Genoeg! En doe meer met minder. Martin van der Gaag heeft de ideale vorm gevonden om zoveel mogelijk uit het leven te halen. Met een tweedaagse werkweek heeft hij een basisinkomen. Zo houdt hij genoeg tijd over om met ander werk te experimenteren en gesprekken aan te gaan met de mensen om hem heen. En om aandacht te kunnen geven aan allerlei onderwerpen die zijn belangstelling hebben. Hij is onder meer actief als redacteur bij het kwartaalblad Genoeg en hij maakt deel uit van het team Platform Aan de Zaan.
‘Als ik meer dan twee tot drie per week naar hetzelfde bedrijf ga, krijg ik jeuk – dan gaat werk aanvoelen als gevangenis. Ik ontdekte dat je ook op heel andere manieren kan werken dan in een vijfdaagse werkweek van half negen tot vijf. Wat een bevrijding!
In 2005 ben ik gepromoveerd als socioloog in Groningen. Daarna kon ik eigenlijk alleen nog maar wetenschapper worden. Ook al is dat een mooi complex vak, het is ook veel van hetzelfde. De wetenschap is bovendien sterk afgedwaald naar artikelen publiceren en zoeken naar financiering.’
Lesgeven is jammer genoeg bijzaak geworden.
Nooit té druk
‘Ik werk nu één dag in de week bij hogeschool InHolland en één dag bij de Vrije Universiteit. In beide gevallen begeleid ik studenten bij het doen van onderzoek en het schrijven van wetenschappelijke scripties en artikelen waarop ze afstuderen. Het moeilijkste is om uit te schrijven waarom je een onderzoek start, waar het goed voor is en waar het bij aansluit. Op zowel de universiteit als de hogeschool zien ze mij wel eens als een malle Eppie, maar ook als vrolijke voetnoot. Door mijn leven anders in te vullen, heb ik namelijk vaak tijd om te luisteren en om gesprekken aan te gaan. Ik heb het bijna nooit te druk.’
Doe meer met minder
‘Naast de twee banen heb ik vrije ruimte. Zes jaar geleden benaderde ik het tijdschrift Genoeg met een idee. De vrolijke en opgeluchte toon waarmee het lifestyle magazine werd gemaakt, “doe meer met minder”, sprak me erg aan. Het presenteert mogelijkheden over hoe je dingen kunt weglaten uit je leven en het daarmee simpeler kunt maken. Daar wilde ik wel iets mee. Ook wilde ik leren schrijven voor een niet-wetenschappelijk publiek. Een paar jaar schreef ik als vrijwilliger artikelen, en startte de rubriek ‘over de datum’ over de echte houdbaarheid van levensmiddelen – omdat ik een achtergrond heb als voedingskundige. Tegenwoordig schrijf ik ook recensies – in 200 woorden een boek typeren en vertellen waarom mensen het zouden moeten lezen is een echte uitdaging. Na een paar jaar vroeg ik of de artikelen ook betaald konden worden. En dat kon.
Allerlei ideeën lever ik aan voor het blad – net als bij Platform Aan de Zaan waar ik sinds een paar maanden actief ben. Soms zitten er onderwerpen bij die ik dan zelf kan uitwerken. Zo creëer ik in feite werk wat ik zelf leuk vind. Sommige daarvan lenen zich ook om uit te werken tot een boek in de Genoeg-reeks. We hebben inmiddels vijf boeken uitgebracht. Waaronder mijn boek De luxe van Genoeg.’ Het zesde, dat dit voorjaar verschijnt, gaat over de deeleconomie.
Hoe word je gelukkig?
We leven in een welvarend land waar het uitgangspunt is dat je van alles méér moet en daar dan gelukkig van wordt. Door de nieuwste spullen, meer afspraken, proberen hogerop te komen of een volle kledingkast bijvoorbeeld. Uit onderzoek blijkt dat mensen daar niet altijd blij van worden, toch staan niet veel mensen daar bij stil.
Van leuke vrienden, leuke ervaringen, een goede gezondheid en voldoende tijd worden mensen des te meer gelukkig.
‘Veel Nederlanders hebben vorig jaar al met de Japanse opruimdeskundige Marie Kondo ontdekt dat spullen wegdoen héérlijk kan zijn. Haar filosofie is dat je alles in huis een keer vast moet pakken. Word je er niet duidelijk blij van, dan kan het weg. Zo hou je niet alleen over wat essentieel voor je is, maar krijg je ook meer ruimte in je hoofd. En zo zou je het ook met een volle agenda kunnen aanpakken.’
Wat maakt het leven de moeite waard
‘Overal in het land hou ik lezingen over de houdbaarheid van levensmiddelen en mijn boek “De luxe van genoeg”. Het is een leuke ontdekking dat overal mensen interessante gedachten hebben over wat het leven de moeite waard maakt. Vaak blijkt dan dat samen met anderen werken aan een project veel meer gevoelswaarde heeft dan materiële welvaart. We bereiken ook met Genoeg veel mensen met dit gedachtegoed. Mensen worden daar echt blij van. Maar er mogen natuurlijk altijd meer lezers bij. Want ik kan iedereen aanraden: zet televisie of smartphone uit en je eigen omgeving aan.’
Het boek De luxe van Genoeg is momenteel weer verkrijgbaar in een volgende druk.