‘Ik denk dat iedereen wel van De Zaanse Regenboog heeft gehoord. Frankie Vos, voorzitter van de stichting De Zaanse Regenboog lacht: ‘Als ik serieus ben, dan weet ik dat dit niet het geval is.’
De Zaanse Regenboog staat voor iedereen, dat je kan zijn wie je wil zijn. Voor vrijheid van seksuele voorkeur en genderidentiteit. En dat iedereen kan meedoen, dus meer inclusiviteit.
Lhbtiq staat voor lesbisch, homoseksueel, biseksueel, transgender, intersekse en queer.
2021 is het jaar van de vrijwillige inzet. Op deze website lees je de verhalen van Zaanse vrijwilligers die Zaanstad sterker, liever, mooier en socialer maken.
Niet zichtbaar
Frankie Vos verhuisde 20 jaar geleden vanuit Utrecht naar Zaandam, waar hij samenwoont met zijn man. ‘De eerste vijftien jaar was ik hier niet op zoek naar mensen uit de lhbtq gemeenschap, ze waren in ieder geval voor mij niet zichtbaar. Voor een stad met ruim 155.000 inwoners waren er in ieder geval heel weinig activiteiten voor onze doelgroep. Daarvoor moest je naar Amsterdam, en er werd iets georganiseerd in Purmerend. Zaandam had twee eetclubs voor dames en bingo en RijkJan Sikkel startte een paar jaar geleden met het opzetten van het lhbt-netwerk. Qua uitgaan of activiteiten was hier helemaal niets.
Een paar jaar geleden werd RijkJan ziek, in die tijd vroeg hij of ik de facebookpagina van het lhbt-netwerk over wilde nemen. Ik vroeg hem hoeveel tijd het zou kosten. Daarop gaf hij geen antwoord.’ Frankie lacht dat hij er veel tijd mee bezig is, maar met zichtbaar plezier.
Informatiepunt
‘Toen we begonnen met het organiseren van activiteiten van De Zaanse Regenboog had ik hier nauwelijks een netwerk en nu ken ik aardig wat mensen. Zo ontdek je dat hier in de buurt meer mensen wonen uit onze doelgroep, dat is heel grappig. Als je mensen beter leert kennen, dan kom je er achter wat voor persoon het is, wat iemand wil en wat hij, zij, hen leuk vindt. Het is handig als er dan een informatiepunt is waar je terecht kunt, voor als je hulp nodig hebt, wilt kennismaken of als je iets wilt organiseren. Voor mensen met problemen is het fijn als je kunt optrekken met mensen die zich hierin herkennen, mocht je dat willen. Voordat corona uitbrak waren we al bezig voor en met jongeren waar ze terecht konden voor vragen, leuke activiteiten en ontmoetingen. Helaas is door corona bijna alles wat gepland was met betrekking tot jongeren vervolgens niet doorgegaan.’
Geen stempel
‘Voor jongeren in het hele land geldt dat als je er weinig over hoort je je geïsoleerd kan voelen. Dat gold ook voor mij vroeger. Nu is er een grote groep die er heel open en leuk mee omgaat. Zij willen niet in een hokje passen en geen stempel. Dat is heel leuk om te zien. Maar er zijn ook jongeren die het moeilijk vinden om te ontdekken wie ze zijn. Zij hebben wel hulp en ondersteuning nodig. Die steun vind je bij elkaar. Wanneer er weinig mensen in je omgeving mee naar buiten komen, dan is de kans groter dat leerlingen op school je raar vinden en je gaan plagen. Het is belangrijk dat ze durven zijn wie ze zijn en dat ze daar steun bij krijgen. Voor jongeren hebben we informatieflyers gemaakt.’
Iedereen gelijk
Eigenlijk is een coming out absurd. Bij de geboorte heeft een baby geen vooroordelen. Iedereen is gelijk. Je zou willen dat er een maatschappij is waarbij je je kunt gedragen zonder een stempel te krijgen en in een hokje geplaatst wordt. Ontdek lekker wat je bent. Daarmee kun je starten in het onderwijs.
Er zijn nog steeds jongeren die het moeilijk vinden om aan hun ouders te vertellen over hun seksuele voorkeur en genderidentiteit. Het is toch raar dat het zo werkt? Ik denk dat veel ouders wel twee keer moeten slikken. Ze staan achter hun kind, maar moeten verwerken dat je kind anders is dan je had voorgesteld. Wellicht ook uit angst voor reacties van de maatschappij.
Iedereen heeft leuke dingen. Als je kunt zijn wie je bent, dan word je daar leuker en creatiever ben. Wanneer je je moet verstoppen, dan verberg je ook jezelf. Dat geldt voor iedereen. Kom je uit voor wie je bent, dan breng je veel meer kleur aan je leven, ook bij anderen als ze ervoor open staan.’
De Zaanse Regenboog staat voor alle kleuren, voor diversiteit en inclusiviteit.
Netwerkborrels, 50 plus café
‘De eerste vijftien jaar dat ik in Zaandam woonde werkte ik als vrijwilliger bij Zorgcentrum Saenden. Het enige wat ik ondernam voor de doelgroep is soms reageren op krantenartikelen en meedoen met pinkpanel. Er werd nauwelijks iets georganiseerd. Zo is hier heel kort een homo ontmoetingsavond in een café geweest en Rijkjan Sikkel organiseerde avonden. Het moment dat ik er een wilde bezoeken was het idee om elkaar stukjes uit boeken voor te lezen. Dat trok me niet aan. Bij Saenden legden we de roze loper uit voor oudere lhbtiq’ers die de kast weer inkropen.’
De Roze Loper is het certificaat voor woonzorg, thuiszorg en welzijnsinstellingen die aandacht besteden aan seksuele en gender diversiteit bij cliënten en professionals.
De afgelopen jaren hebben we veel georganiseerd. Er is veel behoefte aan samen borrelen en ontmoetingen, die kwamen er. Voor corona liepen de netwerkborrels en het 50 plus café goed. We ontmoeten elkaar op verschillende plekken verspreid over Zaanstad, zoals bij Het Pand, de Fabriek, Zaanzicht, de Groote Weiver en De Lorzie. Dat liep als een trein, het zat altijd vol. Naast de vaste kern kwamen er steeds nieuwe mensen. Dat was erg leuk. Er was duidelijk veel behoefte aan. Mensen, ik ook, kregen nieuwe vrienden en een groter netwerk. Het is hartstikke leuk dat er zowel jonge als oudere mensen op af komen. Zij gaan vervolgens samen bijvoorbeeld wandelen of fietsen.’
Het is een heel leuk gemêleerd gezelschap van leeftijden, identiteit en verschillende type mensen. Het verrijkt je leven.
Samen
Zelf ben ik voorzitter van de stichting. Er zitten nog drie mensen in het bestuur. Daarnaast zijn er zeker twaalf mensen die actief zijn voor en met De Zaanse Regenboog. Bas Hageman bijvoorbeeld zet zich in voor de lhbtiq-leerlingen op middelbare scholen, ook zijn er vrijwilligers die actief zijn voor het Olifantje en voor andere activiteiten. Je helpt elkaar door bij elkaar aan te haken. Je kan elkaar ondersteunen.
Ik vind het ook heel belangrijk om te benoemen hoeveel Zaanse organisaties ons inmiddels steunen, dat is een indrukwekkende lijst.
Plannen
‘Door corona is het moeizaam om te werken aan de regenboog. Iedereen is bezig met zijn of haar eigen leven en de zoommeetings werken niet meer. Tot in januari ben ik bijeenkomsten blijven plannen die steeds weer afgezegd moesten worden. Toen besloot ik dat het voorlopig geen zin meer had. Op 21 mei hebben we onze eerste bijeenkomst weer gepland op het terras van Het Pand in Zaandam met het regenboogbier van brouwerij Hoop. Ik heb de stille hoop dat het wel door kan gaan.’
Lees nu ook al het verhaal over ZaanPride.
Meer verhalen
Alle activiteiten vind je op de website van De Zaanse Regenboog.
Lees ook de twee verhalen van Bas Hageman over de Paarse vrijdagkrant en ‘het is een feestje om jezelf te zijn.’
Eerder gaf RijkJan Sikkel (25 mei 1945-27 maart 2021) ook een interview aan De Zaanse Verhalen.
Frankie Vos schreef eerder ook zijn eigen verhaal hoe hij de coronacrisis beleeft.