Zo gesloten als het gebouw van Trias VMBO aan de Saendelverlaan in Krommenie wellicht oogt, zo wijd open staan de deuren van de school om een bijdrage aan de samenleving te leveren. Tineke Alberts, docent Nederlands en coördinator van het Trias Business Point, vertelt over haar missie om leerlingen, docenten en maatschappij met elkaar te verbinden. ‘Het leiderschap van leerlingen ontwikkelt zich enorm.’
Met meer dan dertig jaar ervaring voor de klas, was docent Tineke Alberts van Trias VMBO zes jaar geleden toe aan een nieuwe uitdaging. Tegelijk signaleerde ze hoe leerlingen meer en meer buiten de samenleving kwamen te staan. ‘Als ik vroeger aan het begin van een nieuw schooljaar de namenlijst van een klas opnoemde, kon ik van bijna elk kind wel zeggen: “Hé, jij bent er een van die en die.” Tegenwoordig komen veel kinderen van gezinnen die van Amsterdam naar Saendelft zijn verhuisd. Behalve hun gezin kennen ze daar niemand.’
Als een kind een netwerk heeft, corrigeert het zich vanzelf.
Het gevolg is volgens Tineke dat veel jongeren zich weinig verantwoordelijk voelen voor hun omgeving. ‘Hangen ze rond in het winkelcentrum en spreek je ze aan op storend gedrag, dan geven ze vaak een reactie als: “Bemoei je er niet mee.” School heeft daar een taak in.’
Netwerk
It takes a village to raise a child is een uitspraak die volgens Tineke weergeeft wat nodig is. ‘Als een kind een netwerk heeft, mensen van buiten het eigen gezin kent, dan corrigeert het zich vanzelf. Staat hij te klieren bij het winkelcentrum of het Rosariumplein waar hij heeft kennisgemaakt met ondernemers, dan gaat hij nadenken: hé, deze mensen ken ik, hier ga ik niet rondhangen. Hoe groter het netwerk, hoe meer plekken waar het kind zich comfortabel voelt, anderen groet en zich verantwoordelijk voelt.’
Tineke bedacht een plan dat tegelijk moest bijdragen aan het open karakter van de school. ‘We hebben een schoolgebouw dat dicht oogt, maar dat is niet wat we willen zijn.’ Middenin de samenleving staan, dat is wat de school wil. ‘Mensen moeten zich uitgenodigd voelen een kijkje te komen nemen om te zien wat gaande is.’
Samenwerking
Bovendien wilde ze docenten uitdagen zich met hun leerlingen vaker buiten de muren van de school te begeven en de samenwerking met ondernemers te zoeken. ‘Soms was er wel een eenmalige samenwerking, bijvoorbeeld een bezoek van leerlingen aan een technisch bedrijf. Dat vergde een tijdsinvestering van het bedrijf, waardoor de docent zich het volgende jaar bezwaard voelde om weer een beroep op de ondernemer te doen.’
Achter brutale leerling gaat vaak het gevoel schuil dat hij er niet toe doet.
Die ondernemer was er op zijn beurt wel voor in om ook het volgende jaar middels een bedrijfsbezoek kennis te maken met het personeel van de toekomst. ‘Natuurlijk vraagt zo’n bezoek een tijdsinvestering. Maar die ontmoeting brengt ook plezier en energie, en dat is de energie die ik zoek. Die zorgt er namelijk voor dat iemand zegt: “Ja, er staan weer leerlingen van het Trias te klieren op straat, maar ze zijn wel leuk, want ik ken ze.” Je kunt een mening hebben over een kind dat buiten heel brutaal en vervelend doet. Maar achter zo’n leerling gaat vaak een heel verhaal schuil van leed, verdriet en het gevoel dat hij er niet toe doet.’
Gemotiveerd om leerlingen de ervaring te geven dat ze er wel degelijk toe doen, sloot Tineke zich als coördinator van het Trias Business Point aan bij diverse netwerken en netwerkclubs waar ze de vraag neerlegde wat ondernemers en organisaties voor haar leerlingen konden betekenen.
Ondernemend Krommenie
Ze werd lid van Ondernemend Krommenie, een stap die haar initiatief een vlucht deed nemen. Tineke maakte kennis met onderneemster en netwerkexpert Lin McDevitt Pugh, en samen organiseerden ze een workshop netwerken voor ondernemers. Lin was workshopleider. Tineke regelde het Trias als locatie waar leerlingen optraden als gastheer en gastvrouw.
‘Wat ik voor ogen had gebeurde. Aan het begin van de avond waren leerlingen tamelijk schuchter. Gaandeweg zag ik ze groeien. Door de hand van een ondernemer op hun schouder, een compliment voor hun gastvrijheid. Toen leerlingen naar huis gingen zag ik ze gaan: trots, schouders omhoog. Ze hadden die avond zoveel meer geleerd dan ze in een paar maanden op school konden doen.’
BouleVaart
Ze gunde leerlingen deze ervaring in het groot. Toen ze twee jaar geleden met ondernemers op bezoek was in de Loads van graffitikunstenaar en ondernemer Peter Meijn, ontstond het idee voor BouleVaart, het verbindende festival van lokale ondernemers. Als onderdeel van hun maatschappelijke stage kregen vijftig leerlingen er een rol. Ze traden op als stewards, flyerden, hielpen bij de op- en afbouw, bij workshops en het springkussen. Dit jaar deden 150 leerlingen mee, waarvan vijftig een ondersteunende rol hadden en honderd leerlingen er hun eigen ondernemersmarkt runden.
Volgend jaar neemt een deel van hen de coördinatie van de taakverdeling van leerlingen op het festival voor hun rekening. ‘Deze leerlingen doen voor de derde keer mee en hun leiderschap ontwikkelt zich enorm. Ik ben eindverantwoordelijk, maar kan dit regelwerk met een gerust hart aan ze overlaten. Ze verheffen zich én het is goed voor hun cv.’
Parel
Vijfhonderd uur per jaar heeft Tineke om het business point te coördineren, wat neerkomt op zes uur per week. Maar ze maakt veel meer uren. In vakanties gaat het werk gewoon door. ‘Het netwerk wordt steeds groter en soms krijg ik juist in vakanties een parel aangeboden waarvan ik zelf enthousiast word.’
Een parel vindt ze de jeugdjury die de school binnenkort levert voor de Zaanse Ondernemersdag. Of het diner dat leerlingen deze maand op verzoek van de Rotary voor vijftig statushouders verzorgen in De Vermaning. De inzet van leerlingen tijdens Sail vorig jaar vindt ze onvergetelijk. ‘De eerstejaars van alle Zaanse scholen waren uitgenodigd een bijdrage te leveren. Ik wilde álle Triasleerlingen een rol laten hebben, en ben een heel eind gekomen. Van de 1700 leerlingen hebben er 1200 Sail bijgewoond, sommigen om te helpen. Het is een ervaring die ze nooit meer zullen vergeten.’
Ondernemender
Behalve de leerlingen, worden ook docenten ondernemender dankzij de ondersteuning door en de initiatieven van het business point. ‘In het nieuwe schoolplan van het Trias VMBO is ondernemend onderwijs een belangrijk onderdeel. Maar docenten stimuleren ondernemender te zijn is een uitdaging. Ze hebben het erg druk. Ze bereiden lessen voor, staan voor de klas, hebben veel administratie te verwerken, bellen veel met ouders. Vaak zijn docenten tot tien uur ’s avonds bezig en alles wat ze extra doen voelt ook echt als extra. In die situatie kun je gemakkelijk verzuren. Bovendien hebben veel docenten niet de ambitie om ondernemer te worden. Gaandeweg ervaren ze dat het er niet om gaat ondernemer te worden, maar ondernemender. Met ondernemend gedrag kun je veel positiefs veroorzaken, zoals imagoverbetering van het VMBO. Zo wordt onderwijs bóvenwijs: onderwijs plús.’
Meer informatie lees je op de site van het Trias Business Point of de Facebookpagina.