Moeite om vrijwilligers te vinden? Bij de Voedselbank Zaanstreek hebben ze daar geen last van. ‘Nooit. Iedereen kan zich goed voorstellen hoe het is om honger te hebben.’ Dat zegt de Assendelftse Clementine van de Werd, cliëntencoördinator en vrijwilliger van het eerste uur van de organisatie die dit jaar haar tienjarig bestaan vierde.
Wat bracht je ertoe vrijwilliger te worden bij de Voedselbank?
‘Ik was net gepensioneerd en wilde vrijwilligerswerk doen. Een oproep in het blad van de kerk bracht me op het spoor van de Voedselbank. Ik vind voedsel zó essentieel, je kunt het niemand onthouden. En ook ik heb mindere tijden gekend waarin ik ieder dubbeltje heb moeten omdraaien. Ik weet hoe het is om met minder geld rond te moeten komen.’
Was er vanuit de samenleving meteen begrip voor wat jullie deden?
‘Begrip hebben we de eerste jaren echt moeten verwerven. Ik weet nog hoe we op de Gedempte Gracht in Zaandam vrijwilligers wierven; de mensen waren nauwelijks geïnteresseerd. Dat veranderde toen Dagblad Zaanstreek onze eerste kerstactie ondersteunde, waarbij mensen voedingsmiddelen in de supermarkten kochten en aan de Voedselbank doneerden. De aandacht in de krant bracht bekendheid.’
Hoe hard is jullie werk nodig?
‘Heel hard. Momenteel hebben we rond de 240-250 klanten. Dat lijkt misschien vreemd, gezien de huidige, relatief hoge levensstandaard. We leven in een tijd waarin iedereen wel een telefoon of een computer heeft. Maar tegenwoordig kun je niet zonder. De perceptie van wat armoede is, is veranderd. Bovendien heeft de economische crisis wel bewezen dat iedereen voedselbankklant kan worden als het leven flink tegenzit. In die tijd hadden we zelfs 400 klanten, onder wie veel goed opgeleide mensen die nooit hadden gedacht ooit te moeten terugvallen op de Voedselbank.’
Mensen vinden het normaal om tijdens de kerstactie levensmiddelen voor onze klanten te kopen.
Is er meer begrip gekomen?
‘Ja, absoluut. In eerste instantie kwamen vrijwilligers vooral uit de kerkelijke hoek. Inmiddels maakt het niet uit wat je achtergrond is: iedereen is even betrokken. Dat merk je ook aan de bereidheid van Zaankanters om de Voedselbank te steunen. Tijdens de kerstactie is het voor veel mensen de normaalste zaak van de wereld om levensmiddelen te kopen voor onze klanten.’
Is er ook kritiek?
‘Natuurlijk zijn er mensen die het niks vinden, zo’n inzamelingsactie. Of die het vreemd vinden dat de Voedselbank bestaat. Er is altijd wel commentaar als: “Ze hebben het aan zichzelf te wijten.” Of: “We hebben toch genoeg sociale voorzieningen?”’
Wat is op zo’n moment je weerwoord?
‘Het is niet aan ons om over een ander te oordelen. We komen allemaal uit een ander nest en hebben verschillende mogelijkheden. Mensen zitten in de problemen en hoe dat gekomen is, daar kijken wij niet naar. Ook al valt het niet altijd mee om te zien dat mensen oude patronen niet kunnen loslaten.’
Maakt het niet moedeloos om mensen te helpen en niks te kunnen oplossen?
‘Soms wel. Maar dat is geen reden om mensen niet te helpen. En voor veel klanten is er echt meer nodig dan alleen ‘hup, schouders eronder’. Neem chronisch zieken. Veel ziektekosten moeten ze zelf betalen. Zij moeten echt elk dubbeltje omdraaien, zijn de hele dag aan het overleven.’
Als bestuurslid was je soms twintig uur in de week actief. Hoe hou je dat vol?
‘Door het samenwerken met de andere vrijwilligers en door wat ik voor klanten kan betekenen, namelijk een luisterend oor zijn. Ik heb het gevoel dat ik een zinvolle bijdrage lever aan de samenleving.’
Je gaat een andere functie vervullen, om het rustiger aan te doen. Heeft de Voedselbank moeite vrijwilligers te vinden?
‘Nooit. Iedereen kan zich goed voorstellen hoe het is om niet genoeg eten te hebben. Niemand wil honger hebben, toch? We hebben een vaste ploeg van zo’n 130 vrijwilligers. In de periode kunnen we rekenen op de inzet van nog zo’n 100 mensen. Binnen het team is er weinig verloop, iedereen is erg gemotiveerd om een ander te helpen.’
Wat heeft de Voedselbank nodig?
‘Er zijn nog een paar specifieke taken waarvoor we mensen zoeken. Een tweede man naast onze bedrijfsleider in het magazijn in Assendelft zou welkom zijn. Daarvoor zoeken we een alleskunner, iemand die kan leidinggeven, veel energie heeft. En verder is vooral financiële steun nodig. De levensmiddelen krijgen we van supermarktketens. Om de pakketten ook daadwerkelijk bij de mensen te krijgen, maken we kosten.’
Is de Voedselbank er over tien jaar nog?
‘Ik ben bang van wel. Armoede is van alle tijden, er zullen altijd mensen leven aan de rand van de samenleving.’
Voor wie is de Voedselbank?
De Voedselbank verstrekt levensmiddelen aan mensen die op bijstandsniveau leven en zich daarbij bijvoorbeeld ook in een traject voor schuldsanering bevinden, waardoor de hoogte van hun leefgeld ontoereikend is om zichzelf te bedruipen. Wie na een intake inderdaad in aanmerking komt voor hulp door de Voedselbank, kan rekenen op een wekelijks voedselpakket voor een periode van maximaal drie jaar. Elke zes maanden wordt opnieuw bekeken of de financiële situatie van mensen veranderd is.
Wat jij voor de Voedselbank kunt doen, lees je op http://zaanstreek.voedselbankennederland.nl.