle rust bekijken. Grijp je kans! En ik, ja, ik geniet volop van mijn volkstuin. Zittend op mijn bankje tussen al dat groen heb ik al vakantie.’
De Zaanstreek in coronatijd
Ed Pielkenrood ‘Brok in mijn keel‘
Frankie Vos ‘Hand in hand in coronatijd’
Sandra Raino ‘Streep door de bijeenkomst‘
Martine Hos ‘Lokale producten dichterbij consument brengen’
Heb jij ook een verhaal over deze tijd? Neem dan contact op met Sarah Vermoolen via info@dezaanseverhalen.nl.